NSND Hoàng Cúc: Cuộc sống thiếu “một nửa” và bệnh tật đeo bám của đóa hoa rừng rực rỡ

Sở hữu nhan sắc hơn người cùng cách diễn xuất sắc sảo, đa dạng đã giúp Hoàng Cúc làm nên tên tuổi “vang bóng một thời”. Tâm sự về chính cuộc đời mình, NSND Hoàng Cúc trải lòng, trong cuộc sống này không có người phụ nữ nào là trọn vẹn tất cả, bởi “tài tình chi lắm cho trời đất ghen”...

Người đàn bà đẹp khuynh đảo màn ảnh

Vào giữa những thập niên 80 của thế kỷ trước, nghệ sĩ Hoàng Cúc được coi là nữ diễn viên hàng đầu của nhà hát kịch Hà Nội. Chị là tinh hoa làm nghiêng ngả khán giả Thủ đô và cả nước bằng những vai diễn ấn tượng. Những vai diễn như: Người đàn bà tội lỗi Tám Bính trong phim Bỉ vỏ (dựa theo tiểu thuyết cùng tên của cố nhà văn Nguyên Hồng), người phụ nữ quỷ quyệt tên Thủy trong bộ phim Tướng về hưu... đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng khán giả, đưa cái tên Hoàng Cúc trở thành biểu tượng.

Trong bộ phim chuyển thể từ tiểu thuyết Bỉ vỏ của nhà văn Nguyên Hồng, nghệ sĩ Hoàng Cúc đảm nhận vai chính Tám Bính. Tám Bính là cô gái quê bị xã hội xô đẩy, biến thành “đàn chị” nức tiếng của thế giới ngầm. Quá trình “lưu manh hóa” của Tám Bính đã được nghệ sĩ Hoàng Cúc lột tả trọn vẹn với đủ những cung bậc cảm xúc hỷ, nộ, ái, ố. Bằng diễn xuất tuyệt vời của mình, Hoàng Cúc đã thuyết phục hoàn toàn khán giả khiến họ không chỉ giận mà còn thương Tám Bính.

Nói về vai diễn ấn tượng này Hoàng Cúc thừa nhận, Bỉ vỏ là bộ phim đáng nhớ nhất của chị. Ngày ấy, chị đã 35 tuổi nhưng lại đảm nhận Tám Bính cô gái tuổi 17. Suốt hành trình quay phim, chị đã cùng đoàn phim vật lộn với nhiều bối cảnh khó, nhưng chẳng gì có thể làm chị chùn bước. Ở cái tuổi 35, chị vẫn diễn cực sung, có thể quay liên tục từ sáng sớm tới chiều mà không hề thấy mệt.

Một vai diễn khác của Hoàng Cúc cũng được giới chuyên môn đánh giá cao và khán giả đón nhận nồng nhiệt là vai Thủy trong bộ phim Tướng về hưu của đạo diễn Nguyễn Khắc Lợi. Khi xem bộ phim này người ta ngỡ ngàng vì nghệ sĩ Hoàng Cúc diễn quá đạt. Người đàn bà khôn ngoan đến mức quỷ quyệt luôn khiến người ta rùng mình mỗi khi xuất hiện trên khung hình. Bởi, Hoàng Cúc đã diễn tả hết được sự xuống cấp về đạo đức và lối sống thực dụng trong mối quan hệ giữa con người với con người. Vai Thủy đã giúp nghệ sĩ Hoàng Cúc được vinh danh tại Liên hoan phim Việt Nam 1990 ở hạng mục Nữ diễn viên xuất sắc nhất.

Hầu hết các vai diễn trên màn ảnh của NSND Hoàng Cúc là những vai phức tạp, đa chiều, những nhân vật mang tính 2 mặt hoặc nghiêng về phản diện. Mặc dù vai diễn nào của chị cũng được giới chuyên môn đánh giá cao, khán giả đón nhận cuồng nhiệt nhưng chị vẫn thấy tiếc nuối. Chị tiếc vì trong những tháng năm hoạt động nghệ thuật, chưa có vai diễn nào đủ sâu để thể hiện hết mình.

Ở lĩnh vực sân khấu, Hoàng Cúc cũng gặt hái được nhiều thành công. Đó là Tổ ấm chim cun cút, Người đàn bà sau tấm cửa sổ xanh, Tôi và chúng ta, Nghĩ về mình, Ăn mày dĩ vãng, Thầy khoá làng tôi, Mùa hoa sữa... và đặc biệt là Em đẹp dần lên trong mắt anh (đạo diễn Tất Đạt).

Không chỉ sở hữu khả năng diễn xuất hơn người, nghệ sĩ Hoàng Cúc còn là bông hoa rừng khoe sắc rực rỡ. Người ta ca ngợi vẻ đẹp của chị bằng những mỹ từ và đặt tên chị bên cạnh biểu tượng nhan sắc của thế giới nữ hoàng Cleopat. Vẻ đẹp của Hoàng Cúc vừa kiêu sa, bí ẩn vừa nồng nàn, rực rỡ. Vẻ đẹp ấy đã hút hồn biết bao thế hệ khán giả.

Sinh nghề tử nghiệp

Trò chuyện với Hoàng Cúc về sự nghiệp, người đàn bà đẹp ấy vẫn có những tiếc nuối nhưng cũng rất tự hào về những thành công đã đạt được. Nhìn lại những gì người nghệ sĩ ấy đã đạt được, người ta không thể không dành cho chị 2 từ ngưỡng mộ.

Bệnh tật chính là lý do khiến nghệ sĩ Hoàng Cúc không thể tiếp tục gắn bó với sân khấu và cũng như xuất hiện trên màn ảnh. Chị tâm sự: “Mình tính nóng, lại đảm nhận những vai phải khóc lóc, gào thét, vật vã nên không làm người bình thường được. Cứ rồ rồ, dại dại bao nhiêu năm trời. Mấy chục năm trôi đi cứ đóng những vai sắc sảo, lắm lúc như “con điên”. Bệnh đến nhanh không thể tưởng tượng được. Bác sĩ nói thẳng là những người thuần tính, có cuộc sống êm đềm không bao giờ bị vậy”.

Lúc mới phát hiện mắc căn bệnh này, bác sĩ khuyên chị nhập viện để mổ, nhưng thời điểm đó Hoàng Cúc có tour diễn ở miền Nam, không chuyển vai cho người khác được nên “tặc lưỡi” nghĩ “cứ đi diễn rồi về mổ sau”. Khi chị nhập viện thì bệnh đã nặng, không thể phẫu thuật được nữa mà chỉ uống thuốc và điều trị xạ. Chị bảo đúng là “sinh nghề tử nghiệp”.

Sau đó, chị tiếp tục phát hiện mình mắc bệnh khác và thế là, một lần nữa người đàn bà đẹp lại đương đầu với bệnh tật. NSND Hoàng Cúc kể, chị phát hiện bệnh này trước khi về hưu. Sau những buổi diễn, chị có cảm giác bị tắc thở và mặt bị sưng.

Theo chị, đó chính là một phần của sự trả giá cho nghề nghiệp vì chị đã lao vào công việc mà không để ý đến sức khỏe, khi có bệnh thì không uống thuốc triệt để. Tuy nhiên, nghệ sĩ Hoàng Cúc không lo sợ hay mất niềm hy vọng khi mắc bệnh hiểm nghèo. Sau thời gian dài chiến đấu, chị đã vượt qua bệnh tật.

Giờ đây, nghệ sĩ Hoàng Cúc đã quan tâm hơn đến sức khỏe, ý thức bảo vệ sức khỏe cũng cao hơn. Thuộc kiểu người không chịu ngồi yên để hưởng nhàn hạ nên việc ngồi một chỗ với chị quả là cực hình. Vì vậy, ở độ tuổi không còn trẻ nhưng lịch của chị vẫn dày đặc. Chị tích cực tham gia các hoạt động cộng đồng để giúp đỡ những người kém may mắn, nhà của chị trở thành nơi tập yoga của nhóm bạn. Và đương nhiên, con người có tình yêu cháy bỏng với nghệ thuật như chị thì ngọn lửa đam mê ấy không bao giờ tắt.

Có một điều ai cũng biết chính là, Hoàng Cúc thích viết, vốn văn chương trong chị đầy ăm ắp, cả cảm xúc dạt dào vẹn nguyên của người nghệ sĩ lúc nào cũng chực chờ bung tỏa. Vì vậy mà, giờ đây, khi sức khỏe không cho phép diễn kịch trên sân khấu hay phim trường, nghệ sĩ Hoàng Cúc tập trung vào việc viết kịch bản chân dung nhân vật, nghệ sĩ nổi tiếng.

Mà rất lạ, dù sống trong thời đại công nghệ thông tin và máy tính là thứ khá quen thuộc trong cuộc sống của chị nhưng người nghệ sĩ ấy thích viết tay. Chị bảo, khi cầm bút nắn nót những con chữ chị viết tốt hơn. Đầu óc bồng bềnh thơ mộng khiến câu chữ tuôn ra dào dạt. Còn một góc khuất khác, rất riêng tư, mỗi khi thấy trái tim mình thổn thức, trong lòng náo nức và câu chữ cứ trào ra như mạch suối nguồn lúc đổ như dòng thác dữ, lúc lại lăn tăn êm ả như những cơn sóng trên mặt hồ... đó là khi chị làm thơ.

Bình yên bên con cháu

Dù là thanh xuân hay khi đã bước vào cái tuổi xế chiều thì nhan sắc của Hoàng Cúc vẫn khiến người đối diện đắm đuối. Vẫn tưởng với nhan sắc ấy, tài năng ấy chị sẽ có cuộc sống tình duyên viên mãn, nhưng không phải như vậy. Từ lâu rồi, chị không có người “đầu gối tay ấp”, chỉ tìm niềm vui, sự bình an ở con cháu.

Đã từng là biểu tượng của màn ảnh Việt nhưng thông tin về đời tư của Hoàng Cúc không nhiều người biết, bởi chị không muốn nói về chuyện tình cảm, không muốn chia sẻ nó với công chúng mà chỉ muốn giữ lại cho riêng mình. Chị muốn công chúng nhớ đến mình qua những vai diễn, những khoảnh khắc trên sân khấu chứ không phải những câu chuyện bên trong cánh cửa nhà.

Hoàng Cúc đã từng kết hôn nhưng vì nhiều lý do người đàn ông ấy không thể sánh bước cùng chị đến hết quãng đường. Hiện tại, chị sống cùng gia đình cậu con trai và với chị niềm vui mà con cháu mang lại đã đủ đầy. Nói về những đứa cháu, chị hạnh phúc cho biết: “Chúng nó yêu mẹ nó thế nào thì cũng yêu mình như vậy. Việc Kay và Kakao (tên gọi ở nhà của hai đứa cháu) tự gọi tôi là mẹ chứ không có việc tác động phải gọi thế này, phải gọi thế kia. Trẻ con rất thông minh, chúng nó đều cảm nhận được tình cảm mình dành cho chúng nó, cho gia đình”.

Với con dâu (diễn viên Thùy Linh), chị yêu thương như con gái. Khi nhìn chị chăm sóc con dâu, quan tâm đến con dâu nhiều người đã phải thốt lên 2 từ “hiếm có”. Với chị, thời nào cũng thế phụ nữ vẫn luôn là những người khổ hơn so với nam giới, chính vì vậy mà chị rất thương con dâu. Cũng vì lẽ đó mà mỗi khi nói đến con dâu, Hoàng Cúc thường dành những từ ngữ yêu thương để thể hiện tình cảm, sự biết ơn. Chị tâm sự, chị không coi Thùy Linh là con dâu mà thấy may mắn khi bỗng dưng có một cô con gái.

“Mình không đẻ con gái và không nuôi dưỡng nhưng sau 20 năm, lại có đứa con gái về làm con nhà mình, đẻ cho mình những đứa cháu, nấu cơm cho mình ăn... Tại sao mình không yêu mà lại xem nó là con dâu”, chị hạnh phúc chia sẻ.

Lê Anh

Bài đăng báo giấy Đời sống & Pháp luật Tháng số 26