Những quốc gia nào từng kêu gọi tẩy chay tôm hùm đất?

Lo ngại tôm hùm đất sẽ phá hoại hệ sinh thái, các nước Mỹ, Tây Ban Nha, Israel từng kịch liệt tẩy chay sử dụng loại tôm này. 

Tôm hùm đất (có tên tiếng Anh là Cherax quadricarinatus) có nguồn gốc từ Australia và Papua New Guinea xuất hiện ở nhiều nơi trên thế giới như Mỹ, Australia, Anh, Thụy Điển, Thổ Nhĩ Kỳ, Trung Quốc... Đây là loài mà theo Bộ NN-PTNT bị cấm ở Việt Nam.

Loài sinh vật này mang đến nhiều nỗi lo cho hệ sinh thái môi trường. Hồi năm 2015, báo Haaretz của Israel từng nhận định rằng hệ sinh thái của sông ngòi Tel Aviv đang bị đe dọa bởi sự xuất hiện của loài sinh vật mới tôm hùm đất này. 

Các nhà sinh thái học cũng cho rằng Cherax quadricarinatus có thể tấn công các loài sinh vật khác có trong hệ thống sông ngòi của nước này, tranh giành thức ăn và chiến đấu để giành giật các nguồn thức ăn cũng như môi trường sống với các loài khác, gây hỗn loạn hệ sinh thái ở công viên Yarkon của Tel Aviv.

Ngoài cạnh tranh thức ăn với các loài bản địa, phá hoại mùa màng, loài sinh vật này còn dùng các loài sinh vật bản địa làm thức ăn, đào hang giỏi gây ảnh hưởng đến mương máng, đê điều. Đáng ngại hơn nữa, Cherax quadricarinatus còn là loài mang nhiều mầm bệnh ký sinh trùng gây nguy hại cho các loài thủy, hải sản khác.

Những năm 1960, Tây Ban Nha từng thử nhân giống tôm hùm đất nhưng loài này đã phá hủy những cánh đồng lúa ở nước này.

Bang Michigan của Mỹ từng áp dụng các biện pháp hạn chế số lượng tôm hùm đất do số lượng sinh vật này tăng nhanh chóng và phá hủy thiên nhiên.

Một số nước Kenya, Rwanda, Uganda, Egypt, Zambia, Nam Phi cũng từng phải chịu thiệt hại rất nặng do sinh vật này.

Liên quan đến việc ngăn chặn sinh vật nguy hiểm này, chiều ngày 17/5, Bộ trưởng Nông nghiệp và phát triển nông thôn (NN&PTNT) Nguyễn Xuân Cường đã có công văn hỏa tốc gửi các tỉnh, thành phố, tổng cục hải quan, quản lý thị trường yêu cầu tăng cường kiểm soát tăng cường tôm càng đỏ (tôm hùm đất) tại Việt Nam.

Theo báo Tuổi trẻ, đây là loài thủy sinh có nguồn gốc ngoại lai có hại, ăn tạp sống bò dưới đất, ưa đào hang, hoạt động về đêm có sức chống chịu và thích nghi cao. Loài tôm này vừa phá hại lúa, tiêu diệt tôm bản địa, vừa có thể là nguồn gây bệnh cho các loài sinh vật khác.

Tại Việt Nam tôm hùm đất cũng được nhiều người ưa chuộng, chúng có kích thước to hơn ngón tay, khoảng 30-35 con một kg, thịt chắc, ăn có vị ngọt, dai dai giống tôm sú. Giá một con tôm, theo các đầu mối, khoảng 350.000-500.000 đồng/kg.

Trước tình trạng tôm càng đỏ được nhập và rao bán tràn lan trên thị trường, Bộ NN&PTNT khẳng định loài tôm càng đỏ không có tên trong Danh mục loài thủy sản được phép kinh doanh tại Việt Nam và được xác định là loài ngoại lai xâm hại. 

Bộ NN&PTNT đồng thời yêu cầu tuyên truyền phổ biến về tác hại của loài tôm càng đỏ đối với môi trường và sản xuất nông nghiệp, ngăn chặn sự phát triển của loài này ra môi trường tự nhiên.

Kiều Trang (T/h)