Sỏi thận, những khối cặn khoáng cứng hình thành trong thận, không chỉ gây đau đớn dữ dội mà còn có thể dẫn đến nhiều biến chứng sức khỏe nghiêm trọng. Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát nguy cơ sỏi thận, nhưng đáng ngạc nhiên là một số thực phẩm được coi là lành mạnh lại tiềm ẩn nguy cơ do chứa oxalat, purin hoặc canxi.
Hiểu rõ những thực phẩm này giúp bạn duy trì chế độ ăn uống cân bằng, giảm nguy cơ hình thành sỏi. Dưới đây là những loại thực phẩm lành mạnh nhưng có thể góp phần gây sỏi thận:
Mướp đắng
Mướp đắng là thực phẩm thường thấy trong bữa cơm của các gia đình. Nó có tác dụng thanh nhiệt, giải độc nên được rất nhiều người ưa chuộng.
Nhưng trên thực tế, nếu ăn quá nhiều, quá thường xuyên mướp đắng, bạn sẽ dễ bị sỏi thận hơn. Trong 100g mướp đắng có chứa 459mg axit oxalic, điều này chứng tỏ đây là loại rau quả có hàm lượng axit oxalic tương đối cao. Do đó, tốt nhất bạn nên hạn chế tiêu thụ mướp đắng, ăn với lượng vừa phải để phòng ngừa nguy cơ bị sỏi thận.
Nếu ăn quá nhiều, quá thường xuyên mướp đắng, bạn sẽ dễ bị sỏi thận hơn.
Củ cải đường
Củ cải đường, lá củ cải đường và bột củ cải đường có hàm lượng oxalate cao và có thể làm tăng nguy cơ hình thành sỏi thận. Vì vậy, những người có xu hướng phát triển sỏi thận hoặc sỏi mật nên hạn chế tối đa việc tiêu thụ củ cải đường.
Rau bina
Rau bina (hay còn gọi là palak) là nguồn cung cấp dồi dào sắt, vitamin và chất chống oxy hóa, thường được yêu thích trong các món súp hoặc salad.
Tuy nhiên, hàm lượng oxalat cao trong rau bina có thể liên kết với canxi trong nước tiểu, tạo thành sỏi canxi oxalat. Những người từng bị sỏi thận có nguy cơ cao hơn nếu tiêu thụ lượng lớn rau bina, dù sống hay đã nấu chín, do nồng độ oxalat trong nước tiểu tăng.
Để giảm nguy cơ, nên hạn chế ăn rau bina và kết hợp với thực phẩm giàu canxi để ngăn hấp thụ oxalat.
Khoai lang
Khoai lang chứa lượng oxalat vừa phải nên người có vấn đề về thận nên hạn chế hoặc dừng ăn khoai lang.
Rau muống
Rau muống là một loại rau lá xanh rất quen thuộc với rất nhiều gia đình Việt. Nó có giá thành rẻ, mùi vị thơm ngon, có thể chế biến theo nhiều cách khác nhau, lại giàu vitamin, kali, clo và các chất dinh dưỡng khác.
Tuy nhiên, rau muống tuyệt đối không thể là loại thực phẩm để bạn ăn hàng ngày. Theo các chuyên gia dinh dưỡng cho biết cứ 100g rau muống có chứa khoảng 691mg axit oxalic. Để làm giảm bớt lượng axit oxalic trong rau muống, bạn có thể chần rau qua nước trước khi chế biến.
Cứ 100g rau muống có chứa khoảng 691mg axit oxalic.
Các loại hạt và bơ hạt
Hạnh nhân, hạt điều, đậu phộng và bơ hạt là những siêu thực phẩm chứa chất béo lành mạnh, protein và chất xơ. Tuy nhiên, hàm lượng oxalat cao trong các loại hạt có thể làm tăng nguy cơ sỏi thận canxi oxalat, đặc biệt ở những người nhạy cảm với hợp chất này.
Tiêu thụ quá nhiều hạt hoặc bơ hạt làm tăng nồng độ oxalat trong nước tiểu, thúc đẩy sự hình thành sỏi. Những người có tiền sử sỏi thận nên hạn chế tiêu thụ, dù ăn vừa phải không gây hại.
Bột cacao
Theo nghiên cứu, bột cacao thu được từ hạt cacao trồng hữu cơ chứa ít oxalat hơn bột cacao thu được từ hạt cacao trồng thông thường. Ca cao và các sản phẩm chế biến từ ca cao có xu hướng chứa hàm lượng oxalate cao, do đó người bị sỏi thận nên hạn chế tiêu thụ loại thực phẩm này.
Củ dền
Củ dền nổi tiếng với đặc tính chống oxy hóa, hỗ trợ chống viêm, cải thiện sức khỏe tim và gan. Tuy nhiên, hàm lượng oxalat cao trong củ dền, đặc biệt khi ép lấy nước, có thể làm tăng nồng độ oxalat trong nước tiểu, dẫn đến sỏi canxi oxalat.
Những người từng bị sỏi thận nên hạn chế tiêu thụ củ dền và kết hợp với thực phẩm giàu canxi để giảm hấp thụ oxalat. Việc nấu chín không làm giảm hàm lượng oxalat, nên cách chế biến không ảnh hưởng đến nguy cơ.
Đồ uống chế biến sẵn đóng chai
Các loại đồ uống bán sẵn trên thị trường đôi khi sẽ có thêm natri để tạo hương vị. Natri là chất không tốt cho thận, dễ tạo sỏi thận. Vì vậy, chúng ta không nên uống quá nhiều các loại đồ uống đóng chai để thay thế nước lọc. Bạn nên xác định hàm lượng dinh dưỡng của các loại đồ uống đóng chai trước khi mua.
Để đảm bảo sức khỏe, tránh nguy cơ tạo sỏi thận, bạn nên chú ý uống ít đồ uống chế biến sẵn, nên sử dụng nước lọc làm nguồn cung cấp nước chính.