Theo Sohu, vào năm 1972, các nhà khảo cổ ở Trung Quốc phát hiện một xác ướp kỳ diệu trong lòng đất sâu 16m tại khu lăng mộ Mã Vương Đôi (thành phố Trường Sa, tỉnh Hồ Nam, Trung Quốc). Thi hài này được xác định là của Tân Truy phu nhân - vợ của Lợi Thương Hầu thời Tây Hán, sống khoảng năm 217 TCN – 168 TCN.
Mặc dù đã được chôn cất hơn 2.000 năm, thi thể bà vẫn giữ được tình trạng gần như nguyên vẹn. Các khớp vẫn có thể cử động, làn da còn mềm mại, máu vẫn hiện diện trong mạch, thậm chí lông mi, lông mũi và màng nhĩ trái vẫn còn nguyên, các đường vân trên ngón tay và ngón chân vẫn rõ ràng.
Sau khi giải phẫu, các cơ quan nội tạng của bà được bảo quản rất tốt. Các sợi collagen vẫn còn giống như khi bà mới qua đời, dây thần kinh phế vị ở phổi mỏng như sợi tóc có thể đếm được. Các mạch máu vẫn hiện rõ và xác định được bà mang nhóm máu A.
Mặc dù đã được chôn cất hơn 2.000 năm, thi thể Tân Truy phu nhân vẫn giữ được tình trạng gần như nguyên vẹn.
Theo kết quả kiểm tra bệnh lý, Tân Truy phu nhân đã mắc nhiều loại bệnh trong suốt cuộc đời, bao gồm bệnh tim mạch vành, xơ vữa động mạch và sỏi mật. Ngoài ra, trứng giun đũa, trứng giun kim và trứng sán cũng được tìm thấy ở trực tràng và gan.
Việc phát hiện những hạt dưa trong dạ dày chứng tỏ bà đã qua đời trong khoảng 3-4 giờ sau khi ăn dưa. Theo suy luận, nhiều khả năng bà đã tử vong vì bệnh tim mạch vành ở tuổi 50.
Thi thể của Tân Truy phu nhân đã được đặt trong một quan tài kín với 4 lớp bảo vệ, mặc 18 lớp quần áo và đắp 2 lớp chăn. Tại thời điểm được phát hiện, thi thể cao 154 cm, nặng 34 kg. Đây là một trong ba thi hài được khai quật trong lăng mộ thuộc khu di tích Mã Vương Đôi.
Được biết, Mã Vương Đôi là một địa điểm khảo cổ quan trọng, bao gồm hai ngọn đồi hình yên ngựa và lăng mộ của 3 thành viên trong một gia đình hầu tước thời Tây Hán. Với hơn 3.000 di vật được khai quật, Mã Vương Đôi được xem là một trong những di sản văn hóa quý giá và là khám phá khảo cổ học nổi bật nhất thế kỷ 20 của Trung Quốc.
Giới chuyên môn gọi Tân Truy phu nhân là “người đẹp ngủ trong rừng phương Đông” - một biệt danh ví bà như công chúa ngủ trong rừng bởi tình trạng bảo quản thi thể quá hoàn hảo, vượt xa cả nhiều xác ướp nổi tiếng của Ai Cập. Các nhà nghiên cứu khẳng định, đây là xác ướp mềm được bảo quản tốt nhất từng được phát hiện trên thế giới.
Hình ảnh Tân Truy phu nhân do AI phục dựng.
Vào năm 2024, nhân kỷ niệm 50 năm hoàn thành việc khai quật di tích Mã Vương Đôi, Bảo tàng Hồ Nam đã lần đầu tiên công bố hình ảnh 3D phục dựng bằng trí tuệ nhân tạo (AI) của Tân Truy phu nhân. Công nghệ này sử dụng dữ liệu từ các bản quét X-quang thi thể sau khi khai quật, kết hợp mô phỏng giải phẫu học nhằm tái dựng gương mặt gần với nguyên mẫu nhất có thể.
Theo Tân Hoa Xã, dự án phục dựng này giúp công chúng có cái nhìn cụ thể hơn về dung nhan và thần thái của một phụ nữ quý tộc cách đây hơn 2 thiên niên kỷ.
Hình ảnh công bố cho thấy Tân Truy phu nhân có gương mặt đầy đặn, làn da mịn, dáng vẻ phúc hậu. Kết quả phục dựng được giới chuyên gia đánh giá là sát thực, thể hiện được thành tựu mới trong việc bảo tồn và trình bày di sản khảo cổ bằng công nghệ hiện đại.