Nhiệt độ toàn cầu tăng cao, nguy cơ 2023 trở thành năm nóng nhất được ghi nhận

Theo thông tin trên Guardian, nhiệt độ toàn cầu tăng nhanh đến mức lập kỷ lục mới trong tháng 6/2023. Đây là dấu hiệu đáng ngại của cuộc khủng hoảng khí hậu trước thềm El Nino, có khả năng khiến năm 2023 trở thành năm nóng nhất từng được ghi nhận.

Nhiệt độ trung bình toàn cầu sơ bộ được đo vào tháng 6 cao hơn gần 1 độ C so với mức được ghi nhận trước đó trong cùng tháng, tính từ năm 1979. Mặc dù chưa hết tháng 6 và có khả năng không xuất hiện kỷ lục nhiệt độ cao mới trong tháng nhưng các nhà khoa học khí hậu nhận định, theo mô hình tăng cường ấm lên toàn cầu, có thể thấy năm 2023 trở thành năm nóng nhất từng được ghi nhận, vượt qua cả năm 2016.

Copernicus - Cơ quan quan sát Trái Đất của Liên minh châu âu (EU) đã xác nhận về “sự ấm lên toàn cầu đáng chú ý” cho đến tháng 6/2023. Theo Copernicus, nhiệt độ của vài ngày đầu tiên trong tháng 6/2023 thậm chí tăng 1,5 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp. Có vẻ đây là lần đầu tiên xảy ra tình trạng này kể từ khi công nghiệp hóa.

Hiện tượng El Nino có thể tiếp thêm nhiệt cho các yếu tố nóng lên trong thời gian dài do đốt nhiệt liệu hóa thạch. Được biết, El Nino là một hiện tượng tái diễn tự nhiên khiến các khu vực của Thái Bình Dương nóng lên, thường làm nhiệt độ trên toàn thế giới tăng đột biến.

Tuần trước, Cơ quan Khí quyển và Đại dương quốc gia Mỹ (NOAA) thông tin, các điều hiện hình thành El Nino đang xuất hiện và sẽ dần mạnh lên vào đầu năm 2024. Theo nhà khoa học khí hậu Michael Mann tại Đại học Pennsylvania (Mỹ), tình trạng nóng lên do con người gây ra sẽ trầm trọng hơn bởi El Nino - hiện tượng thường khiến nhiệt độ toàn cầu tăng thêm 0,1-0,2 độ C.

“Hiện tại, sự bất thường về nhiệt độ bề mặt toàn cầu đang ở hoặc gần mức kỷ lục. Năm 2023 gần như chắc chắn sẽ là năm nóng nhất được ghi nhận. Mối lo ngại này có thể xảy ra ở hầu hết các năm xuất hiện El Nino trong tương lai nếu con người còn tiếp tục khiến Trái Đất nóng lên bằng việc đốt nhiên liệu hóa thạch và ô nhiễm carbon”, ông Mann cho hay.

Trong khi đó, nhà khí tượng học Phần Lan Mika Rantanen bày tỏ quan điểm rằng, nhiệt độ tăng vọt từ đầu tháng 6/2023 đến nay là “bất thường”, khả năng cao sẽ tạo nên một tháng 6 nắng nóng kỷ lục.

Năm 2023 đã chứng kiến nhiều đợt nắng nóng dữ dội và nghiêm trọng bao trùm rộng khắp từ Puerto Rico, Siberia đến Tây Ban Nha. Đặc biệt, nắng nóng gay gắt tại Canada góp phần gây ra những đám cháy rừng lớn khiến bầu trời thành phố New York và Washington (Mỹ) ngập tràn khói độc hồi tuần trước.

Khói từ đám cháy rừng tại Canada bao trùm thành phố New York (Mỹ). Ảnh: Shannon Stapleton/Reuters

Theo thông tin mới từ NOAA hôm 14/6, thế giới đã trải qua tháng 5 nóng thứ ba trong lịch sử 174 năm. Cả Bắc Mỹ và Nam Mỹ đều chứng kiến tháng 5 nóng nhất từng được ghi nhận.

Mặc dù đưa ra dự báo thận trọng hơn về kỷ lục nhiệt hàng năm vào năm 2023 với tỷ lệ khoảng 12% nhưng NOAA cho biết, năm nay gần như chắc chắn sẽ nằm trong top 10 năm, thậm chí là 5 năm nóng nhất.

Hồi tháng 5/2023, Tổ chức Khí tượng Thế giới đưa ra cảnh báo về việc nhiệt độ toàn cầu có thể tăng cao trong 5 năm tới do hiện tượng El Nino và khí thải, nhiều khả năng giai đoạn này sẽ ghi nhận một năm nắng nóng kỷ lục.

Đồng thời, khả năng cao nhiệt độ trung bình sẽ vượt quá 1,5 độ C sau thời kỳ tiền công nghiệp. Chính phủ các nước đều nhất trí rằng với mức tăng này, các đợt nắng nóng, hạn hán, lũ lụt cũng như các tác động khí hậu khác sẽ trở nên tồi tệ hơn đáng kể.

Bên cạnh sức nóng trên đất liền có thể cảm nhận rõ ràng, một làn sóng nhiệt thậm chí còn đáng chú ý hơn đang xảy ra trên biển. NOAA đã xác nhận tháng thứ hai liên tiếp nhiệt độ bề mặt đại dương cao kỷ lục vào tháng 5/2023.

Lượng nhiệt dư thừa ở các đại dương ảnh hưởng đến nhiệt độ toàn cầu, đồng thời tác động đến các quần thể cá, tẩy trắng rạn san hô và khiến mực nước biển ven bờ dâng cao.

Nhà khoa học khí hậu Ellen Bartow-Gillies tại NOAA cho biết: “Các đại dương đang ấm lên đều đặn nhưng chúng ta hiện đang ghi nhận nhiệt độ kỷ lục. Đây là điều đáng báo động vì El Nino được dự báo sẽ mạnh lên. Việc đó chắc chắn sẽ tác động đến phần còn lại của Trái Đất”.

Theo bà Bartow-Gillies, NOAA hiện chưa tính toán dữ liệu nhiệt độ tháng 6/2023 nhưng có vẻ nhiệt độ vẫn tiếp tục tăng cao trong tháng này, dù El Nino không phải là yếu tố tác động chính cho đến cuối năm.

Bất kể năm 2023 có trở thành năm nóng nhất từng được ghi nhận hay không, các nhà khoa học cảnh báo tác động gia tăng của khủng hoảng khí hậu đang trở nên rõ ràng và không thể giảm bớt cho đến khi lượng khí thải nhà kính được giảm triệt để.

“Nếu không cắt giảm khí thải mạnh hơn, những thay đổi mà chúng ta thấy chỉ là khởi đầu của một loạt tác động bất lợi có thể xảy ra. Năm 2023 và những sự kiện cực đoan từng xảy ra cho đến nay được coi là một lời cảnh báo”, nhà khoa học khí quyển Natalie Mahowald tại Đại học Cornell nêu ý kiến.

Đinh Kim (Theo Guardian)