Nhà ở xã hội: Lời giải cho bài toán an cư

Nhà ở xã hội và những kỳ vọng về tương lai

Trước hết, Nhà ở xã hội (NOXH) mang lại lợi ích to lớn về mặt tài chính. So với nhà ở thương mại, NOXH có giá bán rẻ hơn rất nhiều, phù hợp với khả năng chi trả của người có thu nhập thấp. Đây là một chính sách mang tính nhân văn, giúp họ có cơ hội sở hữu nhà ở mà không cần vay mượn quá nhiều hay chịu áp lực tài chính quá lớn.

Ngoài ra, NOXH còn mang đến môi trường sống ổn định. Các dự án NOXH thường được quy hoạch tại những khu vực có đầy đủ cơ sở hạ tầng như trường học, bệnh viện, chợ, trung tâm thương mại. Điều này giúp cư dân có điều kiện sinh sống tốt hơn, đặc biệt là những gia đình có con nhỏ hoặc người già.

Dự án NOXH N01 Hạ Đình UDIC Ecotower, thuộc khu đô thị mới Hạ Đình, xã Tân Triều, huyện Thanh Trì, Hà Nội được kỳ vọng sẽ là nơi an cư của người dân thu nhập thấp.

Trao đổi với PV Đời sống & Pháp Luật, chuyên gia bất động sản Trương Mạnh Huỳnh cho biết: “Phần lớn người mua NOXH là công nhân, viên chức, người lao động có nhu cầu đi lại thường xuyên để làm việc. Chính vì vậy, họ mong muốn các dự án NOXH được xây dựng ở những khu vực có giao thông thuận tiện, có phương tiện công cộng dễ dàng tiếp cận hoặc gần nơi làm việc. Ngoài ra, các tiện ích như chợ, siêu thị, trường học, bệnh viện cũng rất quan trọng để phục vụ cuộc sống hàng ngày của họ. Không ai muốn sở hữu một căn nhà giá rẻ nhưng lại phải di chuyển hàng chục cây số để đi làm hay đưa con đến trường”.

Bên cạnh đó, người mua NOXH còn được hỗ trợ vay vốn với lãi suất ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách Xã hội hoặc các tổ chức tín dụng khác. Với số tiền vay lên đến 70 - 80% giá trị căn nhà, thời gian vay dài và lãi suất thấp, người lao động có thể thanh toán dần mà không gặp quá nhiều khó khăn.

“Đối với phần lớn người thu nhập thấp, việc sở hữu một căn nhà không thể thực hiện ngay lập tức mà cần đến sự hỗ trợ của các gói vay vốn. Họ mong muốn có thể tiếp cận các khoản vay ưu đãi với lãi suất thấp, thời gian vay dài và thủ tục đơn giản. Nếu lãi suất vay có thể được giữ ổn định trong suốt thời gian vay, thay vì chỉ ưu đãi một giai đoạn ngắn rồi tăng cao, người mua sẽ dễ dàng lên kế hoạch tài chính và yên tâm hơn về khả năng trả nợ”, ông Huỳnh nói.

Bên cạnh giá cả, chất lượng xây dựng cũng là một trong những vấn đề mà người mua NOXH đặc biệt quan tâm. Một số dự án NOXH có chất lượng xây dựng kém, xuống cấp nhanh sau vài năm sử dụng, gây ảnh hưởng đến cuộc sống của cư dân. Người mua mong muốn được ở trong những căn nhà có kết cấu vững chắc, vật liệu tốt, hệ thống điện, nước ổn định để có thể sinh sống lâu dài mà không phải lo lắng về sửa chữa quá sớm.

Đối tượng được mua nhà ở xã hội và quy trình làm hồ sơ

Theo quy định, các đối tượng được mua NOXH bao gồm: Người có công với cách mạng; Hộ nghèo, cận nghèo tại khu vực đô thị và nông thôn; Người lao động có thu nhập thấp, không có nhà ở hoặc đang sống trong điều kiện khó khăn; Công nhân làm việc tại các khu công nghiệp; Cán bộ, công chức, viên chức nhà nước, sĩ quan quân đội, công an nhân dân...

Năm 2025, hàng loạt dự án nhà ở xã hội sẽ được triển khai, mang đến cơ hội sở hữu nhà ở cho hàng nghìn người.

Để mua NOXH, người dân cần thực hiện các bước sau:

1.     Chuẩn bị hồ sơ, bao gồm: đơn đăng ký mua NOXH, giấy tờ chứng minh thu nhập, xác nhận chưa có nhà ở, giấy tờ tùy thân...

2.     Nộp hồ sơ tại chủ đầu tư dự án hoặc Sở Xây dựng địa phương.

3.     Chờ xét duyệt, trong đó cơ quan chức năng sẽ kiểm tra và công bố danh sách người đủ điều kiện.

4.     Ký hợp đồng và thanh toán, sau khi được xét duyệt, người mua sẽ ký hợp đồng mua bán và thực hiện thanh toán theo tiến độ.

Tuy nhiên, quy trình này thường mất rất nhiều thời gian do thủ tục rườm rà và số lượng hồ sơ lớn. Việc cải tiến thủ tục hành chính và tăng cường giám sát quá trình xét duyệt là điều cần thiết để giúp người dân tiếp cận NOXH dễ dàng hơn.

Tâm tư "người trong cuộc"

Anh Nguyễn Văn Hùng, 35 tuổi, hiện đang làm nhân viên kỹ thuật tại một công ty cơ khí ở Hà Nội chia sẻ, dù đã đi làm hơn 10 năm, anh vẫn phải sống trong một căn phòng trọ chật chội cùng vợ và hai con nhỏ. Thu nhập của hai vợ chồng khoảng 20 triệu đồng/tháng, nhưng chi phí sinh hoạt, tiền học cho con, tiền thuê nhà đều rất cao, khiến việc mua một căn nhà thương mại ở Hà Nội trở nên xa vời với vợ chồng anh. Khi biết đến các dự án nhà ở xã hội (NOXH), anh Hùng rất quan tâm và mong muốn có cơ hội sở hữu một căn hộ để ổn định cuộc sống.

Anh chia sẻ: “Với mức lương hiện tại, tôi không dám nghĩ đến việc mua nhà thương mại vì giá quá cao, trung bình cũng phải 2 - 3 tỷ đồng cho một căn hộ nhỏ. Tôi mong nhà ở xã hội có giá hợp lý, khoảng 1 - 1,5 tỷ đồng để có thể mua được mà không phải vay quá nhiều”.

Để mua nhà, gia đình anh Hùng sẽ phải vay ngân hàng vì không thể có sẵn số tiền lớn, đây cũng là điều mà nhiều người thu nhập thấp trăn trở. “Tôi mong có chính sách cho vay dài hạn, lãi suất ưu đãi",  anh Hùng cho biết.

Một vấn đề khác là nguồn cung NOXH hiện nay chưa đáp ứng đủ nhu cầu. Số lượng NOXH tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM còn rất hạn chế, trong khi số người có nhu cầu lại quá đông. Điều này dẫn đến tình trạng cạnh tranh cao, nhiều người dù đủ điều kiện vẫn không thể mua được nhà.

Bên cạnh đó là hiện tượng đầu cơ NOXH, một số cá nhân và tổ chức đã lợi dụng chính sách này để mua đi bán lại, kiếm lợi nhuận từ sự chênh lệch giá. Điều này khiến những người thực sự có nhu cầu như anh Hùng khó tiếp cận NOXH hơn, làm mất đi ý nghĩa nhân văn của chính sách.

Nhà ở xã hội là niềm hy vọng của rất nhiều người thu nhập thấp, giúp họ có một chỗ ở ổn định để phát triển cuộc sống. Tuy nhiên, để chính sách này thực sự hiệu quả, cần lắng nghe những mong muốn của người mua, từ giá cả hợp lý, thủ tục đơn giản, chất lượng đảm bảo cho đến việc kiểm soát đầu cơ. Khi những vấn đề này được giải quyết, NOXH mới thực sự trở thành một giải pháp an cư bền vững cho người lao động.