Người gây ngộ độc thực phẩm ảnh hưởng sức khỏe nghiêm trọng 5-20 người có thể bị tù 5 năm

Đoàn công tác kiểm tra đột xuất tại trường mầm non Hoàng Liệt phát hiện rau mùng tơi dương tính với chất bảo vệ thực vật.

Luật sư Đặng Văn Cường - Trưởng Văn phòng Luật sư Chính Pháp (Hà Nội).

Pháp luật Việt Nam đã quy định về việc bảo đảm điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm trong trường học tại Thông tư 13/2016/TTLT-BYT-BGDĐT ngày 12/5/2016 Thông tư liên tịch của Bộ Y tế và Bộ GD-ĐT quy định về công tác y tế trường học để đảm bảo an toàn sức khỏe cho học sinh.

Theo đó đối với Trường học có bếp ăn nội trú, bán trú thì phải bảo đảm các điều kiện cơ sở vật chất về an toàn vệ sinh thực phẩm theo quy định pháp luật và yêu cầu vệ sinh đối với hoạt động bảo quản, chế biến thực phẩm theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN 07:2010/BYT) phòng chống bệnh truyền nhiễm trong các cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân ban hành kèm theo Thông tư số 46/2010/TT-BYT; Đối với các trường học không có bếp ăn nội trú, bán trú ký hợp đồng với các cơ sở có giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm để cung cấp thức ăn cho học sinh; căng tin của nhà trường cũng phải bảo đảm yêu cầu như trên.

Điều 5 Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN 07:2010/BYT) phòng chống bệnh truyền nhiễm trong các cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dânquy định về Yêu cầu vệ sinh đối với hoạt động bảo quản, chế biến thực phẩm như sau:

- Chỉ sử dụng các lương thực, thực phẩm có nguồn gốc và bảo đảm an toàn thực phẩm.
- Thực phẩm phải được làm sạch trước khi chế biến;

- Quá trình chế biến, phân phối, sử dụng, lưu giữ phải thực hiện theo các quy định của Bộ Y tế về an toàn thực phẩm;

- Thức ăn, thực phẩm, đồ uống phải được che chắn tránh ruồi, nhặng dán chuột và sự xâm nhập của các động vật khác;

- Thực hiện ăn chín, ăn ngay sau khi thức ăn được chế biến. Chỉ sử dụng thức ăn, thực phẩm trong ngày. Không được sử dụng lại thức ăn, thực phẩm thừa; thức ăn sau chế biến 3-4 giờ phải được làm nóng trước khi sử dụng.

- Dụng cụ chế biến thức ăn và sử dụng trong ăn uống phải được rửa bằng nước sạch và chất tẩy rửa theo quy định của Bộ Y tế, lau khô và cất giữ ở tủ kín tránh chuột, gián và các côn trùng có hại khác;

- Sàn nhà, bếp, bàn ghế và các dụng cụ phục vụ cho việc ăn uống phải được lau, rửa hàng ngày bằng chất tẩy rửa và nước sạch; Hàng tuần, thực hiện tổng vệ sinh và khử trùng nhà bếp, nhà ăn, căng tin.

- Không để gia súc, gia cầm hoạt động trong ở khu vực nhà bếp, nhà ăn, căng tin;
Trường hợp sử dụng dịch vụ cung cấp thức ăn sẵn thì phải lựa chọn các cơ sở có đủ điều kiện bảo đảm toàn thực phẩm theo quy định.

Đối với các hành vi vi phạm quy định về điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm nêu trên, pháp luật đã có các chế tài xử lý đối với từng hành vi. Trong đó hành vi vi phạm về vệ sinh đối với hoạt động bảo quản, chế biến thực phẩm trong trường học, cụ thể sử dụng các thực phẩm không đáp ứng đủ điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm theo quy định của pháp luật để chế biến bữa ăn cho các học sinh thì có thể bị xử lý hành chính theo quy định tại Nghị định số: 178/2013/NĐ-CP ngày 14 tháng 11 năm 2013 của Chính Phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính về an toàn thực phẩm.

Theo đó, hành vi Sử dụng nguyên liệu không có giấy tờ chứng minh nguồn gốc, xuất xứ; hết hạn sử dụng, không bảo đảm an toàn để chế biến thực phẩm có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với cá nhân vi phạm, mức phạt tiền đối với tổ chức gấp 2 lần cá nhân. Biện pháp khắc phục hậu quả có thể là Buộc tiêu hủy nguyên liệu thực phẩm không có nguồn gốc, xuất xứ; hết hạn sử dụng, hỏng, ôi, thiu, thối .

Đối với hành vi kinh doanh dịch vụ ăn uống không bảo đảm an toàn thực phẩm dẫn đến ngộ độc thực phẩm thì có thể bị Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng đối với cá nhân, mức phạt tiền đối với tổ chức gấp 2 lần cá nhân. Ngoài ra, hình thức xử phạt bổ sung có thể Đình chỉ hoạt động kinh doanh dịch vụ ăn uống từ 01 tháng đến 03 tháng. Biện pháp khắc phục hậu quả có thể là Buộc chịu mọi chi phí cho việc xử lý ngộ độc thực phẩm, khám, điều trị người bị ngộ độc thực phẩm.

Ngoài các biện pháp xử phạt vi phạm hành chính nêu trên, thì tùy vào tính chất, mức độ, hậu quả của hành vi vi phạm và người vi phạm còn có thể bị xử lý hình sự theo quy định tại Điều 244. Tội vi phạm quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm Bộ luật hình sự năm 1999, sửa đổi bổ sung năm 2009.

Theo đó người nào chế biến, cung cấp hoặc bán thực phẩm mà biết rõ là thực phẩm không bảo đảm tiêu chuẩn vệ sinh, gây thiệt hại cho tính mạng hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khỏe của người tiêu dùng, thì bị phạt tù từ 1 đến 5 năm. Tùy vào mức độ nghiêm trọng của hành vi mà mức phạt tù có thể lên đến 15 năm. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5 triệu đến 50 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 đến 5 năm.

Tới đây, Bộ luật Hình sự sửa đổi bổ sung năm 2017 (sẽ có hiệu lực từ ngày 1-1-2018) sẽ có sửa đổi về tội danh này, theo đó người nào thực hiện hành vi chế biến, cung cấp, bán thực phẩm mà biết là thực phẩm không bảo đảm quy chuẩn kỹ thuật, quy định về an toàn thực phẩm gây ngộ độc ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của từ 5 đến 20 người, hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60% sẽ bị phạt tiền từ 50 triệu đến 200 triệu đồng hoặc phạt tù từ 1 đến 5 năm. Ngoài ra, tùy vào mức độ nguy hiểm của hành vi mà mức phạt có thể lên đến 20 năm tù. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20 triệu đến 100 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 đến 5 năm.

Luật sư Đặng văn Cường