Anh Vương Đức Sơn (31 tuổi, Hà Nội) sáng sớm thức dậy bỗng nổi phát ban khắp người kèm khó thở, ngứa miệng. Nhận thấy bản thân đã bị dị ứng, anh liền chạy ra hiệu thuốc gần nhà để mua thuốc uống. May sao một lúc các triệu chứng dẫn đỡ, anh cũng cảm thấy đỡ khó chịu.
"Tối qua tôi có tham gia tiệc tất niên của công ty, trong đó có món ba ba tôi chưa từng ăn bao giờ, thấy ngon nên tôi đã ăn khá nhiều. Chắc cũng chính vì thế khiến cơ thể tôi dị ứng. Trước nay khi ăn món dị lạ tôi cũng thường hay ngứa ngáy, nhưng lần này kèm thêm khó thở khiến bản thân vô cùng sợ hãi. May sao mọi chuyện cũng đã ổn", anh Sơn chia sẻ.
Hình ảnh dị ứng, nổi mày đay từ việc sử dụng nhiều thực phẩm lạ ngày Tết. Ảnh: BSCC
ThS.BSCKII Nguyễn Tiến Thành, thành viên Hội Da liễu Việt Nam cho hay, cứ vào dịp cận Tết, số ca dị ứng, mày đay đến thăm khám tăng cao đáng kể, thậm chí có những trường hợp cầu cứu bác sĩ ngày sát giao thừa.
Theo BS Thành, nổi mày đay dịp cuối năm phần lớn xuất phát từ việc sử dụng thực phẩm không kiểm soát trong các bữa tiệc tất niên. Ngoài các món ăn quen thuộc, nhiều món ăn "độc, lạ" cũng thường được dọn mời khách trong dịp lễ quan trọng này kéo theo nguy cơ dị ứng.
Trong đó một số loại thực phẩm tiềm ẩn nguy cơ gây dị ứng cao:
Đồ rừng: Thịt nhím, kỳ đà, lợn rừng, hoặc rau rừng. Hải sản: Tôm, cua, ghẹ…Côn trùng: Châu chấu, nhộng tằm, bọ cạp, ve sầu – những loại thực phẩm chứa protein lạ, dễ kích hoạt phản ứng dị ứng ở người không quen ăn.
Rượu ngâm: Các loại rượu ngâm thảo dược, động vật như rắn, bọ cạp hoặc các loại rễ cây không rõ nguồn gốc.
Đây đều là những thực phẩm dễ kích thích phản ứng dị ứng, nhất là với người có cơ địa nhạy cảm hoặc chưa từng tiếp xúc trước đó,” BS Thành cho biết.
Ngoài ra, rượu bia – "nhân vật chính" trong các bữa tiệc cuối năm – cũng đóng vai trò tăng nặng các phản ứng dị ứng. Rượu làm giãn mạch máu, kích thích kích thích tế bào Mast giải phóng histamine, dễ dẫn đến mày đay khi kết hợp với các thực phẩm dễ gây dị ứng…
Mày đay có thương tổn da là những sẩn phù được bao quanh bởi quầng đỏ, rất ngứa. Các sẩn có thể tồn tại từ 30 phút tới 36 giờ, có kích thước từ 1 mm tới vài cm (mày đay khổng lồ), ấn kính mất màu. Đặc trưng của mày đay là các mạch máu bị giãn và tăng tính thấm ở trung bì nông và liên quan tới mạng lưới mao mạch ở vị trí đó.
BS Thành nhấn mạnh, dù mày đay thường được coi là bệnh nhẹ, nhưng trong nhiều trường hợp, nó có thể tiến triển thành sốc phản vệ – một tình trạng nguy hiểm, có thể đe dọa tính mạng nếu không được xử lý kịp thời.
"Một số dấu hiệu biến chứng nguy hiểm như phù mạch tại môi, mắt, lưỡi hoặc cổ họng, gây khó thở. Đau bụng dữ dội, tiêu chảy hoặc nôn ói. Hạ huyết áp, chóng mặt, ngất xỉu…Đây là những dấu hiệu của sốc phản vệ.
Những ngày cận Tết, chúng tôi tiếp nhận rất nhiều ca bệnh với các mức độ khác nhau, từ nhẹ như nổi mẩn ngứa toàn thân, đến nặng như khó thở, phù mạch. Thậm chí có những trường hợp gọi điện cầu cứu vào đêm 30 Tết vì tình trạng dị ứng trở nên nghiêm trọng”, BS Thành chia sẻ.
Nhiều trẻ em cũng gặp trường hợp tương tự. Ảnh: BSCC
Để hạn chế nguy cơ dị ứng thực phẩm trong những ngày cuối năm, BS Thành đưa ra một số khuyến cáo.
Cẩn trọng với thực phẩm lạ: Hạn chế thử các món ăn “độc, lạ” hoặc các loại đặc sản không quen thuộc như đồ rừng, côn trùng, rượu ngâm. Nếu có tiền sử dị ứng, hãy tuyệt đối tránh xa các loại thực phẩm từng gây phản ứng trước đó.
Kiểm soát lượng thực phẩm tiêu thụ: Duy trì chế độ ăn uống cân bằng, tránh ăn quá nhiều các món giàu đạm, dầu mỡ, hoặc gia vị nặng trong một bữa tiệc. Việc kết hợp nhiều loại thực phẩm dễ gây dị ứng trong một bữa ăn cũng làm tăng nguy cơ nổi mày đay.
Sát Tết lượng bệnh nhân đến khám do dị ứng, nổi mề đay vô cùng nhiều. Ảnh: BSCC
Nhận biết sớm dấu hiệu mày đay: Khi xuất hiện các dấu hiệu như nổi mẩn đỏ, ngứa ngáy, nóng rát, cần dừng ngay các thực phẩm nghi ngờ gây dị ứng. Nếu có triệu chứng nặng hơn như khó thở, phù mạch, hãy đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được xử lý kịp thời.
Mang theo thuốc dự phòng: Người có cơ địa dị ứng nên chuẩn bị sẵn thuốc kháng histamin và thuốc chống dị ứng do bác sĩ chỉ định. Đây là cách xử lý ban đầu hiệu quả để kiểm soát các triệu chứng nhẹ, đặc biệt trong trường hợp không thể đến bệnh viện ngay.