Nghệ sĩ nhân dân Tiến Đạt: "Đểu" trên phim nhưng chung thủy trước sau ngoài đời

NSND Tiến Đạt là một trong những nghệ sĩ gạo cội của làng sân khấu Việt Nam, đồng thời cũng là gương mặt quen thuộc trên sóng truyền hình. Ông thường được các đạo diễn tin tưởng giao cho những vai phản diện như tham quan, địa chủ. Tuy nhập tâm vào các vai phản diện thành công là vậy nhưng ngoài đời người nghệ sĩ ấy lại có tính cách hoàn toàn trái ngược trên phim.

Tên tuổi gắn liền vai phản diện

Cả trên sân khấu và trên màn ảnh nhỏ, NSND Tiến Đạt đều ghi dấu ấn với các vai phản diện với hình ảnh 1 kẻ gian hùng, xảo trá. Khán giả yêu mến phim truyền hình Việt không ai có thể quên gương mặt đặc trưng của NSND Tiến Đạt. Ông từng xuất hiện trong rất nhiều bộ phim truyền hình nổi tiếng như: Chạy án, Mắc cạn, Xin thề anh nói thật,...

Nam diễn viên Tiến Đạt hoạt động nghệ thuật từ khi còn trẻ tuổi đến nay vẫn tiếp tục làm nghề. Có thể nói, cả đời dành thời gian cho nghiệp diễn, dù có làm bất cứ công việc gì thì nghệ thuật vẫn luôn được ưu tiên hàng đầu. Ông tham gia lĩnh vực sân khấu, điện ảnh, truyền hình và cả phim hài với mong muốn mang khả năng, sức lực của mình để phục vụ công chúng. Khi người nghệ sĩ được khán giả biết đến, đó như là lời động viên tốt nhất đến những người làm nghệ thuật.

NSND Tiến Đạt sinh năm 1953, ông là 1 trong số những diễn viên gạo cội của nhà hát Kịch Hà Nội. Hơn 40 năm trong nghề, ông thường xuyên xuất hiện với hình ảnh một nhân vật phản diện có tính cách gian hùng, khôn khéo, luôn nhẹ nhàng và đạo mạo nhưng ẩn chứa những âm mưu, thủ đoạn đáng gờm.

Những vai diễn của NSND Tiến Đạt đều là kẻ giàu có, có chức có quyền như cán bộ, doanh nhân thành đạt, nhà tài phiệt... Tiến Đạt luôn biết biến điểm nhược thành ưu thế, gắn sự nghiệp diễn xuất của mình với sự độc đáo của những nhân vật không chính diện, tạo được dấu ấn sâu đậm trong lòng người xem.

Để nói về cái duyên đến với "nghiệp phản diện", NSND Tiến Đạt từng chia sẻ tất cả các vai diễn của ông đều bắt nguồn từ ngoại hình đặc trưng. Sở hữu chiều cao khiêm tốn chỉ khoảng 1m60 cùng gương mặt có nét "gian gian", NSND Tiến Đạt tiết lộ ông "không có cơ hội" với những vai chính diện. Ông bảo, theo quy ước chung của ngành kịch và điện ảnh, vai chính diện thường dành cho người có thân hình cao lớn, đẹp trai. Chính vì vậy, những người "thấp bé nhẹ cân" như Tiến Đạt sẽ chỉ "có duyên" với những vai nịnh nọt, bợ đỡ, người xấu... mà thôi.

Tuy nhiên, dù là vai diễn nào, nhỏ hay lớn, vai chính hay phản diện thì NSND Tiến Đạt luôn chú tâm và hết lòng với nghiệp diễn. Qua từng tác phẩm vai diễn Tiến Đạt đã tham gia ta có thể thấy được sự chỉn chu và cái hồn của nó. Đó cũng chính là bí quyết khiến các vai phản diện của ông luôn sinh động, gần gũi với thực tế và gây được ấn tượng đặc biệt cho khán giả.

Hạnh phúc bình dị sau ánh đèn

Trên màn ảnh ông được coi là một trong những diễn viên "nhìn là biết đểu" của màn ảnh Việt. Tuy nhiên, trái ngược với những hình ảnh trên phim, ngoài đời thực NSND Tiến Đạt khiến nhiều người ngưỡng mộ bởi cuộc hôn nhân êm đềm với cô bạn học.

Bà xã của ông cũng chính là cô lớp trưởng lớp diễn viên trường Sân khấu Việt Nam khóa 68 – 71. Là bạn học, lại là đồng nghiệp với nhau nên mối lương duyên giữa NSND Tiến Đạt và nghệ sĩ Hồng Loan khá bền chặt, ấm êm. NSND Tiến Đạt từng chia sẻ, với anh chính đức hy sinh cao cả của bà xã càng khiến anh yêu thương người vợ tần tảo. "Ai cũng hiểu nếu không có người kia sẽ không có cuộc sống và hạnh phúc này. Nhiều người nghĩ, cô ấy là cô giáo chứ không phải nghệ thuật vì không sắc sảo hay ăn diện, rất điềm đạm. Thời điểm tôi chưa bắt tay vào làm may, không có kinh tế bà xã phải bán dép ở Hàng Dầu. Những nghệ sĩ trẻ như vợ tôi ít được làm vai, ít cơ hội giao vai. Vì cuộc sống thiếu thốn nên bán dép là chính. Đó là lý do tôi luôn trân trọng sự hy sinh của bà xã. Những năm vợ chồng khó khăn, cô ấy đã chấp nhận lui lại phía sau làm hậu phương cho tôi hoạt động nghệ thuật".

Trước câu hỏi cho rằng hơn 40 năm nghĩa vợ chồng, chắc cũng có lúc "bát đũa xô nhau", nam nghệ sĩ "chuyên vai đểu" hài hước: "Có chứ, chuyện vợ chồng trách sao được lúc này lúc khác". Tuy nhiên, trải qua bao thăng trầm trong cuộc sống họ luôn thấu hiểu đồng cảm và cùng nhau vun vén hạnh phúc gia đình. Để giờ đây trọn nghĩa mấy chục năm nên duyên vợ chồng tình cảm ngày càng bền chặt hơn nữa.

Không chỉ có một sự nghiệp vững vàng, NSND Tiến Đạt còn có một gia đình hạnh phúc. Niềm vui giản dị hàng ngày sau những giờ làm việc là nhiệm vụ đưa đón cháu nội đi học. Cuộc sống bình dị êm đềm bên con cháu sau những ngày tháng miệt mài lao động.

Một tay mấy nghề

Tham gia nghệ thuật cả một chặng đường dài nhưng ít tai biết được ngoài đóng phim, diễn kịch NSND Tiến Đạt còn có thêm nghề tay trái mà theo ông đó là nghề mà nuôi sống cả gia đình trong lúc khó khăn.

Với ông nghề nào cũng cần đến năng khiếu, người nghệ sĩ đa tài đó luôn biết cách làm song song 2 nghề cùng nhau. Một nghề làm đẹp cho đời chính là cắt may, một nghề làm vui cho đời chính là diễn xuất. Tham gia diễn xuất từ trẻ, chưa bao giờ cảm thấy ngại hóa thân từ những vai bi khủng khiếp cho đến hài cười chết ngất. Vai diễn nào tôi cũng đều cố gắng tìm kiếm chi tiết để thêm thắt sinh động. Nghề may tỉ mỉ với từng đường kim mũi chỉ đã giúp tôi có cái nhìn trong nghệ thuật khắt khe và chỉn chu đến từng chi tiết.

Vì những vai diễn xuất sắc trong chặng đường dài lao động miệt mài cống hiến cho nghệ thuật, Tiến Đạt được Nhà nước phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân vào cuối năm 2016.

TRÚC CHI (T/h)

Bài đăng trên ấn phẩm báo in Đời sống & Pháp luật số Chủ nhật 10