Nghệ sĩ Mai Ngọc Căn: Đóng gần 100 phim, diễn giỏi nhưng chưa được phong danh hiệu

Nghệ sĩ Mai Ngọc Căn vốn là gương mặt thân quen với khán giả xem truyền hình Việt. Tên tuổi của ông gắn liền với những vai diễn hiền lành, khắc khổ. Tính đến thời điểm hiện tại, nghệ sĩ Mai Ngọc Căn đã có hơn 60 năm theo nghề, số phim ông từng tham gia cũng đã vượt quá tuổi đời của ông. Ở tuổi 81, ông đang tĩnh dưỡng do bị bệnh ung thư nhưng tinh thần lạc quan của ông khiến nhiều người nể phục. Mỗi khi nhắc đến nghề, ánh mắt ông vẫn lấp lánh hạnh phúc...

Từ chàng thợ mỏ tới diễn viên gạo cội

Nhà nghệ sĩ Mai Ngọc Căn nằm trên một con ngõ nhỏ ở phố Hồng Mai, Hà Nội, từ đầu ngõ hỏi đến nhà ông, ai cũng biết. Tuy nhiên, do ông đang bị bệnh nên mọi người ra vào ngõ nhỏ thân quen đều biết ý hơn nên khá nhẹ nhàng.

Chia sẻ với PV ĐS&PL về tình trạng bệnh của mình, nghệ sĩ Mai Ngọc Căn cho hay: “Tôi năm nay ngoài 80 tuổi rồi, già thì không tránh được quy luật của “sinh, lão, bệnh, tử”, nhưng tôi vẫn lạc quan về bệnh của mình. Tinh thần là cái quan trọng nhất. Nếu còn sức khoẻ, tôi vẫn muốn đi đóng phim, vinh quang của tôi từ nghệ thuật, cho dù chết trên phim trường tôi cũng cam lòng”.

Nói về căn bệnh ung thư quái ác, nghệ sĩ Mai Ngọc Căn cho biết, năm 2017, ông phát hiện bị ung thư thận và đã cắt bỏ 1 bên thận, 1 phần bàng quang. Những tưởng căn bệnh đã tạm thời được đẩy lui, nhưng đến tháng 3/2018, bệnh trở nặng và ông được thông báo khối u đã di căn.

Theo chẩn đoán của bác sĩ, nếu nghệ sĩ Mai Ngọc Căn chấp nhận phẫu thuật, ông có thể sống thêm từ 1 đến 1,5 năm nữa, còn nếu không phẫu thuật, người nghệ sĩ già sẽ chỉ còn khoảng 3-6 tháng mà thôi. Ngoài bệnh ung thư người nghệ sĩ già còn đang phải đặt 2 ống stent tim và hàng ngày vẫn phải uống thuốc chống đông máu nên ông sợ mình sẽ chết trên bàn mổ.

Hiện tại, hàng ngày ông vẫn uống thuốc và khám theo lịch định kỳ của bác sĩ. Tuy mệt mỏi vì bệnh tật hành hạ, nhưng khi kể về nghề diễn, ánh mắt ông vẫn ánh lên niềm tự hào, ông bảo, khán giả cả nước biết đến ông qua những vai diễn nên đi đâu ông cũng được họ nhận ra, đó là phần thưởng vô giá mà người nghệ sĩ nào cũng muốn có.

Đến thời điểm hiện tại, số lượng phim ảnh của ông tham gia đã lên tới con số hơn 100, những trải nghiệm cũng đủ để viết một cuốn tự truyện dài. Ấy vậy mà, ông vẫn chưa có cho mình bất cứ danh hiệu nào.

Nghệ sĩ Mai Ngọc Căn chia sẻ: “Danh hiệu là của Nhà nước, người ta là Nghệ sĩ nhân dân còn tôi là nghệ sĩ của nhân dân, của quần chúng kia mà. Tôi sống không bon chen, tự bằng lòng với những gì đang có. Hồi còn khoẻ, Vượng râu hay điện thoại mời tôi tham gia hài Tết, với tôi làm vai diễn nào cũng được, tôi không phân biệt vai lớn hay nhỏ, chỉ đứng trước ống kính máy quay là vui rồi”.

Rồi nghệ sĩ Mai Ngọc Căn kể về duyên cớ gắn bó với nghệ thuật: “Năm 15 tuổi, bố tôi cũng định đưa tôi sang Nga để học nhưng vì trục trặc một vài vấn đề nên không đi được. Tôi trở thành công nhân ở mỏ Cẩm Phả - Quảng Ninh. Ngày đó, cứ hết giờ làm việc, tôi lại ra xem phim của đoàn chiếu bóng lưu động.

Chính việc này đã khiến tôi đến gần với phim ảnh hơn. Vì cứ hết giờ phim, tôi lại xuống sân khấu xem người ta thu dọn máy móc. Nhìn thấy tôi, cậu thuyết minh mới nói thích làm diễn viên như vậy thì lên Hà Nội đi, trên đấy đang tuyển diễn viên, đi mà thử sức.

Dù lo lắng “khó lắm, làm sao mình đỗ được” nhưng tôi vẫn quyết định lên đường. Với hơn 10 đồng vừa mới nhận lương và tấm thẻ công nhân, tôi giả vờ ốm để xin ông đốc công nghỉ, sau đó mua vé ô tô trốn gia đình lên Hà Nội. Vì nói dối bố tôi nên khi lên Hà Nội, tôi vẫn mặc bộ quần áo lao động”.

“Sau khi lên Hà Nội đăng ký dự thi, tôi lo, nhưng vẫn quyết tâm. Vào thi, tôi run lắm. Sau khi hát một bài, người ta bảo tôi đọc một đoạn truyện rồi bắt diễn tiểu phẩm. Nhìn thấy tôi ngơ ngác hỏi một cách thật thà, tiểu phẩm là gì ạ? Thấy thế ban giám khảo hướng dẫn tôi diễn một vở kịch nghe tin một người bạn bị tai nạn mất, thế nào mà tôi diễn “xuất thần” và hay hay thế, cứ tự nhiên khóc như mưa thôi”, nghệ sĩ Mai Ngọc Căn tâm sự.

Chuyện chưa kể về cuộc tình thời chiến

Người nghệ sĩ U80 kể lại: “Hơn một tháng sau, khi đang ở nhà tôi nhận được giấy báo trúng tuyển diễn viên. Bố tôi vô cùng ngạc nhiên vì không biết tôi thi lúc nào. Tuy nhiên, ông cũng khá vui mừng, tôi lên Hà Nội học với nhiều vui mừng nhưng cũng rất lo lắng”.

Và ông đi học, khóa đầu tiên của trường trung cấp diễn viên cùng với Trà Giang, Lâm Tới, Ngọc Lan... Trong thời gian học ở trường, ông đóng một số vai phụ trong những phim Vợ chồng A Phủ, Chim vành khuyên... rồi cứ thế, ông quen dần với phim ảnh. Ngoài ghi dấu ấn với những vai khắc khổ của loạt phim truyền hình, nghệ sĩ Mai Ngọc Căn còn được biết đến là một người có mối tình đẹp với vợ là một nghệ sĩ múa, hai ông bà quen nhau từ phim ảnh.

“Tôi tốt nghiệp khóa diễn viên đầu tiên của trường Sân khấu (1959- 1963). Tốt nghiệp xong, như nhiều thanh niên thời đó, tôi mặc áo lính vào chiến trường. Nhưng sau đó lại được bên công an mời về làm phim Trên vĩ tuyến 17, sau đó là Bình minh trên rẻo cao. Mấy năm mới làm xong một bộ phim. Làm xong, tôi vào biên chế đội văn công Công an. Đó cũng nơi bà ấy công tác sau khi học múa từ Trung Quốc về. Chúng tôi quen nhau và bén duyên từ ấy.

Đến với nhau rồi nhưng suốt một thời gian dài, chúng tôi không có điều kiện bên nhau. Bà ấy bên múa, tôi bên kịch, cứ 6 tháng đội múa đi phục vụ mặt trận thì lại đến đội kịch. Thế nhưng, vẫn yêu nhau, không thay lòng đổi dạ”.

Kể về đám cưới của mình, nghệ sĩ Mai Ngọc Căn cho hay: “Ngày xưa đám cưới đơn giản lắm, chẳng có gì ngoài bánh kẹo, bánh còn phải tự làm lấy. Cuộc sống tuy có vất vả nhưng chúng tôi vẫn phải cố gắng vì hồi ấy cả nước đều khó khăn...”.

Kể về vợ mình, người nghệ sĩ già luôn dành sự trân trọng với bà, bởi sau bao vất vả của cuộc sống, bà vẫn dành cho ông tình cảm chân thành nghĩa nặng tình sâu. Sự chăm sóc của vợ luôn khiến ông cảm động. “Tôi may mắn nên mới lấy được bà ấy, cho đến bây giờ, khi bị ốm, bà ấy cũng phải tự tay chăm sóc tôi mà không phiền đến con cháu”, ông bộc bạch.

LẠC THÀNH

Bài đăng trên ấn phẩm Đời sống & Pháp luật kỳ 1 số 94