Nên tiêm loại vaccine nào để phòng bệnh khi thời tiết nắng nóng?

Theo thông tin từ Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, ngày 20/4, khu vực từ Thanh Hóa đến Phú Yên có nắng nóng và nắng nóng gay gắt, có nơi đặc biệt gay gắt với nhiệt độ lúc 13h phổ biến 35-37 độ.

Một số nơi trên 38 độ như  Hương Khê (Hà Tĩnh) 38.7 độ, Tuyên Hóa (Quảng Bình) 38.2 độ, Đông Hà (Quảng Trị) 39.4 độ, Nam Đông (T.T. Huế) 39.5 độ, Ba Tơ (Quảng Ngãi) 38.7 độ…

Độ ẩm tương đối lúc 13h phổ biến 35-40%. Khu vực Nam Bộ có nắng nóng với nhiệt độ lúc 13h phổ biến khoảng 35-36 độ, có nơi trên 36 độ, độ ẩm tương đối lúc 13h phổ biến 45-50%. Khu vực Tây Bắc Bắc Bộ và Tây Nguyên có nắng nóng cục bộ.

Dự báo trong 24-48 giờ tới, khu vực từ Thanh Hóa đến Phú Yên có nắng nóng và nắng nóng gay gắt, có nơi đặc biệt gay gắt với nhiệt độ cao nhất phổ biến từ 35-38 độ, có nơi trên 39 độ; độ ẩm tương đối thấp nhất phổ biến từ 35-40%.Trong khi đó, khu vực Tây Bắc Bắc Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ có nắng nóng, có nơi nắng nóng gay gắt với nhiệt độ cao nhất phổ biến từ 35-37 độ, có nơi trên 37 độ; độ ẩm tương đối thấp nhất phổ biến từ 45-50%.

Nắng nóng ở khu vực Tây Bắc Bắc Bộ, khu vực từ Thanh Hóa đến Phú Yên, Tây Nguyên và Nam Bộ có khả năng kéo dài trong nhiều ngày tới.

Do ảnh hưởng của nắng nóng và nắng nóng gay gắt kết hợp với độ ẩm trong không khí giảm thấp nên có nguy cơ xảy ra cháy nổ và hỏa hoạn ở khu vực dân cư do nhu cầu sử dụng điện tăng cao và nguy cơ xảy ra cháy rừng.

Ngoài ra, nắng nóng còn có thể gây tình trạng mất nước, kiệt sức, đột qụy do sốc nhiệt đối với cơ thể người khi tiếp xúc lâu với nền nhiệt độ cao.

Nắng nóng ở khu vực Tây Bắc Bắc Bộ, khu vực từ Thanh Hóa đến Phú Yên, Tây Nguyên và Nam Bộ có thể còn kéo dài trong nhiều ngày tới. Ảnh minh họa

VnExpress dẫn lời bác sĩ Nguyễn Minh Luân - chuyên viên y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết thêm, miền Nam chuẩn bị bước vào mùa hè, nhiệt độ ngoài trời có thể tăng cao từ 37-40 độ khiến cho trẻ em, người lớn tuổi, người bị bệnh lý nền dễ mắc bệnh và nhập viện.

Bên cạnh đó, dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5 đang đến gần, người dân sẽ tăng tần suất đi lại, giao thương, dẫn đến nguy cơ lây các bệnh truyền nhiễm như cúm, sởi, phế cầu, ho gà, viêm màng não, viêm não Nhật Bản, dại... cũng tăng lên. Do đó, bác sĩ khuyên người dân chủ động phòng 5 loại bệnh dưới đây bằng việc tiêm vaccine, để có kỳ nghỉ lễ trọn vẹn bên người thân.

Vaccine phòng viêm màng não

Viêm màng não xuất hiện rải rác quanh năm, xu hướng tăng vào khi giao mùa hoặc nắng nóng. Bệnh này do nhiều tác nhân khác nhau, gồm virus, vi khuẩn, nấm…, trong đó, tác nhân vi khuẩn thường gặp nhất là Hib, phế cầu, não mô cầu.

Bộ Y tế cho biết, mùa hè thường là các tháng cao điểm của bệnh viêm màng não, viêm não do thời tiết thuận lợi cho vi khuẩn, virus, côn trùng truyền bệnh phát triển. Bệnh có tỷ lệ tử vong cao, để lại di chứng nặng nề nếu khỏi bệnh, do đó cần chủ động phòng ngừa.

Theo bác sĩ Luân, hầu hết tác nhân gây viêm màng não có thể phòng ngừa bằng vaccine. Phụ huynh nên chủ động cho trẻ tiêm ngừa các loại vaccine não mô cầu, phế cầu khuẩn, vi khuẩn Hib... hiệu quả bảo vệ đến 97%.

Các vaccine có thành phần phòng Hib gồm 5 trong 1, 6 trong 1, Quimi-Hib tiêm được cho trẻ từ 2 tháng. Người tiêm có thể lựa chọn vaccine Synflorix (Bỉ), Prevenar 13 (Bỉ) tiêm từ 2 tháng (trẻ tiêm sớm khi 1,5 tháng) để phòng phế cầu khuẩn.

Đối với não mô cầu, mọi người cần tiêm phòng đầy đủ 5 nhóm huyết thanh phổ biến ở Việt Nam là A, B, C, Y, W-135. Trong đó, vaccine phòng nhóm B (Bexsero) tiêm được từ 2 tháng, vaccine phòng nhóm BC (Mengoc BC) tiêm từ 6 tháng, đến 9 tháng cần tiêm phòng nhóm A, C, Y, W135 (Menactra).

Vaccine phòng bệnh hô hấp

Mùa hè có một số yếu tối thuận lợi làm gia tăng tỷ lệ măc bệnh hô hấp, chẳng hạn như khí hậu nóng ẩm tạo điều kiện cho một số virus, vi khuẩn phát triển; nhiều người tăng sử dụng điều hòa khi nắng nóng, nhiệt độ chênh lệch ngoài trời và trong phòng quá cao, khiến niêm mạc mũi họng bị khô dễ viêm đường hô hấp. 

Bên cạnh đó, thời tiết nóng nực khiến nhiều người ăn ngủ kém, giảm đề kháng, dễ tăng nguy cơ mắc các bệnh viêm đường hô hấp như viêm phổi, amidan, xoang…

Bác sĩ Luân lưu ý các gia đình không đặt nhiệt độ điều hòa quá thấp so với nhiệt độ ngoài trời, đồng thời bổ sung đủ nước, ăn uống đủ chất. Mọi người cũng nên tiêm đầy đủ các loại vaccine phòng bệnh hô hấp gồm: cúm, phế cầu, ho gà - bạch hầu- uốn ván, thủy đậu, sởi…

Vaccine phòng bệnh dại

Bệnh dại thường có xu hướng tăng cao vào mùa nắng nóng. Theo bác sĩ Luân, nhiệt độ cao hơn mức trung bình vào tháng 5 - 8 khiến các động vật mang virus dại như chuột, dơi... hoạt động tích cực hơn. Việc này gia tăng cơ hội lây truyền virus dại giữa các loài.

Trong khi đó, mùa hè là lúc trẻ em được nghỉ hè, có thể nô đùa ở những nơi có vật nuôi được thả rông, làm tăng nguy cơ bị con vật tấn công và lây nhiễm bệnh dại.

VnExpress dẫn thông tin từ bác sĩ Luân cho biết, thực tế 100% số ca tử vong dại do không tiêm vaccine, tiêm muộn hoặc không đúng chỉ định. Vì vậy, bác sĩ khuyến cáo những người bị động vật tấn công, cần tiêm phòng dại càng sớm càng tốt, ngay sau khi bị cắn, cào, liếm.

Nhóm nguy cơ cao như bác sĩ thú y, khách du lịch, nhà thám hiểm, trẻ em thường xuyên chơi với chó, mèo, người chăm sóc người nghi bị bệnh dại... cần chủ động tiêm dự phòng dại trước phơi nhiễm với phác đồ 3 mũi.

Được biết, trong 3 tháng đầu năm 2024, cơ quan quản lý y tế đã liên tục cảnh báo người dân phòng chống bệnh dại, do số ca mắc đã tăng 16 ca so với cùng kỳ.

Bác sĩ Nguyễn Minh Luân - chuyên viên y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC khuyên người dân chủ động phòng 5 loại bệnh bằng việc tiêm vaccine. Ảnh minh họa: Black Press media

Vaccine phòng bệnh viêm não Nhật Bản

Một số thống kê cho thấy, tỷ lệ mắc viêm não Nhật Bản B ở trẻ em thường cao hơn khi giao mùa, đặc biệt mùa mưa ở các tỉnh miền Nam. Đây là bệnh cấp tính nguy hiểm lây qua muỗi đốt.

Căn bệnh này có tỷ lệ tử vong lên tới 30%. Khoảng 50% trường hợp sống sót sau khi mắc bệnh bị tổn thương não vĩnh viễn với các di chứng vận động và tâm thần, giảm khả năng giao tiếp, giảm hoặc mất khả năng lao động, trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội.

Bệnh viêm não Nhật Bản hiện nay đã có vaccine phòng ngừa. Ở Việt Nam, vaccine có mặt trong chương trình Tiêm chủng mở rộng và tiêm chủng dịch vụ, ví dụ Jevax (Việt Nam), Imojev (Pháp) và JEEV (Ấn Độ), với hiệu quả hơn 95%.

Vaccine phòng bệnh tiêu chảy

Thời tiết nắng nóng trong những ngày hè là điều kiện lý tưởng cho vi khuẩn phát triển sinh sôi gấp 3 lần so với nhiệt độ bình thường. Rất nhiều vi khuẩn như Salmonella typhi, e.coli, tả, và virus viêm gan A, rotavirus có thể gây hại cho cơ thể.

Các mầm bệnh này có điểm chung là gây tình trạng nhiễm trùng đường tiêu hóa với các triệu chứng như đau bụng, tiêu chảy… Mầm bệnh có khả năng lây lan nhanh hơn ở nơi đông người, ví dụ khu du lịch, khu vực công cộng vào dịp lễ.

Theo khuyến cáo của bác sĩ Luân, mọi người nên mang theo các loại thuốc phòng tiêu chảy, chọn thực phẩm và địa điểm ăn uống, nguồn nước sử dụng kỹ lưỡng. Trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh, người dân nên vệ sinh tay, vệ sinh cá nhân sạch sẽ.

Hiện đã có vaccine phòng ngừa một số bệnh như Rotavirus, tả, thương hàn, bại liệt, viêm gan A. Các loại vaccine được chứng minh hiệu quả trên 80%, an toàn. 

Người lớn và trẻ em có thể liên hệ với các cơ sở tiêm chủng để được tư vấn lịch tiêm chủng phù hợp, đảm bảo sức khỏe đường tiêu hóa.