Mỹ tuyên bố chắc nịch về việc áp thuế đối với Canada, Mexico và Trung Quốc từ ngày 1/2

Tại cuộc họp báo ngày 31/01, Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt cho biết kế hoạch áp thuế đối với Canada, Mexico và Trung Quốc sẽ diễn ra theo đúng kế hoạch từng được Tổng thống Donald Trump thông báo trước đó.

“Tôi có thể xác nhận rằng ngày 1/2 là hạn chót mà Tổng thống Trump từng tuyên bố cách đây vài tuần. Tổng thống sẽ thực hiện mức thuế 25% đối với Mexico, 25% đối với Canada và 10% đối với Trung Quốc do các quốc gia này đã để fentanyl được vận chuyện trái phép vào Mỹ khiến hàng chục triệu người chết. Đây là những cam kết được đưa ra và được thực hiện bởi Tổng thống Trump”, bà Karoline Leavitt nói.

Phát ngôn viên Leavitt không đề cập những lĩnh vực được miễn trừ mức thuế mới và bác bỏ cảnh báo động thái áp thuế này sẽ gây ra cuộc chiến thương mại.

Tổng thống Mỹ chưa nêu rõ công cụ để áp thuế, dù giới phân tích cho rằng ông có thể sử dụng các quyền kinh tế khẩn cấp, cho phép tổng thống điều chỉnh hoạt động nhập khẩu trong tình huống khẩn cấp quốc gia. Tuy nhiên, điều này có thể bị cản trở bởi các vụ kiện tụng.

Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: Reuters

Thủ tướng Canada Justin Trudeau tuyên bố sẽ "phản ứng lập tức" nếu Mỹ áp thuế, trong khi Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum cho biết chính phủ của bà đang liên lạc chặt chẽ với chính quyền Trump.

Một số nhà phân tích tin rằng đe dọa thuế quan là con bài mặc cả để đẩy nhanh quá trình đàm phán lại thỏa thuận thương mại USMCA hiện có giữa Mỹ, Mexico và Canada.

Thuế quan được doanh nghiệp Mỹ trả cho chính phủ khi mua hàng từ nước ngoài và gánh nặng kinh tế từ mức thuế mới có thể đổ lên vai những nhà nhập khẩu, nhà cung cấp nước ngoài hoặc người tiêu dùng.

Chuyên gia Wendong Zhang của Đại học Cornell ở New York cho biết Canada và Mexico sẽ mất lần lượt 3,6% và 2% GDP thực tế (GDP đã được điều chỉnh theo lạm phát), Mỹ sẽ chịu thiệt hại 0,3% GDP thực tế, khi mức thuế mới được áp đặt. Các nhà phân tích của Oxford Economics, công ty tư vấn kinh tế toàn cầu hàng đầu, cảnh báo thuế quan và động thái đáp trả có thể đẩy Canada và Mexico vào suy thoái, Mỹ cũng có nguy cơ suy thoái nhẹ.

Canada xuất khẩu gần 80% hàng hóa của nước này sang Mỹ trong năm 2023 và chiếm gần 60% lượng dầu thô nhập khẩu của Mỹ. Hiện chưa rõ liệu việc nhập khẩu dầu có được miễn trừ khỏi mức thuế mới hay không.

Hầu hết chuyên gia kinh tế ước tính các loại thuế nhập khẩu sâu rộng như vậy và khả năng trả đũa sẽ làm gián đoạn hoạt động kinh tế trên toàn cầu.

Khi được hỏi liệu có cơ hội nào ở giai đoạn này để ba đối tác thương mại hàng đầu của Mỹ giành có thể trì hoãn thuế quan hay không, Tổng thống Trump trả lời: "Không, không. Không phải lúc này, không".

Ông gạt bỏ quan điểm cho rằng những lời đe dọa đánh thuế là một công cụ mặc cả.

"Không, không phải vậy... chúng tôi có thâm hụt (thương mại) lớn với..., như bạn biết đấy, với cả ba nước".

"Đó là điều chúng tôi đang làm, và chúng tôi có thể sẽ tăng đáng kể, hoặc không, chúng tôi sẽ xem xét tình hình", ông Trump nói. "Nhưng đó là một khoản tiền lớn đang đổ vào Mỹ".