Mua nhà Hà Nội, người dân cần thu nhập tối thiểu 45 triệu đồng mỗi tháng?

Giá nhà tại các thành phố lớn, trong đó có Hà Nội vốn đã cao, lại liên tục thiết lập mặt bằng giá mới. Trong khi đó, thu nhập của người lao động cải thiện không tương ứng khiến khả năng chi trả nhà ở tại Hà Nội liên tục sụt giảm trong vài năm qua. Điều này khiến những người có thu nhập ở mức trung bình phải gác lại ước mơ “an cư” hoặc tìm kiếm cơ hội tại khu vực có chi phí thấp hơn.

Lý giải về thực trạng này, Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) cho rằng, nguyên nhân đơn giản là do họ không kiếm đủ tiền để thanh toán tiền mua nhà hoặc “theo kịp” các khoản thanh toán thế chấp hàng tháng khi vay mua nhà.

Đặc biệt là trong bối cảnh nền kinh tế đối mặt với nhiều thách thức, trước nguy cơ chiến tranh thương mại, khiến nhiều người cảm thấy lo lắng về khả năng tăng trưởng thu nhập.

Đồng thời, sự thay đổi trong lối sống của người trẻ cũng là một trong những nguyên nhân. Theo đó, giới trẻ ngày nay có xu hướng ưu tiên chất lượng cuộc sống, thông qua việc cân bằng giữa công việc và sự hưởng thụ hơn là “nhất định phải sở hữu nhà ở” bất chấp áp lực phải trả nợ hàng tháng.

VARS cho biết, mức thu nhập tối thiểu được khuyến nghị để mua một ngôi nhà có giá trung bình tại Hà Nội cao hơn khoảng 2,3 đến 10 lần so với thu nhập trung bình của hộ gia đình tại Hà Nội.

Cụ thể, theo số liệu từ Tổng cục Thống kê, thu nhập bình quân tháng của lao động tại Hà Nội trong quý 3 năm 2024 đạt 10,7 triệu đồng/tháng. Giả định một hộ gia đình có 4 người, trong đó có 2 người trong độ tuổi lao động, tổng thu nhập hộ gia đình sẽ vào khoảng 21,4 triệu đồng/tháng.

VARs cho biết, để có thể mua một căn hộ tại Hà Nội, người mua cần có mức thu nhập tối thiểu dao động từ 45 triệu đến 210 triệu đồng/tháng, tùy thuộc vào khu vực. Ảnh minh hoạ

Với mức giá sơ cấp căn hộ trung bình trong năm 2024 đạt 70 triệu đồng/m2, các dự án mở bán mới đều có giá từ 60 triệu đồng/m2, để có thể mua một căn hộ tại Hà Nội, người mua cần có mức thu nhập tối thiểu dao động từ 45 triệu đến 210 triệu đồng/tháng, tùy thuộc vào khu vực. 

Sự chênh lệch đáng kể giữa thu nhập trung bình thực tế và giá nhà, khiến việc sở hữu nhà ở tại Hà Nội hiện nay không những là thách thức mà còn là không thể đối với đại đa số các hộ gia đình có mức thu nhập ở mức trung bình thậm chí là khá.

Đưa ra dẫn chứng cụ thể, VARS cho biết tại các quận trung tâm như Hoàn Kiếm, Ba Đình, Đống Đa, Hai Bà Trưng hay Tây Hồ, khoảng cách giữa mức lương tối thiểu hàng năm cần thiết để trả tiền thế chấp và thu nhập hộ gia đình trung bình lên tới 10 con số. Trong khi đó, các khu vực ngoại thành như Hà Đông, Bắc Từ Liêm hay Long Biên có mức giá dễ tiếp cận hơn, nhưng cũng chỉ phù hợp với cá nhân, hộ gia đình có thu nhập từ 40 - 60 triệu/tháng.

Cụ thể, tính toán dựa vào giá nhà trung bình tại từng quận và giả định người mua có thể vay ngân hàng 70% giá trị căn nhà với lãi suất trung bình 8%/năm trong 20 năm.

Theo nguyên tắc tài chính, tổng số tiền trả góp hàng tháng không nên vượt quá 40% thu nhập, thì thu nhập tối thiểu được khuyến nghị để mua một ngôi nhà có giá trung bình ở Hà Đông, Long Biên, Nam Từ Liêm, Bắc Từ Liêm, Gia Lâm cao hơn khoảng 2 tới 3 lần so với thu nhập hộ gia đình trung bình của người lao động Hà Nội.

Biểu đồ: Thu nhập cần thiết để mua nhà theo các quận ở Hà Nội

Tại các quận Hoàn Kiếm, Ba Đình, Hai Bà Trưng, Đống Đa hay Tây Hồ, thu nhập tối thiểu cần có đều ở mức trên 1 tỷ đồng/năm, tương đương với mức chênh lệch trong khoảng 3,7 đến 8 lần. Tại các quận Cầu Giấy, Thanh Xuân, mức chênh lệch là 3 tới 3,5 lần.

Điều này có nghĩa là việc mua nhà tại các quận Hà Đông, Long Biên, Nam Từ Liêm, Bắc Từ Liêm, Gia Lâm là khả thi hơn đối với các hộ gia đình có thu nhập điển hình, với điều kiện họ sẵn sàng “chịu” gánh nặng chi phí, chi nhiều hơn 40% thu nhập cho khoản trả góp hàng tháng. 

Trước bối cảnh giá nhà tăng cao, nhiều người trẻ có xu hướng chọn thuê nhà thay vì mua để tránh áp lực tài chính. Một số người sẵn sàng chấp nhận chi tiêu tiết kiệm, vay ngân hàng với kỳ vọng giá bất động sản tiếp tục tăng, nhưng cũng không ít người chọn phương án chờ đợi hoặc dịch chuyển ra các khu vực xa trung tâm để có mức giá hợp lý hơn.

Dù vậy, việc sở hữu nhà vẫn là một mục tiêu quan trọng đối với nhiều người, không chỉ để an cư mà còn được xem là một kênh đầu tư hiệu quả. Trong bối cảnh thị trường biến động, các chuyên gia VARs cho rằng, nếu có trong tay ít nhất 30% giá trị căn hộ và mức thu nhập ổn định, người mua vẫn có thể cân nhắc vay ngân hàng để mua nhà Hà Nội. Tuy nhiên, họ cần chấp nhận rủi ro về biến động lãi suất và sức ép tài chính trong dài hạn.