Tại sao khi bóc hành thường bị cay mắt?
Tại sao khi bóc hành thường bị cay mắt?
Bạn thường bị cay mắt, chảy nước mắt khi bóc vỏ hành, cắt hành nhưng có bao giờ bạn thắc mắc tại sao hiện tượng này lại xảy ra hay không? Khi bóc hoặc cắt hành, người trực tiếp thực hiện hoặc những người xung quanh thường bị cay mắt do một hợp chất hóa học được giải phóng từ nguyên liệu này.
Cụ thể, khi bạn bóc vỏ, các tế bào của củ hành bị phá vỡ, enzyme sẽ được phát tán. Enzyme sau đó phản ứng với các hợp chất lưu huỳnh có sẵn trong hành, thường có nhiều ở phần vỏ và rễ, tạo ra một chất khí dễ bay hơi gọi là propanethiol S-oxide. Đây là chất khí rất ưa nước, khi nó bay lên và tiếp xúc với mắt, ngay lập tức phản ứng với nước mắt tạo thành một lượng nhỏ axit sulfuric. Điều này kích thích các dây thần kinh giác mạc, ảnh hưởng đến tuyến lệ, khiến mắt bạn cảm thấy cay và chảy nước để rửa trôi chất gây kích ứng.
Để giảm bớt hiện tượng này, bạn cần biết được một số mẹo bóc vỏ hành củ không bị cay mắt bằng cách làm hạn chế lượng axit sulphenic tiếp xúc vào mắt.
Mẹo bóc vỏ hành củ không bị cay mắt
Mẹo bóc vỏ hành củ không bị cay mắt
Để việc bóc vỏ, cắt rễ hành củ không bị rơi lệ cần xử lý bằng cách làm bay hoặc giảm axit sulphenic tiếp xúc vào mắt bằng các mẹo sau:
Làm lạnh hành: Cho hành củ đã ngâm rửa sạch, để ráo nước vào ngăn mát tủ lạnh tầm 30 phút hoặc nếu cần gấp thì cho vào ngăn đá 15 phút trước khi cắt. Việc làm lạnh này nhằm giảm hoạt động của enzyme gây ra phản ứng hóa học trên.
Cắt rễ hành củ trong chậu nước: Hành củ sau khi ngâm nước tro bếp hoặc vo gạo để khử hăng, dùng dao sắc cắt phần rễ trong chậu hoặc dưới vòi nước chảy nhẹ. Từ đó làm hợp chất chứa lưu huỳnh có nhiều ở vỏ và rễ bị hòa tan, ít có cơ hội kết hợp với các enzyme.
Làm ướt tất cả dụng cụ: Dấp dao liên tục vào nước, làm ướt thớt và cả tay mỗi khi cắt hành củ. Nước phủ đều sẽ hấp thụ hết axit sulphenic gây cay trước khi bay lên mắt.
Dùng dao sắc: Dùng dao sắc bén cũng là cách cắt nhanh lẹ, giảm được việc phá vỡ các tế bào chứa enzyme và hạn chế xảy ra phản ứng hóa học với sulfoxide.
Ăn nhẹ: Vừa cắt hành củ, vừa nhâm nhi đồ ăn nhẹ, lúc này miệng tiết ra nước bọt liên tục, các giọt nước nhỏ này sẽ kết hợp với chất khí propanethiol S-oxide trước khi bay lên mắt. Vì thế ngăn được tình trạng ''nước mắt ngắn dài''.
Dùng chanh hoặc giấm: Dùng chanh hoặc giấm thoa lên thớt, dao cũng giúp hạn chế lưu huỳnh amino axit sulfoxide, tránh được phản ứng gây bỏng mắt xảy ra.
Bật quạt hút mùi hoặc quạt gió: Đây cũng là cách nhanh gọn để thổi khí propanethiol S-oxide dễ bay hơi khi thái hành.
Dùng muối hạt: Để một bát muối hoặc rải chút muối vị trí xung quanh cắt hành cũng khiến giảm bớt ''mùi đau khổ'' khi bóc hành để muối dịp Tết.
Đeo kính: Đây là cách thường thấy và dễ nhất ngăn ngừa khí propanethiol S-oxide bay vào mắt và không gây bỏng rát rơi lệ.