Dưới đây là những lễ vật thường có trong mâm cỗ cúng giao thừa Tết Ất Tỵ 2025:
Lễ cúng giao thừa còn được gọi là lễ trừ tịch, tức là trừ khử ma quỷ, những điều xui xẻo, không may mắn của năm cũ để chuẩn bị đón một năm mới tốt đẹp hơn.
Theo quan niệm xưa, mỗi một năm đều có một vị thần coi việc nhân gian, hết năm thì vị này bàn giao lại cho người kế nhiệm, vì thế các gia đình thực hiện lễ cúng để tiễn quan hành khiển cũ, đoán quan hành khiển mới.
Theo phong tục của người Việt Nam từ cổ xưa, để cúng giao thừa, các gia đình thường chuẩn bị 2 mâm cỗ. Ảnh minh họa.
Theo phong tục của người Việt Nam từ cổ xưa, để cúng giao thừa, các gia đình thường chuẩn bị 2 mâm cỗ để đặt ở hai nơi: Bàn thờ gia tiên và ngoài trời (phía cửa chính) để cúng các vị thần.
Mâm lễ cúng giao thừa ngoài trời
Lễ cúng giao thừa ngoài trời nhằm tiễn vị thần cựu niên hành khiển (vị thần này chịu trách nhiệm coi sóc dân và cai quản hạ giới của năm cũ) và đón vị kim niên hành khiển (vị thần của năm mới). Có 12 vị quan hành khiển luân phiên trong 12 năm.
Mâm cỗ cúng giao thừa Tết Giáp Thìn 2024 có thể là lễ mặn hoặc chay; tùy theo điều kiện và truyền thống của mỗi gia đình mà được chuẩn bị theo cách khác nhau, tuy nhiên không thể thiếu trầu cau, hoa quả, chén nước hoặc rượu.
Cỗ mặn thường có: Gà trống lộc, bánh chưng, xôi gấc, khoanh giò lụa, đĩa hoa quả, đĩa gạo, đĩa muối, rượu, nước, hoa, đèn (nến), hương (3 - 5 nén), trầu cau.
Lễ cúng giao thừa ngoài trời nhằm tiễn vị thần cựu niên hành khiển (vị thần này chịu trách nhiệm coi sóc dân và cai quản hạ giới của năm cũ) và đón vị kim niên hành khiển (vị thần của năm mới). Ảnh minh họa
Cỗ chay thường có: Lon nước ngọt, bánh kẹo, xôi, hoa, đĩa trái cây, đèn/nến, trầu cau, hương (3 - 5 nén), rượu, nước, đĩa muối, đĩa gạo.
Ngoài ra, trong mâm lễ cúng giao thừa, gia chủ cũng có thể chuẩn bị thêm tiền vàng mã, chiếc mũ của quan hành khiển.
Mâm lễ cúng trong nhà
Sau khi cúng ngoài trời, gia chủ mới quay trở lại thực hiện nghi lễ cúng trong nhà. Mâm cúng giao thừa trong nhà là cúng bái tổ tiên, mời tổ tiên về nhà đón một năm mới với con cháu theo tín ngưỡng dân gian của người Việt. Mâm lễ cũng là tấm lòng của con cháu cám ơn ông bà tổ tiên đã đồng hành, bảo vệ và độ trì thoát khỏi tai ách, làm ăn thuận lợi.
Mâm lễ cúng trong nhà gồm: Sớ cúng giao thừa (sớ có thể có hoặc không, không bắt buộc), mâm ngũ quả, hoa, nến, cau trầu, tiền vàng mã, mũ loại không có cánh chuồn, quần áo, mũ nón thần linh, mâm cỗ mặn và ngọt.
Mâm cỗ mặn gồm các món ăn truyền thống ngày Tết như: Gà luộc, bánh chưng, giò lụa, xôi gấc hoặc xôi đỗ, canh miến...
Mâm cỗ ngọt với các món: bánh kẹo, mứt Tết.
Tùy theo từng địa phương, vùng miền mà các món bày trong mâm cỗ mặn và hoa quả sẽ khác nhau. Tuy nhiên, mâm cỗ cần được đặt sạch sẽ, chỉn chu. Muối gạo sau khi cúng thì đem rắc xung quanh nhà để trừ tịch.
*Thông tin bài viết chỉ mang tính tham khảo.