Lý do EVN đề xuất đưa khoản lỗ hơn 44.700 tỷ đồng vào chi phí tính giá điện

Bộ Công Thương vừa hoàn thiện dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 72 về cơ chế và thời gian điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân, trình Chính phủ xem xét. Điểm đáng chú ý của dự thảo là bổ sung thêm nhóm chi phí được phép tính vào giá điện, bao gồm các khoản chi phí phát sinh hợp lý nhưng chưa được tính đầy đủ trong các kỳ điều chỉnh trước đây.

Bộ Công Thương cho biết, theo báo cáo của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), trong giai đoạn 2022 - 2023, do ảnh hưởng của tình hình địa chính trị trên thế giới, EVN chịu áp lực rất lớn khi chi phí mua điện tăng mạnh do biến động địa chính trị và giá nhiên liệu quốc tế, khiến số lỗ lũy kế hai năm lên tới hơn 50.000 tỷ đồng.

Đến cuối năm 2024, EVN vẫn còn lỗ lũy kế khoảng 44.792 tỷ đồng, dẫn đến việc vốn đầu tư nhà nước vào EVN giảm, không bảo toàn được vốn đầu tư của nhà nưóc tại doanh nghiệp.

Do đó, nếu không có cơ chế tính toán để thu hồi trong giá điện, vốn nhà nước sẽ tiếp tục bị bào mòn, làm suy giảm năng lực tài chính của EVN và tiềm ẩn rủi ro cho an ninh năng lượng. Vì vậy, dự thảo nghị định bổ sung quy định cho phép tính vào giá bán lẻ điện bình quân các chi phí hợp lý, hợp lệ chưa được đưa vào giá điện trước đây.

Bộ Công Thương đề xuất bổ sung một số chi phí chưa được đưa vào giá điện trước đây khiến EVN thua lỗ vào giá bán lẻ điện bình quân sắp tới.   

Cụ thể, gồm các khoản chi phí phục vụ trực tiếp cho sản xuất, cung ứng điện nhưng chưa được tính toán, bù đắp đầy đủ trong giá bán lẻ điện các kỳ trước. Các khoản này sẽ được xác định theo kết quả hoạt động kinh doanh đã được kiểm toán độc lập và báo cáo tài chính hàng năm của công ty mẹ EVN từ năm 2022 trở đi.

Cùng với đó, là chênh lệch tỷ giá đánh giá lại hoặc chưa được phân bổ, chưa được hạch toán, thanh toán cho các nhà máy điện theo hợp đồng mua bán điện. Việc tính toán, phân bổ sẽ do EVN lập phương án, báo cáo Bộ Công Thương xem xét.

Trong trường hợp cần thiết, Bộ Công Thương sẽ lấy ý kiến Bộ Tài chính trước khi quyết định. Bộ Công Thương khẳng định việc sửa đổi nhằm tạo điều kiện cho doanh nghiệp điện lực thu hồi đủ chi phí hợp lý, song vẫn bảo đảm nguyên tắc minh bạch, công khai, khả thi.

Dự thảo không phát sinh thêm thủ tục hành chính mới mà chỉ làm rõ các khoản chi phí được phép tính để bảo đảm tính đúng, tính đủ trong điều chỉnh giá điện.

Nếu được thông qua, quy định mới sẽ giúp EVN và các đơn vị điện lực sớm giải quyết bài toán thu hồi chi phí còn treo, củng cố tài chính, qua đó duy trì ổn định cung ứng điện cho nền kinh tế. Tuy nhiên, điều này cũng đồng nghĩa giá điện bán lẻ bình quân trong các kỳ điều chỉnh tới có thể tăng do gánh thêm chi phí bổ sung.