Lý do bộ Y tế đề xuất chưa coi COVID-19 là bệnh lưu hành ở Việt Nam

Theo báo Sức Khỏe & Đời Sống, bộ Y tế vừa gửi dự thảo mới nhất về các biện pháp phòng, chống dịch COVID-19 trong tình hình mới, lấy ý kiến góp ý của Ban Chỉ đạo quốc gia phòng, chống dịch COVID-19; các bộ, ngành, tỉnh, thành và chuyên gia.

Tại dự thảo này, bộ Y tế cho biết Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) vẫn đang coi COVID-19 trong tình trạng đại dịch trên phạm vi toàn cầu và quan ngại tiếp tục có các biến thể không lường trước được của virus SARS- CoV-2.

Diễn biến dịch ở nhiều nước trên thế giới vẫn phức tạp, cần tiếp tục duy trì các hoạt động đáp ứng với đại dịch ở mức cao. Virus SARS-CoV-2 hiện liên tục biến đổi, khó xác định tính chất nguy hiểm của các biến thể, mức độ tăng nặng và tử vong. Omicron đang là biến thể phổ biến trên thế giới nhưng vẫn chưa phải là biến thể cuối cùng.

Có thể xuất hiện biến thể mới của SARS-CoV-2 với khả năng làm giảm hiệu quả vaccine hoặc miễn dịch, khiến ca mắc có triệu chứng nghiêm trọng hoặc tử vong tăng lên, nhất là ở các nhóm dễ bị tổn thương. Tình trạng sức khỏe suy giảm sau khi mắc COVID-19 (hậu COVID-19) đang làm người dân lo ngại nhưng chưa có nghiên cứu đầy đủ.

Bộ Y tế đề xuất tạm thời chưa chuyển phân loại bệnh COVID-19 từ bệnh truyền nhiễm nhóm A sang bệnh truyền nhiễm nhóm B hoặc chưa coi bệnh COVID-19 là bệnh lưu hành. Ảnh minh họa: Sức Khỏe & Đời Sống

Theo bộ Y tế, ở Việt Nam, tỷ lệ tử vong đã giảm nhiều so với giai đoạn trước (tỷ lệ chết/mắc giảm mạnh từ 1,03% trong tháng 1/2022 xuống còn 0,06% trong tháng 5/2022) nhưng vẫn ghi nhận trường hợp tử vong và vẫn có bệnh nặng đang được theo dõi, điều trị.

Các biện pháp phòng, chống dịch COVID-19 linh hoạt như phòng chống bệnh đặc biệt nguy hiểm, bệnh nguy hiểm và để kịp thời áp dụng khi phát sinh tình huống nguy hiểm hơn.

Cũng trong dự thảo này, bộ Y tế đề xuất chưa coi COVID-19 là bệnh lưu hành tại Việt Nam. Nước ta hiện vẫn đang trong giai đoạn chuyển tiếp giữa phòng chống đại dịch và quản lý bền vững. Việc áp dụng các biện pháp chống dịch mang tính linh hoạt và tiến dần đến trạng thái “bình thường mới”.

Về lý do chưa thể coi COVID-19 là bệnh lưu hành ở Việt Nam, bộ Y tế cho hay theo các tài liệu về dịch tễ học trong nước và trên thế giới, đặc biệt là của WHO và CDC Mỹ, bệnh "lưu hành" là sự xuất hiện một cách ổn định của bệnh dịch hoặc tác nhân gây bệnh trong một khu vực địa lý hoặc nhóm quần thể dân số nhất định; hoặc còn hướng đến một tỷ lệ mắc bệnh thường gặp của một bệnh dịch trong một khu vực hoặc quần thể dân số nhất định.

Một bệnh được coi là lưu hành khi có 4 nhóm tiêu chí: Có sự tồn tại thường xuyên tác nhân gây bệnh; Tồn tại quần thể cảm nhiễm và ổ chứa tác nhân gây bệnh; Bệnh dịch xảy ra ở một nhóm đối tượng cụ thể hoặc quần thể dân số trong địa bàn nhất định; Tỷ lệ mắc bệnh có tính ổn định và có thể dự báo được.

Với tiêu chí thứ 4, bộ Y tế cho rằng hầu hết các nước trên thế giới đều trong trạng thái số ca mắc và tử vong chưa ổn định, xu hướng tăng giảm thất thường khi có xuất hiện các biến thể mới của SARS-CoV-2. Ví dụ, sau 2 tháng có xu hướng giảm, dịch ở Nam Phi, Mỹ đã tăng trở lại từ đầu tháng 5/2022 đến nay do sự lưu hành của các biến thể BA.4, BA.5 và chưa có xu hướng chững lại.

Thêm nữa, SARS-CoV-2 có thể tiếp tục xuất hiện những biến thể mới và miễn dịch có được do vaccine và mắc bệnh chưa có tính ổn định lâu dài, giảm dần theo thời gian. Bộ Y tế nhận định dịch có thể bùng phát trở lại bất cứ lúc nào nên cần thêm thời gian để theo dõi, đánh giá tính ổn định cũng như sự thay đổi của tác nhân gây bệnh.

Do đó, bộ Y tế đề xuất tạm thời chưa chuyển phân loại bệnh COVID-19 từ bệnh truyền nhiễm nhóm A sang bệnh truyền nhiễm nhóm B hoặc chưa coi bệnh COVID-19 là bệnh lưu hành.

Việc công bố hết dịch COVID-19 tại Việt Nam có thể cân nhắc khi WHO công bố hết tình trạng đại dịch hay sự kiện y tế công cộng đáng quan ngại trên toàn cầu và tình hình dịch COVID-19 tại Việt Nam tiếp tục được kiểm soát tốt trên phạm vi cả nước.

Đinh Kim (T/h)