"Lối tắt" vào những trường đại học danh giá thế giới: Cần có định hướng từ lớp 10

Khả năng tự định hướng đóng vai trò quan trọng

Khả năng tự định hướng học tập và nghề nghiệp là một trong những năng lực cốt lõi mà các đại học quốc tế đặc biệt coi trọng. Đây chính là yếu tố giúp học sinh tự nhận thức rõ về bản thân: mình là ai, mong muốn điều gì, điểm mạnh ở đâu và cần hành động như thế nào để đạt được mục tiêu đã đặt ra – không chỉ trong học tập mà còn cả trong cuộc sống sau này.

Tuy nhiên, thực tế hiện nay cho thấy một nghịch lý đáng lo ngại. VTC News dẫn lời ThS. Trần Anh Tuấn, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo nhu cầu nhân lực và Thông tin thị trường lao động TP.HCM, có tới khoảng 60% học sinh chọn ngành theo "cảm tính". Lý do chính là các em thường bắt đầu quá trình định hướng nghề nghiệp muộn, đa phần đợi đến tận lớp 12. Điều này dẫn đến việc thiếu sự chuẩn bị kỹ lưỡng và hiểu biết sâu sắc về con đường mình sẽ đi.

Ở các quốc gia như Mỹ, Úc, Singapore, hoạt động hướng nghiệp được triển khai sớm, thường vào khoảng cuối cấp hai và đầu cấp ba. Chính vì vậy, việc trang bị khả năng định hướng từ sớm với lộ trình học phù hợp, đặc biệt là giai đoạn lớp 10, đang trở thành điểm then chốt nếu học sinh muốn theo đuổi các lộ trình học thuật nghiêm túc và chinh phục các đại học hàng đầu.

Nên định hướng từ sớm

Việc chọn chương trình học ở bậc phổ thông trở thành một chiến lược đòi hỏi cả phụ huynh lẫn học sinh đều phải tìm hiểu từ sớm. Bởi không có chương trình nào là tốt nhất, chỉ có chương trình phù hợp với từng năng lực và kế hoạch học tập của từng học sinh.

Hiện nay, nhiều học sinh có thành tích học tập tốt mong muốn được trải nghiệm các chương trình học quốc tế nhằm tạo lợi thế cho hồ sơ du học đã chọn các chương trình tú tài quốc tế, tiêu biểu là chương trình Tú tài Úc (SACE). Đây cũng là lộ trình được giảng dạy tại trường Nam Úc Scotch AGS.

Ngay từ những năm đầu cấp ba, học sinh đã được tham gia các buổi tư vấn cá nhân, làm bài kiểm tra năng lực thông qua các công cụ của Bộ giáo dục Úc ban hành. Chương trình cho phép học sinh lựa chọn tổ hợp môn học xoay quanh 4 lĩnh vực chính gồm: Kỹ thuật, Kinh doanh và Khoa học xã hội, Y khoa và Nghệ thuật.

“Việc học sinh được lựa chọn môn học theo định hướng không chỉ giúp phát huy tối đa năng lực cá nhân, mà còn tạo điều kiện để các em xây dựng hồ sơ học thuật có chiều sâu, phù hợp với tiêu chí tuyển sinh của các trường đại học quốc tế” - TS. Phạm Hồng Hoa, Phó Hiệu trưởng trường Nam Úc Scotch AGS chia sẻ.

Đặc biệt, học sinh lớp 11–12 tại Scotch AGS không đơn thuần là “người học” mà đã dần trở thành “người nghiên cứu”, khi được giao thực hiện các đề tài cá nhân, làm bài luận dài, hoặc trình bày phản biện ý kiến theo mô hình học tập chủ động.

Tiêu biểu, các em được đảm nhận nhiều Dự án nghiên cứu (Research Project), bao gồm các đề tài nghiên cứu dài 2.000 - 3.000 từ, với các quy trình chuẩn như đại học: chọn đề tài, làm bảng hỏi khảo sát, phỏng vấn, viết luận có trích dẫn nguồn và trình bày trước các thầy cô.

Bạn P.N.M (học sinh tốt nghiệp khóa 2025) cho biết em tìm thấy niềm yêu thích của mình thông qua Kinh tế học (Economics). Thông qua các chủ đề như cung và cầu hàng hóa, hành vi người tiêu dùng, em dần hình thành tư duy phân tích dữ liệu và đánh giá tác động của các quyết định kinh tế.

“Lộ trình Tú tài Úc (SACE) đã giúp ích rất nhiều cho em trong việc định hướng nghề nghiệp tương lai. Các bài học đa dạng và đào sâu khiến em cảm giác như mình đang là một sinh viên đại học thực thụ” - P.N.M chia sẻ.

Bên cạnh đó, nhà trường còn tổ chức các hoạt động Demo Class (lớp học mô phỏng) định kỳ, nơi học sinh được gặp gỡ đại diện tuyển sinh từ các đại học top 1% toàn cầu như Melbourne, Monash, New South Wales, Adelaide, cùng các lớp học trải nghiệm về ngành học nổi bật như: Công nghệ AI và cơ hội nghề nghiệp, Chế tạo robot, hoặc Tìm hiểu về tế bào trong Y khoa.

Có thể thấy, khi học sinh được tiếp cận với thông tin nghề nghiệp một cách thực tế, cụ thể và liên tục, các em sẽ chủ động hơn trong việc xây dựng mục tiêu cho mình, không chỉ để hoàn thành bậc phổ thông, mà còn để chuẩn bị cho những bước đi tiếp theo một cách tự tin và rõ ràng hơn.

Một số bí quyết  để được nhận vào những trường đại học danh giá thế giới

Đạt điểm cao trong chứng chỉ giáo dục trung học phổ thông quốc tế 

Không bao giờ là quá sớm để các học sinh, sinh viên bắt đầu chuẩn bị cho các chứng chỉ quan trọng như IGCSE, SPM hoặc O-Levels và mọi điểm tốt đều có ý nghĩa. Đạt điểm cao trong chứng chỉ giáo dục trung học phổ thông quốc tế cho thấy khả năng học tập tốt của học sinh, sinh viên đó.

Chọn tổ hợp môn học phù hợp

Điều cần thiết là chọn sự kết hợp phù hợp giữa các môn học vì một số bằng cấp yêu cầu bạn phải hoàn thành các môn học tiên quyết. Chẳng hạn, nếu bạn muốn học ngành Y thì môn hóa học là bắt buộc và môn vật lý là bắt buộc đối với các ngành nghiên cứu kỹ thuật.

Thể hiện bản thân nổi bật thông qua các hoạt động ngoại khóa

Một trong những cách tốt nhất để được nhận vào nhóm các trường đại học hàng đầu nước Mỹ là thông qua thể thao. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng thể thao có thể tăng cơ hội nhập học của bạn tại các trường đó lên 400%.

Điểm mấu chốt là bạn phải thể hiện được bạn từng là một thành viên có kỷ luật và tận tâm của một cơ quan, tổ chức, câu lạc bộ nào đó. Nếu như bạn từng tham gia các câu lạc bộ âm nhạc, khiêu vũ, sân khấu kịch, làm báo trường, lập trình máy tính, câu lạc bộ cờ vua, chế tạo rô bốt, diễn thuyết... thì đó đều là điểm cộng.

Đối với nhóm 8 trường đại học nổi tiếng Australia, những học sinh, sinh viên đã dành thời gian trau dồi các hoạt động liên quan đến ngành nghề của họ rất được hoan nghênh. 

Viết một bài luận tuyển sinh xuất sắc

Bài luận tuyển sinh nên phản ánh tính cách của bạn. Nếu không thể được gặp trực tiếp ban lãnh đạo nhà trường thì đây là cách duy nhất để họ hiểu về bạn ngoài kết quả học tập của bạn.

Hãy viết bài luận theo cách của bạn đồng thời ngắn gọn và dễ hiểu. Trong phần trình bày cá nhân - hãy nói rõ lý do tại sao bạn chọn khóa học, trường học này và hiểu biết của bạn về ý nghĩa của khóa học và nghề nghiệp.

Chuẩn bị kỹ lưỡng cho buổi phỏng vấn

Một tỷ lệ nhỏ ứng viên sẽ được kiểm tra trong các cuộc phỏng vấn. Nếu một trường đại học phỏng vấn bạn, điều đó thường có nghĩa là họ coi bạn là một ứng viên có tiềm năng.

Trong cuộc phỏng vấn, hãy nêu bật những điểm mạnh của bạn bằng cách nói chuyện khiêm tốn, hòa nhã. Nếu bạn cảm thấy lo lắng về buổi phỏng vấn, hãy luyện tập trước tại nhà.

Có sự giới thiệu tốt

Trong trường hợp hồ sơ ứng tuyển đại học được gửi bởi trường trung học của bạn, bạn phải cung cấp cho người phụ trách việc hoàn thiện hồ sơ càng nhiều thông tin càng tốt. Hãy đảm bảo là tất cả những thông tin tích cực về những hoạt động mà bạn đã tham gia ở trường học được ghi trong hồ sơ.

Tham gia hoạt động tình nguyện  

Giấy giới thiệu hoặc chứng nhận bạn từng tham gia các hoạt động tình nguyện sẽ cải thiện khả năng trúng tuyển vào các trường đại học hàng đầu. Khi tham gia các hoạt động tình nguyện, hãy nỗ lực hết khả năng và tích lũy một số kinh nghiệm làm việc để bổ sung vào hồ sơ xin học của bạn.

Điều cuối cùng rất quan trọng là đừng chỉ nộp đơn vào một trường đại học, hãy nộp đơn cho nhiều trường hơn để tăng khả năng trúng tuyển vào các trường top đầu, theo Dân Trí.