Liệu lực lượng Ukraine có thể giành lại quyền kiểm soát Kherson từ Nga?

Trong giai đoạn đầu chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga, loại vũ khí đóng vai trò quyết định của Ukraine là bazooka chống tăng NLAW của Anh. Loại vũ khí này đã giúp Ukraine đẩy lùi các đợt tiến công của Nga ở xung quanh khu vực Kyiv. Còn ở giai đoạn thứ 2, tình hình xung đột được quyết định bởi pháo 152mm của Nga. Theo đó, các lực lượng Nga đã thực hiện nhiều cuộc pháo kích trước khi tiến vào các khu vực họ coi là mục tiêu.

Tuy nhiên, tình hình đang có nhiều thay đổi với sự hỗ trợ từ hệ thống tên lửa pháo cơ động cao HIMARS của Mỹ. Bộ trưởng Quốc phòng Oleksiy Reznikov cho biết lực lượng Ukraine đã sử dụng hệ thống HIMARS để ngăn chặn bước tiến của Nga bằng cách tấn công các kho chứa đạn dược. Theo đó, câu hỏi được đặt ra hiện nay là liệu HIMARS có thể tạo điều kiện để Ukraine tiến công giành lại Kherson, một trong những thành phố lớn nhất đã rơi vào tầm kiểm soát của Nga kể từ khi chiến dịch quân sự đặc biệt nổ ra, hay không.

Kherson, hiện đang trong tầm kiểm soát của Nga, từ lâu đã là mục tiêu của phía Ukraine. Trong đó, các lực lượng Ukraine đã đạt được những bước tiến hạn chế ở vùng nông thôn giữa Mykolaiv và Kherson kể từ hồi tháng 4. Giờ đây, khi đã được hỗ trợ bởi các loại vũ khí tầm xa hơn, với khoảng cách bắn hiệu quả lên tới 80km, Ukraine đang ngày càng tự tin hơn. 

Ông Sergiy Khlan, phụ tá của người đứng đầu khu vực Kherson, nói với kênh truyền hình Ukraine rằng lực lượng Ukraine đã đạt được những bước tiến và khẳng định khu vực này "chắc chắn sẽ được giải phóng vào tháng 9". Đây được đánh giá là một tuyên bố táo bạo dựa trên các bằng chứng sẵn có. Và có lẽ cũng không có gì ngạc nhiên khi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy nói về việc giải phóng Kherson "từng bước một". 

Hệ thống tên lửa pháo cơ động cao HIMARS của Mỹ. Ảnh: AP 

Với tính hiệu quả của hệ thống HIMARS, các lực lượng Kyiv hiện có thể nhắm mục tiêu vào 4 cây cầu quan trọng nối với Kherson. Thành phố này, thành trì duy nhất của Nga ở phía Tây sông Dnepr, rõ ràng là dễ bị tổn thương về mặt chiến lược nếu Ukraine có thể tập trung lực lượng để đẩy lùi quân Nga ra ngoài. 

Nhưng câu chuyện về những cây cầu phần nào cho thấy một số khó khăn mà Ukraine phải đối mặt trong việc giành lại quyền kiểm soát các khu vực tập trung đông dân cư. Các bài đăng trên mạng xã hội của ông Khlan nói rõ rằng mục tiêu của Ukraine không phải là phá hủy các cây cầu quan trọng mà chỉ là để Nga không thể vận chuyển thiết bị hạng nặng qua đó.

Quân đội Ukraine muốn đảm bảo rằng nguồn cung cấp thực phẩm vẫn có thể được đưa tới thành phố. Do đó, ông Khlan nói thêm, các lực lượng vũ trang của đất nước sẽ "làm mọi cách có thể để không phá hủy hoàn toàn các cơ sở hạ tầng". Đây có thể là một trở ngại đối với Ukraine, bộc lộ một hạn chế chính đối với khả năng tấn công đáp trả của nước này trong kế hoạch giành lại Kherson.

Nếu việc chia cắt thành phố bằng cách phá hủy các cây cầu là một thách thức, thì việc giành lại quyền kiểm soát thành phố khi vẫn còn người dân sinh sống bên trong sẽ còn khó hơn. Nga đã sẵn sàng phá hủy các thành phố như Mariupol và Sievierodonetsk trước khi giành được quyền kiểm soát các khu vực này. Nhưng đối với Ukraine, phe đang tìm cách giải phóng lãnh thổ của mình, đó rõ ràng không phải là một lựa chọn họ có thể thực hiện. 

Bên cạnh đó, sự hỗ trợ của một loại vũ khí tầm xa hơn cũng chưa chắc có thể tạo điều kiện cho một cuộc tiến công tổng thể nhanh chóng hơn. Ukraine không có sẵn sức mạnh không quân, vì vậy họ phải dựa vào tập hợp lực lượng mặt đất. Trong khi đó, nguồn cung từ phương Tây được chuyển đến một cách từ từ chứ không phải theo số lượng lớn hẳn như những gì Ukraine cần. 

Quân đội Nga bảo vệ một lối vào của trạm thủy điện Kakhovka trên sông Dnepr ở vùng Kherson. Ảnh: AP 

Ông Reznikov ngày 25/7 cho biết 3 trong số 15 khẩu pháo di động Gepard mà Đức cam kết vận chuyển từ tháng 4 đã đến Ukraine và ông hy vọng sẽ sớm nhận được vài chục xe tăng Leopard (nhiều khả năng là từ Tây Ban Nha). Nguồn cung ngày càng tăng có thể giúp Ukraine tạo thế cân bằng trên một phần của mặt trận nhưng cho đến nay vẫn chưa có bằng chứng nào cho thấy phía Kyiv có thể tạo ra bước đột phá lớn trước Moscow. 

Sau 4 tháng diễn ra chiến dịch quân sự đặc biệt, Nga đã từng bước chuyển hướng tiến công về phía Đông và phía Nam. Với sự hỗ trợ của HIMARS và pháo tên lửa, cán cân quân sự đã được chuyển về trạng thái cân bằng. Nhưng đến thời điểm hiện tại, vẫn chưa có dấu hiệu rõ ràng cho thấy Nga sẽ bị đẩy lùi ở Kherson. 

Minh Hạnh (Theo The Guardian)