Lạng Sơn: "Biển người" đổ về Lễ hội đền Kỳ Cùng-Tả Phủ du xuân dịp đầu năm

Hàng nghìn người dân đổ vệ dự lễ hội đền Kỳ Cùng – Tả Phủ tại Lạng Sơn ngày 24/2.

Theo tài liệu ghi chép lại, đền Kỳ Cùng (phường Vĩnh Trại, thành phố Lạng Sơn) được xây dựng vào khoảng thời Hậu Lê, ban đầu là ngôi miếu nhỏ thờ Thần Giao Long (Thần sông Kỳ Cùng). Trải qua quá trình lịch sử, hiện tại, đền thờ Quan lớn Tuần Tranh, một vị quan được cử lên trấn ải tại Lạng Sơn.

Đền Tả Phủ (phường Hoàng Văn Thụ, thành phố Lạng Sơn) được nhân dân 7 phường của Lạng Sơn và khách buôn 13 tỉnh Trung Quốc xây dựng vào năm Chính Hòa thứ 4 (1683) để tri ân, phụng thờ Tả Đô đốc Hán Quận công Thân Công Tài.

Người dân chiêm bái, dâng hương tại đền.

Chị Mai Thị Trang, người dân tại đây cho biết: "Lễ hội đền Kỳ Cùng-Tả Phủ được tổ chức hàng năm góp phần tạo nên sự đa dạng, phong phú của kho tàng văn hóa dân gian Lạng Sơn, giúp cho các du khách khi đến đây hiểu hơn về công lao của thế hệ cha ông thời kỳ trước. Bên cạnh đó, du khách đến đây sẽ được giao lưu, gặp gỡ, vui chơi và tham gia vào các hoạt động văn hóa truyền thống, độc đáo của địa phương”.

Năm 1993, hai di tích đã được Bộ Văn hóa-Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) xếp hạng cấp quốc gia và năm 2015, lễ hội đền Kỳ Cùng-đền Tả Phủ đã được đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. 

Phần lễ chính của lễ hội tập trung chủ yếu vào hai ngày (ngày 22 và ngày 27 tháng Giêng), trong đó có lễ tế khai hội, đón rước và lễ an vị, lễ tạ. Phần hội bao gồm những nghi thức rước kiệu và các trò chơi, như: tranh đầu pháo, cờ tướng, kéo co, đẩy gậy, võ thuật, lễ hội ẩm thực, hát sli, lượn, quan họ... được diễn ra với sự tham gia của đông đảo các tầng lớp nhân dân thành phố Lạng Sơn và du khách thập phương. 

Rất đông người dân và du khách thập phương đổ về đây để dự hội.

Ông Phạm Văn Tuần, Trưởng bộ phận Thường trực di tích đền Tả Phủ cho biết: Trong ngày 27 tháng Giêng, mọi người tập trung tại khu vực sân trước đền Tả Phủ để chứng kiến hội Đầu pháo. Đầu pháo được thờ cúng quanh năm theo đúng phong tục của nhà đền. Đầu pháo linh thiêng là một vòng nhỏ bằng kim loại quấn vải đỏ, bên trong rỗng, được gắn trên một quả pháo lớn đặt trong lồng pháo, nối vào những dây pháo nhỏ, cuốn thành nhiều vòng, treo trên một cây nêu bằng tre tươi dựng trước sân đền trong ngày hội. Khi pháo được đốt, đầu pháo nổ và vòng kim loại bay lên không trung, mọi người chờ vòng kim loại rơi xuống rồi tranh đầu pháo.

Tại ngày hội, người nào tranh được đầu pháo thì đem đến trình báo với nhà đền, sau đó Ban tổ chức sẽ thông báo và vinh danh, tặng thưởng rồi rước về nhà để thờ... Đến ngày 20 tháng Giêng năm sau, người tranh được đầu pháo phải mang đầu pháo và lễ vật đến đền tạ ơn và trả lại nhà đền.

Rất đông người dân và du khách thập phương đổ về đây để dự hội.

Lễ hội truyền thống đền Kỳ Cùng - đền Tả Phủ cùng với những lễ hội khác đã góp làm tăng thêm vẻ đẹp và sức hấp dẫn của một vùng đất giàu truyền thống văn hóa nơi địa đầu Tổ quốc. Mối liên hệ và sự gắn kết giữa hai đền thông qua truyện kể về nỗi oan khuất của Quan lớn Tuần Tranh được Hán Quận công Thân Công Tài chứng minh và giải oan. Vì vậy, để báo đáp công ơn của Hán Quận công Thân Công Tài, hằng năm trong dịp lễ hội đền Tả Phủ - đền Kỳ Cùng, Nhân dân rước kiệu Quan lớn Tuần Tranh lên đền Tả Phủ (nơi thờ Hán Quận công Thân Công Tài) để dự hội Đầu pháo và tạ ơn người giải oan.

Đến ngày 27 tháng Giêng, kiệu Quan lớn Tuần Tranh lại được rước về đền Kỳ Cùng. Đây chính là sự liên quan, gắn kết trong lễ hội truyền thống giữa hai di tích đền Kỳ Cùng và đền Tả Phủ, tuy hai di tích nhưng gọi chung một lễ hội là lễ hội truyền thống đền Kỳ Cùng – đền Tả Phủ.

Biển người đổ về Lễ hội đền Kỳ Cùng-Tả Phủ du xuân