Lãi suất quá hạn là gì?

Hiện nay, Pháp luật chưa có định nghĩa cụ thể về lãi suất quá hạn. Tuy nhiên, căn cứ theo khoản 4 Điều 12 Thông tư 39/2016/TT-NHNN, lãi suất quá hạn có thể hiểu là lãi chậm trả tính trên tiền lãi quá hạn hoặc lãi chậm trả tính trên dư nợ gốc bị quá hạn (nếu khoản vay bị chuyển thành nợ quá hạn).

Thông tư 39 cũng có nội dung cụ thể đề cập đến cách tính tiền lãi quá hạn khi khách hàng không thanh toán khoản vay đúng thời hạn trong hợp đồng được quy định theo 2 trường hợp. Cụ thể như sau:

Trường hợp 1: Khách hàng không trả đúng hạn tiền lãi theo quy định

Nếu khách hàng không thanh toán lãi vay theo thời hạn quy định trong hợp đồng, họ phải trả lãi chậm trả theo mức lãi suất do tổ chức tín dụng và khách hàng thỏa thuận nhưng không quá 10%/năm tính trên số dư lãi chậm trả tương ứng với thời gian chậm trả.

Trường hợp 2: Khách hàng không trả đúng hạn tiền gốc theo quy định

Nếu khách hàng không thanh toán gốc đúng hạn và khoản nợ vay bị chuyển nợ quá hạn, họ phải trả lãi trên dư nợ gốc bị quá hạn tương ứng với thời gian chậm trả, lãi suất áp dụng không vượt quá 150% lãi suất cho vay tại thời điểm chuyển nợ quá hạn.

Phải chịu lãi suất quá hạn có thể gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đối với người vay. Ảnh minh họa

Lãi suất quá hạn thường được tính dựa trên số tiền nợ quá hạn và thời gian quá hạn. Mức lãi suất này thường cao hơn lãi suất vay ban đầu bởi nhiều lý do:

- Khi khoản vay bị quá hạn, rủi ro không thu hồi được nợ của ngân hàng tăng lên, do đó lãi suất phạt cao hơn để bù đắp cho rủi ro này.

- Mức lãi suất cao hơn cũng là một biện pháp khuyến khích người vay cố gắng thanh toán đúng hạn để tránh phải chịu thêm chi phí. Trong một số trường hợp, ngân hàng phải sử dụng các biện pháp pháp lý để thu hồi nợ, điều này dẫn đến chi phí phát sinh cao hơn.

Lãi suất quá hạn có thể gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đối với người vay. Gánh nặng tài chính tăng lên do phải trả thêm lãi suất phạt làm cho tổng số tiền phải trả nhiều hơn.

Việc chậm trả nợ và phải chịu lãi suất quá hạn có thể ảnh hưởng xấu đến hồ sơ tín dụng của người vay, làm giảm khả năng vay vốn trong tương lai. Trong trường hợp nghiêm trọng, ngân hàng có thể sử dụng biện pháp pháp lý để thu hồi nợ, gây ra rủi ro pháp lý cho người vay.

Để tránh phải chịu lãi suất quá hạn, người vay cần thực hiện một số biện pháp sau:

- Lập kế hoạch tài chính chi tiết và theo dõi sát sao tình hình tài chính để đảm bảo luôn có đủ tiền thanh toán nợ đúng hạn.

- Tìm kiếm và lựa chọn các khoản vay có lãi suất thấp để giảm tổng chi phí phải trả.

- Trong trường hợp gặp khó khăn tài chính, người vay nên chủ động liên hệ và thương lượng với ngân hàng để tìm kiếm giải pháp tốt nhất như gia hạn thời gian trả nợ hoặc tái cơ cấu khoản vay.