Cơ quan Quản lý nhà tù Israel (IPS) cho biết rạng sáng 20/1 đã phóng thích 90 tù nhân Palestine, sau khi Hamas trao trả 3 con tin Israel. Như vậy, hai bên đã hoàn tất đợt trao đổi con tin đầu tiên trong khuôn khổ thỏa thuận ngừng bắn tại Gaza có hiệu lực 1 ngày trước đó.
IPS thông tin thêm rằng, 90 tù nhân trên đã được trả tự do từ nhà tù Ofer và trung tâm giam giữ Jerusalem. Israel đã công bố danh sách 734 người trong tổng số 737 tù nhân dự kiến được thả trong giai đoạn đầu của thỏa thuận ngừng bắn. Theo đó, Israel sẽ trục xuất vĩnh viễn trên 230 tù nhân, tất cả đều đang chấp hành án tù chung thân. Một số nguồn tin của Hamas cho biết những người bị trục xuất chủ yếu đến Qatar hoặc Thổ Nhĩ Kỳ.
Các con tin được Hamas trả tự do. Ảnh: Reuters
Theo thỏa thuận ngừng bắn, trên 1.000 người Palestine khác, bị Israel bắt giữ từ ngày 7/10/2023, cũng sẽ được thả trong thời gian ban đầu kéo dài 42 ngày. Israel và Hamas đã đạt được thỏa thuận này, với sự trung gian của các nước Qatar, Ai Cập và Mỹ, nhằm chấm dứt hơn 15 tháng xung đột tại Dải Gaza.
Giai đoạn đầu của thỏa thuận bao gồm việc thả tổng cộng khoảng 1.900 tù nhân Palestine để đổi lấy 33 con tin Israel đang bị giữ tại Gaza. Thỏa thuận ngừng bắn này được kỳ vọng sẽ cho phép tăng cường viện trợ nhân đạo cho Dải Gaza và tạo điều kiện cho một lệnh ngừng bắn lâu dài cũng như việc thả tổng cộng 91 con tin Israel và nước ngoài còn lại vẫn đang bị giữ tại Gaza.
Quân đội Israel cho biết có 34 trong số các con tin còn lại tại Gaza đã được xác nhận là đã thiệt mạng. 3 con tin, tất cả đều là phụ nữ, đã được thả trước đó vào ngày 19/1 như một phần của thỏa thuận ngừng bắn.
Liên quan đến tình hình tại Gaza, Tổng Giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) Tedros Adhanom Ghebreyesus quan ngại sâu sắc về tình hình y tế tại Gaza. Trên nền tảng mạng xã hội X, ông nhấn mạnh việc khôi phục hệ thống y tế tại Gaza sẽ là nhiệm vụ rất phức tạp và khó khăn, đặc biệt khi xét đến quy mô tàn phá, độ phức tạp trong vận hành và các hạn chế hiện có sau hơn 15 tháng xung đột.
Hiện chưa có kế hoạch chi tiết về cách quản lý và tái thiết Dải Gaza sau xung đột. Bất kỳ sự trở lại nào của Hamas cũng sẽ thử thách sự kiên nhẫn của Israel, quốc gia đã tuyên bố sẽ tiếp tục chiến đấu trừ khi nhóm chiến binh này bị loại bỏ hoàn toàn.
Thỏa thuận ngừng bắn có hiệu lực vào đêm trước lễ nhậm chức của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump. Cố vấn An ninh Quốc gia do ông Trump đề cử, Mike Waltz, cho biết nếu Hamas từ bỏ thỏa thuận, Mỹ sẽ ủng hộ Israel "làm những gì họ phải làm".