Phát hiện Hố đen gần Trái Đất nhất

Mới đây, Trung tâm Vật lý Thiên văn Harvard-Smithsonian ở Massachusetts đã gửi báo cáo về một lỗ đen với tên gọi Gaia BH1, có kích thước lớn gấp 10 lần Mặt Trời của chúng ta, nằm cách Trái Đất chỉ vỏn vẹn 1.560 năm ánh sáng.

Được biết, khoảng cách này chỉ bằng 1/3 so với những phát hiện về lỗ đen trước đây, khiến Gaia BH1 chính thức trở thành lỗ đen gần Trái Đất nhất. Bên cạnh đó, nó cũng sở hữu những đặc tính vô cùng thú vị.

Hình minh họa về lỗ đen Gaia BH1.

Gaia BH1 rất đặc biệt vì nó có "bạn đồng hành" là một ngôi sao giống như Mặt Trời (nặng bằng 0,93 lần Mặt Trời và có nhiệt độ bề mặt khoảng 5.580°C). Hai thiên thể này quay quanh nhau trong chu kỳ quỹ đạo 185,59 ngày với khoảng cách tương tự từ Trái Đất đến Mặt Trời.

“Đây là hệ thống đầu tiên thuộc loại này từng được quan sát thấy trong Dải Ngân hà”, ông Kareem El-Badry - nhà vật lý thiên văn tại Trung tâm vật lý thiên văn Harvard-Smithsonian ở Massachusetts và Viện thiên văn học Max Planck của Đức, nhấn mạnh.

Để tìm kiếm hố đen, nhóm nghiên cứu đã sử dụng kính thiên văn không gian Gaia của Cơ quan Vũ trụ châu Âu để lập bản đồ vị trí và chuyển động của khoảng 2 tỷ ngôi sao trong Dải Ngân hà. Khi phân tích dữ liệu, họ phát hiện một ngôi sao có dao động đặc biệt.

Ông El-Badry nghi ngờ dao động đến từ lực kéo vô hình của một hố đen. Các quan sát chi tiết sau đó từ kính thiên văn dưới mặt đất như Magellan Clay và MPG/ESO ở Chile, Gemini North và Keck 1 ở Hawaii đã giúp xác nhận điều này.

Gaia BH1 có thể bắt nguồn từ một ngôi sao nặng gấp 20 lần Mặt Trời. Thông thường, những ngôi sao khổng lồ như vậy sẽ bay ra ngoài vào cuối cuộc đời của chúng, tiêu thụ mọi thứ trên đường đi trước khi sụp đổ vào bên trong để tạo thành một hố đen.

Theo các nhà nghiên cứu, quá trình này đáng lẽ phải nuốt chửng ngôi sao đồng hành của hố đen, hoặc ít nhất kéo nó vào một quỹ đạo chặt chẽ hơn nhiều, nhưng ngôi sao vẫn nguyên vẹn một cách bí ẩn và quay quanh hố đen ở một khoảng cách khá xa. Thách thức tiếp theo của các nhà thiên văn học là tìm hiểu xem điều này đã xảy ra như thế nào.

Trong khoảng thập kỉ trước, các nhà thiên văn học tự hỏi liệu hố đen có thực sự tồn tại. Sau đó, khoảng 18 tháng trước, nhóm nghiên cứu bang Ohio này đã đưa ra bằng chứng mạnh mẽ về sự tồn tại có thực của các hố đen, từ đó dẫn đến việc phát hiện ra hố đen Unicorn.

Việc tìm kiếm và nghiên cứu các hố đen trong thiên hà là rất quan trọng để các nhà khoa học biết về cách các ngôi sao hình thành và chết đi.

Trong những năm gần đây, nhiều thí nghiệm quy mô lớn được thực hiện để xác định vị trí các hố đen khối lượng nhỏ. Các nhà nghiên cứu hy vọng sẽ tìm thấy nhiều hố đen với khối lượng tương tự Unicorn trong tương lai.

Mộc Miên (T/h)