Hồ Ba Khan mùa nước trong, nước đục

Sông Đà đoạn chảy qua tỉnh Phú Thọ (từ 1/7/2025, tỉnh Hòa Bình sáp nhập với tỉnh Vĩnh Phúc và tỉnh Phú Thọ. Tên sau sáp nhập là tỉnh Phú Thọ) mang vẻ đẹp khác lạ, người dân gọi tắt lòng hồ đoạn qua Ba Khan là hồ Ba Khan. Từ lâu, tiếng tăm về vẻ đẹp của hồ Ba Khan đã vang xa, nhưng để chiêm nghiệm hết vẻ đẹp đó, chúng tôi đã tới thăm hồ Ba Khan nhiều thời điểm trong năm và luôn bất ngờ về non nước hữu tình.

Ba Khan ở đâu?

Cách Hà Nội khoảng 130km về phía Tây Bắc, Ba Khan thuộc lãnh thổ tỉnh Phú Thọ. Nằm ở vùng núi, cảnh sắc Ba Khan vẫn giữ được nét tự nhiên mộc mạc của vùng rẻo cao miền Bắc. Khung cảnh nơi đây là những dãy núi đá trùng điệp, những tán cây rừng hoang dại còn vẻ nguyên sơ và đặc biệt lại có nét thơ mộng của hồ sông Đà nơi thủy điện Hòa Bình.

Là một xã nhỏ nằm dưới chân Đèo Đá Trắng, Ba Khan như nàng thiếu nữ ngủ quên nằm cạnh đô thị du lịch nhộn nhịp. Nơi đây vẫn giữ được vẻ nguyên sơ, trầm lắng vì có khá ít người ghé thăm, số điểm tham quan cũng thưa thớt.

Thế nhưng, không vì thế mà Ba Khan mất đi sức hút của mình. Với địa thế núi non trùng điệp cũng như nằm dưới chân ngọn Đèo Thung Khe nổi tiếng, Ba Khan đang dần được quan tâm và thu hút những tín đồ du lịch đến khám phá, mạo hiểm.

Nét đặc trưng của Thung lũng Ba Khan chính là được sương mù bao phủ quanh năm. Nên dù đã trải qua nhiều lần được khai thác, Ba Khan vẫn lưu giữ được nét đẹp riêng biệt, không dễ hòa lẫn với bất cứ nơi đâu.

Có thể nói, sự vắng vẻ, thậm chí có phần đìu hiu của Ba Khan vô tình gợi nên một vẻ đẹp trong lành, nhẹ nhàng. Đứng trước hình ảnh non nước hữu tình tận hưởng bầu không khí nhẹ nhàng, thư thái, du khách sẽ quên đi những mệt mỏi thường ngày.

Ba Khan có gì chơi?

Đèo Thung Khe hay còn gọi là đèo Đá trắng, là một điểm đến bạn không thể bỏ qua khi đến với Ba Khan. Đèo Thung Khe mang hình dáng độc đáo bởi xen kẽ với màu xanh của núi non là những dải màu trắng được hình thành do quá trình phá núi mở đường, những mảng đá từ trên cao sạt xuống, tạo nên màu trắng xóa khắp cả núi đồi với các màu sắc vô cùng độc đáo.

Trên đỉnh đèo là chợ Thung Khe, hay còn được gọi là chợ trong mây. Đây là nơi bạn có thể dừng chân nghỉ ngơi, làm ấm người với ấm chè nóng, cơm lam, ngô luộc,... cũng là một trải nghiệm khó quên.

Nếu yêu thích khám phá và bơi lội thì nằm sâu trong rừng trúc xanh rì, thác Gò Lào còn có tên gọi khác là thác Gò Mu với dòng chảy quanh năm mang sức sống của tự nhiên vô cùng hùng vĩ. Dòng thác nước trông như dải lụa tạo nên một khung cảnh kỳ vĩ, thơ mộng. Thác Gò Lào chưa hề bị tác động của con người, đây thực sự là một điểm đến tuyệt vời cho những ai ưa khám phá vẻ đẹp tự nhiên.

Ngoài ra, khi đến với Ba Khan, bạn có thể kết hợp ghé thăm Hang Kia - Pà Cò. Theo tiếng Thái, Hang Kia là “Hang Dơi”, còn Pà Cò có nghĩa là “Rừng Dê”. Nơi đây có độ cao trung bình hơn 1.000m so với mặt nước biển, khí hậu quanh năm mát mẻ, mây mù bao phủ. Đến đây bạn có thể dễ dàng hòa vào những đám mây bồng bềnh đẹp như trong cổ tích. Bên cạnh đó, giữa không gian thiên nhiên núi non trùng điệp, điểm xuyết với màu sắc rực rỡ của những đóa hoa rừng nở rộ tuyệt đẹp, đây là nơi check-in tuyệt vời cho bạn khám phá.

Khi đến với Hang Kia - Pà Cò, bạn sẽ được trải nghiệm cuộc sống sinh hoạt đời thường của đồng bào dân tộc Mông, như tìm hiểu văn hóa ẩm thực của người Mông qua các món ăn đặc trưng hay trải nghiệm các công đoạn để tạo ra những bộ trang phục rực rỡ của người Mông (dệt thổ cẩm, nhuộm vải); cùng người dân lên núi hái chè Shan tuyết, trồng rau, thu hoạch ngô, tham gia chợ phiên rực rỡ sắc màu…

Hang Chiều cũng là điểm đến nổi tiếng đã được công nhận là di tích quốc gia. Với vẻ đẹp hoang sơ, huyền bí cùng những hang động kỳ vĩ sẽ mang đến cho bạn sự tò mò khi khám phá những nét đẹp độc đáo nơi đây.

Bên cạnh đó, bạn cũng có thể kết hợp dạo chơi tại bản Lác, bản Pom coong, bản Văn,… tìm hiểu và trải nghiệm về đời sống và văn hóa của đồng bào dân tộc nơi đây cùng khám phá những ngôi nhà sàn đặc trưng, trang phục, ẩm thực, phong tục tập quán, những nương lúa, nương ngô… Thưởng thức các điệu múa truyền thống, điệu hát, nhảy sạp của người Thái, người Mường. Đây chắc chắn sẽ là một trải nghiệm đáng nhớ trong chuyến du lịch tại Ba Khan của bạn.

Ngoài cảnh sắc hoang sơ, hữu tình thì ẩm thực cũng là một trong những điểm níu chân du khách khi đến với Ba Khan. Một món ăn độc đáo mà bạn không thể bỏ qua khi đến với nơi này là món cá nướng sông Đà, một món ăn đặc sản của người Thái. Những con cá được tẩm ướp bằng những gia vị đăc trưng và được nướng trên bếp than củi cho tới khi cá trở nên vàng ruộm, thơm phức. Cá sông Đà nướng chính là môt đặc sản, một thương hiệu riêng của người dân nơi đây.

Ngoài ra, bạn cũng có thể thưởng thức những món ăn mang đậm đặc trưng núi đồi như thịt trâu lá lồm, lợn bản cắp nách, gà bản hấp, gà bản nướng, cơm lam, thịt lợn muối chua, xôi nếp nương, xôi ngũ sắc, măng chua nấu thịt gà, rượu cần,… cũng khiến bạn khi đã thưởng thức sẽ nhớ mãi không quên.

Nên đi Ba Khan vào mùa nào?

Vào mùa xuân, trăm hoa đua nở, cây cối đâm chồi nẩy lộc, Ba Khan như khoác lên mình tấm áo xanh biếc đầy sức sống. Du khách có thể tận hưởng thiên nhiên trong lành cùng khí hậu mát mẻ tại Ba Khan vào thời điểm này.

Khi tiết trời vào hè, các "tín đồ xê dịch" có thể tìm đến Ba Khan để trốn đi cái nóng của khí hậu thủ đô. Vào mùa này, lòng hồ ở Ba Khan phẳng lặng, yên bình, tiết trời cũng nhẹ nhàng, mát mẻ hơn. Sự giao thoa của nền trời trong vắt và mặt hồ phẳng lặng tạo nên một bức tranh thiên nhiên toàn bích.

Mùa thu là thời điểm Ba Khan đẹp nhất. Khí hậu Ba Khan lúc này trong lành và dịu nhẹ, mang lại cảm giác thư thái, yên bình. Vẻ đẹp ấy được ví như điệu Jazz du dương, sâu lắng khiến lòng người lữ khách phải níu lại, chẳng nỡ bước rời đi.

Bên cạnh đó, sự lạnh giá của trời đông cũng tạo nên nét quyến rũ khá đặc trưng cho địa danh này. Trong làn khói lam chiều ẩn hiện bên lớp sương mờ ảo, du khách sẽ thấy thấp thoáng những bếp lửa ấm áp bên ngôi nhà sàn nằm tựa sườn đồi. Hình ảnh ấy gợi nên chút gì đó man mác, thân thương và quá đỗi mộc mạc.

Do điều kiện địa hình và vị trí địa lý nên khí hậu ở Ba Khan mang những nét đặc trưng của 4 mùa trong một ngày. Vì thế, nhiều du khách chọn đến Ba Khan để nghỉ dưỡng, phục hồi sức khỏe.

Tại Ba Khan, du khách có thể lựa chọn hình thức lưu trú phù hợp với sở thích của mình. Những người ưa trải nghiệm, khám phá có thể lựa chọn nghỉ tại các homestay để hòa mình vào cuộc sống cùng phong tục, tập quán, được thưởng thức ẩm thực truyền thống với những món ăn đặc trưng của người dân bản địa.

Người Mường chiếm phần lớn dân số ở Ba Khan, vì thế, bản sắc văn hóa nơi đây vẫn được bảo tồn nguyên vẹn, tạo nên sức hấp dẫn riêng và là chất liệu để xây dựng các sản phẩm du lịch văn hóa, trải nghiệm