Hé lộ diện mạo thật của vị vua Ai Cập huyền thoại sau 3.300 năm nhờ công nghệ phục dựng hình ảnh

Pharaoh Tutankhamun (1341 - 1323 TCN), hay còn gọi là Vua Tut, là vị vua Ai Cập cổ đại quyền lực bậc nhất. Ông lên ngôi khi mới 9 tuổi và trị vì đất nước trong 10 năm (1332 - 1323 TCN), trước khi băng hà năm 19 tuổi.

Bằng cách sử dụng một mô hình kỹ thuật số của hộp sọ đã được ướp xác, mới đây một nhóm nghiên cứu đến từ Úc, Ý và Brazil đã tái tạo được khuôn mặt của Vua Tut.

Gương mặt phục dựng của Vua Tut. Ảnh: Cicero Moraes

Nhà thiết kế đồ họa người Brazil kiêm đồng tác giả nghiên cứu – ông Cicero Moraes mô tả hình ảnh thu được giống một sinh viên trẻ tuổi hơn là một vị vua đầy trách nhiệm. Quá trình lập mô hình rất khó khăn bởi cả nhóm không thể tiếp cận trực tiếp hộp sọ của vị Pharaoh quá cố.

"Đó là công việc dò tìm, trong đó chúng tôi liên kết từng dấu vết thông tin để lập mô hình 3D của hộp sọ. Với dữ liệu về tỷ lệ và một số phép đo sọ quan trọng, chúng tôi có thể dựa vào hộp sọ của người hiến ảo để tạo ra hộp sọ của Tutankhamun", ông Moraes giải thích.

Nhà thiết kế đồ họa tiết lộ rằng mọi thứ từ “kích thước của môi, vị trí của nhãn cầu, chiều cao của tai và mặt trước của mũi” đều được tạo ra từ các lần chụp cắt lớp vi tính (CT) trước đó. Ông Moraes tin tưởng kết quả phục dựng có độ tương thích cao với gương mặt thực tế về cấu trúc nói chung.

Trong khi đó, theo ông Michael Habicht, nhà Ai Cập học kiêm khảo cổ học ở Đại học Flinders, Australia, đồng tác giả nghiên cứu, gương mặt phục dựng rất gần với hình ảnh tạo bởi một nhóm chuyên gia người Pháp cách đây vài năm và tương ứng với những mô tả cổ đại về Tutankhamun.

Cuộc đời Vua Tut

Hình ảnh tháo nắp quan tài Vua Tutankhamun trong lăng mộ ở Thung lũng Các vị vua ngày 4/11/2007. Ảnh: Getty

Vua Tutankhamun là con trai của Akhenaten với thứ phi Kiya. Ông thừa kế ngai vàng vào khoảng năm 1332 TCN, khi ông mới 9 tuổi, trở thành vị Pharaoh trẻ nhất trong lịch sử Ai Cập cổ đại. Ngay sau khi đăng quang, Vua Tut đã lập hoàng hậu để củng cố bộ máy triều đình.

Trong thời gian cai trị, Vua Tut dường như không để xảy ra những biến cố lớn. Tuy nhiên, vị vua trẻ đã tiến hành một cải cách mang ý nghĩa to lớn. Vào năm trị vì thứ ba của mình, Vua Tut đã cho hủy bỏ những thay đổi được thực hiện trong suốt vương triều của vua cha. Ông kết thúc sự thờ thần cúng thần Aten và khôi phục lại địa vị tối cao cho thần Amun.

Lệnh cấm sự thờ cúng thần Amun đã được dỡ bỏ và các đặc quyền truyền thống dành cho tầng lớp tư tế đã được khôi phục. Điều này được nhân dân Ai Cập hết lòng ủng hộ và tin tưởng.

Đến nay, không ai biết chắc vua Tutankhamun đã chết như thế nào. Các cuộc kiểm tra bằng máy quét CT cho thấy ông bị sốt rét, gãy xương cẳng chân, và do hôn nhân loạn luân trong dòng họ, ông bị dị tật bẩm sinh. Vua Tut còn đi lại với một bên chân khoèo, phải dùng đến gậy. Song liệu vị Pharaoh này qua đời một cách tự nhiên, do tai nạn hay do bị ám sát thì vẫn chưa rõ.

Những gì được biết là Pharaoh trẻ tuổi đã được vinh danh khi chết. Sau khi được ướp xác và đặt trong một chiếc quan tài bằng vàng, mặt nạ của Vua Tut được đặt trên xác ướp. Sau đó, quan tài ông được đưa xuống mộ với hàng nghìn báu vật, gậy chống cùng hài cốt của hai cô con gái.

Ông vẫn ở đó suốt hơn 3.000 năm, cho đến một ngày tháng 11/1925 khi Carter và Carnarvon bước vào. Khi các nhà khảo cổ mở chiếc quan tài bằng vàng của vua Tutankhamun, họ thấy mình đang đối mặt với đôi mắt mở to trên chiếc mặt nạ xác ướp của vị vua thiếu niên. Kể từ đó, mặt nạ Vua Tut đã làm say mê cả thế giới.

Mặt nạ Vua Tut vào năm 1925, ngay sau khi Carter mở quan tài của Pharaoh Ai Cập. Ảnh: Kho lưu trữ Howard Carter

Với tư thế kiêu hãnh, ánh mắt yên bình và làn da sáng bóng, chiếc mặt nạ đúc bằng vàng đã mang đến một cái nhìn hiếm có về cuộc sống thời Ai Cập cổ đại. Nó toát lên truyền thống, niềm tin và năng lực nghệ thuật của một nền văn hóa rực rỡ đã mất.

Carter viết trong nhật ký sau khi mở quan tài và phát hiện ra mặt nạ của Vua Tut: “Cảnh tượng cuối cùng đã hé lộ. Một xác ướp được quấn rất khéo léo của vị vua trẻ tuổi, với chiếc mặt nạ vàng biểu cảm buồn bã nhưng tĩnh lặng… Chiếc mặt nạ mang đặc tính của Chúa Trời, nhưng giống Tutankhamun - điềm đạm và xinh đẹp, với những nét giống như ta thấy trên những bức tượng và quan tài của ông”.

Vào năm 2014, các nhà khoa học áp dụng kỹ thuật “mổ tử thi ảo” bằng cách chụp cắt lớp thi thể Vua Tut với hơn 2.000 lượt quét kỹ thuật số. Kết quả cho thấy, vị vua 19 tuổi này có một hàm răng hô, khuôn mặt lệch, một bàn chân bị vẹo, hông dị tật và mắc bệnh động kinh. Do bàn chân vẹo nên vị vua 19 tuổi không thể tự đứng vững, và thường phải chống gậy khi đi lại. Đây có thể là nguyên nhân chính khiến vị vua này bị tai nạn và gặp phải một vết thương nặng ở chân trái.

Tương truyền, sau khi qua đời, Vua Tut được chôn cùng rất nhiều của cải, vàng bạc châu báu. Chính vì vậy mà lăng mộ của vị Pharaoh này luôn là mục tiêu được bọn đào trộm mộ ưu tiên. Lăng mộ Vua Tut nổi tiếng vì các lời nguyền và những cái chết xoay quanh nó.

Mộc Miên (T/h)