Hành trình truy tìm nghi phạm vụ đầu độc cựu gián điệp 2 mang Sergei Skripal

Hai điệp viên Nga bị cáo buộc tiến hành vụ ám sát cựu gián điệp Sergei Skripal đã đến Anh 2 ngày trước khi thực hiện hành vi rồi quay lại Moscow, cảnh sát Anh tiết lộ.

Hôm qua (5/9), chính phủ Anh chính thức công bố danh tính 2 nghi phạm mà họ cho là đã thực hiện vụ ám sát hụt bằng chất độc thần kinh nhằm vào cựu điệp viên 2 mang người Nga Sergei Skripal và con gái ông là Yulia Skripal tại Salisbury hồi tháng 3/2018.

Theo đó, Alexander Petrov và Ruslan Boshirov là 2 nghi phạm chính đã dùng chất độc thần kinh Novichok để đầu độc bố con Skripal hôm 4/3. Hai nạn nhân được phát hiện bất tỉnh trên ghế đá, nhưng được đưa vào bệnh viện cứu chữa kịp thời và đang trong quá trình bình phục.

Trong quá trình điều tra kéo dài nửa năm, cảnh sát Anh đã triển khai 250 thám tử, kiểm tra tổng cộng 11.000 giờ hình ảnh thu được từ các camera giám sát, cũng như lời khai của hơn 1.400 nhân chứng để ráp nối các chi tiết lại với nhau, tạo nên bức tranh toàn cảnh về vụ ám sát gây rúng động, làm rạn nứt thêm quan hệ giữa Anh và Nga.

Hình ảnh giám sát tại sân bay Gatwick cho thấy 2 đối tượng đáp chuyến bay của hãng hàng không Aeroflot từ Moscow tới Anh lúc 15h ngày 2/3. Sau đó, họ đi tàu điện ngầm tới thủ đô London và ngồi xe bus tới khách sạn City Stay ở phía Đông thành phố vào chiều tối cùng ngày. Họ đi tàu hỏa đến Salisbury vào chiều hôm sau (3/3). Cảnh sát cho rằng họ đến địa điểm để tiến hành trinh sát và chuẩn bị hành động.

Đến sáng 4/3 - ngày xảy ra vụ việc, 2 nghi phạm di chuyển bằng tàu hỏa từ khách sạn tới Salisbury. Camera giám sát ghi lại được hình ảnh ông Petrov và ông Boshirov xuất hiện gần căn hộ của ông Sergei Skripal vào thời điểm gần trưa. Vào cuối ngày hôm đó, họ trở lại London, đến sân bay Heathrow, ngồi chuyến bay của Aeroflot về Moscow trước khi chính quyền Anh xác định được vụ việc và bắt tay vào điều tra.

Những hình ảnh từ camera cho thấy ông Petrov để râu còn ông Boshirov thì không. Hai người mặc quần bò, đi giày thể thao, đội mũ và áo khoác kín cổ, hòa vào dòng du khách đông đúc dịp cuối tuần ở Salisbury. Cả 2 nghi phạm đều ở độ tuổi khoảng 40.

Phát biểu trước nghị viện, Thủ tướng Anh Theresa May cáo buộc 2 nghi phạm là điệp viên của GRU – Cơ quan Tình báo Quân đội Nga. “Như chúng tôi đã chỉ ra hồi tháng 3, chỉ Nga có phương tiện kỹ thuật, kinh nghiệm hoạt động và động cơ để tiến hành cuộc tấn công”, bà May khẳng định.

Trong khi đó, tại một cuộc họp báo ở London, ông Neil Basu, một nhà điều tra chống khủng bố cấp cao của Anh đã phát hành hàng tá hình ảnh của 2 người đàn ông, cho thấy cách họ đến Anh, hành trình ở London và Salisbury rồi về nước.

Mặc dù xác nhận được hộ chiếu Nga của nghi phạm, song tên trên hộ chiếu của 2 người đàn ông chỉ là bí danh. Hiện cảnh sát Anh đang kêu gọi, tìm kiếm thông tin về danh tính thực sự của họ.

Cảnh sát Anh xác định 2 nghi phạm đã dùng một lọ nước hoa giả, đựng chất độc thần kinh Novichok rồi xịt lên tay nắm cửa của căn hộ, nơi bố con ông Skripal sống. Novichok là loại chất độc thần kinh cực kỳ nguy hiểm, có thể nhiễm qua da khi tiếp xúc trực tiếp.

Để mang được chất độc này vào Anh và qua mặt lực lượng hải quan tại sân bay, họ đựng Novichok vào chai nước hoa cỡ nhỏ "Premier Jour" của hãng Nina Ricci. Những chai chất lỏng nhỏ như vậy, đặc biệt là nước hoa, thường được phép mang lên máy bay và không bị kiểm tra ở cửa an ninh.

Sau khi hành động, 2 nghi phạm vứt chai nước hoa đựng chất độc rồi rời Salisbury. Trong khi đó, bố con ông Skripal được phát hiện bất tỉnh vì nhiễm độc lúc 16h15. Có thể họ đã chạm vào tay nắm cửa rồi di chuyển đến trung tâm mua sắm, sau đó khi chất độc ngấm sâu, họ rơi vào trạng thái nguy kịch.

Đến ngày 27/6, ông Charlie Rowley phát hiện một chai nước hoa trong một thùng quyên góp từ thiện ở Salisbury và mang về nhà ở Amesbury gần đó. Nghĩ rằng đây là chai nước hoa đắt tiền, ông đã quyết định tặng cho bạn gái là bà Dawn Sturgess vào ngày 30/6. Tuy nhiên, chỉ một lát sau khi sử dụng chai nước hoa chứ Novichok, 2 người có triệu chứng trúng độc. Bà Sturgess qua đời sau đó 1 tuần, còn ông Rowley may mắn sống sót.

Hiện tại, chính phủ Anh đã ra lệnh truy nã 2 kẻ tình nghi trên toàn châu Âu và đã bổ sung tên họ vào danh sách thông báo màu đỏ của Interpol, nhưng không có yêu cầu dẫn độ chính thức nào vì chính phủ Nga không cho phép công dân của họ bị xét xử ở nước ngoài.

"Nếu một trong những cá nhân này một lần nữa di chuyển ở các nước bên ngoài lãnh thổ Nga, chúng tôi sẽ thực hiện mọi hành động có thể để bắt giữ họ, dẫn độ và buộc họ phải đối mặt với công lý ở Vương quốc Anh", bà May khẳng định. Ngoài ra, Thủ tướng Anh cũng cam kết sẽ thúc đẩy các biện pháp trừng phạt mới của Liên minh châu Âu nói chung, Anh nói riêng đối với Nga, thậm chí là tăng cường cả các hoạt động tình báo chống lại GRU.

Về phần mình, Điện Kremlin mạnh mẽ lên án tuyên bố mới nhất của Anh về 2 nghi phạm đầu độc bố con cựu điệp viên Nga Sergei Skripal. "Những cái tên được công bố trên báo chí cũng như những bức ảnh không có nghĩa lý gì đối với chúng tôi. Chúng tôi một lần nữa kêu gọi phía Anh ngừng đưa ra những cáo buộc công khai và bóp méo thông tin để hợp tác điều tra thông qua thực thi pháp luật", phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova khẳng định.