Hai cha con mắc căn bệnh tưởng chừng đã quên lãng từ vết loang lạ

Bất ngờ phát hiện 2 ca bệnh phong

Anh V.A.C. (21 tuổi, dân tộc Mông, tỉnh Cao Bằng) rời quê vào Quảng Ninh làm việc. Ba năm trước, anh phát hiện một chấm nhỏ đổi màu ở vùng thắt lưng, không đau hay ngứa. Vết đổi màu dần lan rộng, to bằng cả lòng bàn tay. Khi đi khám, anh được chẩn đoán viêm da tiếp xúc do thắt lưng da và điều trị bằng thuốc bôi, thuốc uống nhưng không cải thiện.

Điều đáng nói, cha của anh ông V.A.P, cũng có tổn thương da từ ba năm trước. Ban đầu, khuỷu tay xuất hiện đám đổi màu, tê bì khi chạm. Đến đầu năm nay, vết thương lan nhanh, tạo nhiều đốm đỏ loang lổ trên tay phải và vùng da chân trái đỏ sậm, tím tái như sắp hoại tử.

Tháng 7 vừa qua, khi đoàn bác sĩ Bệnh viện Da liễu Trung ương về khám tại địa phương, hai cha con đăng ký khám và được chẩn đoán mắc bệnh phong. Cả hai được chuyển về Hà Nội điều trị.

Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Hồng Sơn, Trưởng khoa Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ và phục hồi chức năng, Bệnh viện Da liễu Trung ương cho biết, vợ ông P. trước đây cũng từng có biểu hiện ngoài da nghi phong nhưng đã qua đời, không thể xác minh chính xác.

Thạc sĩ, bác sĩ Lê Thị Mai, Trưởng phòng Chỉ đạo tuyến, Bệnh viện Da liễu Trung ương cho biết: “Người cha mắc phong thể nhiều khuẩn, cần điều trị bằng 3 loại thuốc trong 12 tháng, thay vì 6 tháng như thể ít khuẩn. Những vòng đỏ trên da chính là phản ứng khi trực khuẩn phong xâm nhập cơ thể".

Gia đình anh C. có hoàn cảnh khó khăn, anh chỉ học hết lớp 6 do trường cách nhà 20km. Trước tình cảnh đặc biệt, Bệnh viện Da liễu Trung ương đã miễn toàn bộ viện phí, chi phí ăn uống và hỗ trợ quà.

Theo bác sĩ Lê Thị Mai, bệnh phong là bệnh truyền nhiễm mạn tính do trực khuẩn Mycobacterium leprae, có thể lây nhưng tỷ lệ thấp (1–3% ở vợ chồng sống chung cả đời). Bệnh có thể điều trị khỏi nếu phát hiện sớm. Nếu để muộn, phong gây biến dạng tay chân, loét, tổn thương mắt, mũi… tạo gánh nặng cho gia đình và xã hội.

Bệnh phong không được chẩn đoán kịp thời sẽ càng khó điều trị

So với cách đây 10 năm, số ca bệnh phong tại Việt Nam đã giảm mạnh. Hiện nay, mỗi năm chỉ phát hiện chưa tới 100 ca mới, riêng năm 2024 có hơn 45 trường hợp. Tuy nhiên, tình hình các ca bệnh mới đang phức tạp hơn, với phần lớn thuộc thể nhiều khuẩn, biểu hiện lâm sàng không điển hình.

Nhiều ca bệnh không được chẩn đoán kịp thời dẫn tới số ca tàn tật độ 2 trên bệnh nhân phong mới phát hiện gia tăng. Bệnh nhân thường đi qua nhiều cơ sở y tế, thậm chí cả các bệnh viện tuyến trung ương mà vẫn không được phát hiện đúng bệnh. Có trường hợp bị nhầm sang bệnh lupus ban đỏ, dẫn tới việc điều trị sai, kéo dài tình trạng bệnh.

Hiện tại, Bệnh viện Da liễu Trung ương vẫn triển khai nhiều đợt khám, phát hiện bệnh phong tại các tỉnh, thành trong cả nước. Qua mỗi đợt khám, các bác sĩ sẽ kiểm tra toàn bộ bệnh nhân da liễu để phát hiện các trường hợp phong mới, từ đó can thiệp sớm, ngăn chặn biến chứng.

Dù không còn là căn bệnh phổ biến, bệnh phong vẫn lẩn khuất trong cộng đồng, do đó vẫn cần có thêm sự quan tâm, tăng cường tuyên truyền, phổ biến kiến thức cho cộng đồng. Toàn bộ thuốc điều trị phong được cung cấp miễn phí cho bệnh nhân, thông qua nguồn tài trợ của WHO.