Gia tài đồ sộ & những khoảnh khắc tiếc nuối của phóng viên ảnh Trần Hồng

Đại tá, nhà báo, nghệ sĩ nhiếp ảnh Trần Hồng chia sẻ về những câu chuyện gắn liền với từng tấm ảnh ông đã chụp.

Say sưa bên những tấm hình chụp mỗi ngày, chính là niềm hạnh phúc của vị phóng viên chiến trường năm xưa.

Gia tài đồ sộ và những khoảnh khắc tiếc nuối

Không chỉ ghi lại hình ảnh những người lính ở tuyến đầu, ông còn khai thác hình ảnh những người mẹ hy sinh thầm lặng, những “người anh hùng” ở hậu phương trên dọc dải đất thân thương hình “chữ S”. Đó hẳn là gia tài đồ sộ mà bất kỳ người làm báo nào cũng mơ ước.

Tuy nhiên, nhà báo Trần Hồng cũng không ngần ngại chia sẻ, suốt những năm tháng tay súng, tay máy, có những lần, ông gặp “tai nạn nghề nghiệp”, vì sự bất cẩn trong lúc vội vàng.

“Có lần, tôi đã chụp xong một cuộn phim - 36 kiểu, nhưng lại không cẩn thận, đưa vào máy chụp lần thứ hai. Đó là một mất mát kinh khủng, hai lần 36 bức ảnh cứ thế ghi chồng lên nhau, hỏng cả cuộn phim. Hồi ấy, một kiểu phim cũng đã rất quý, mà cả cuộn phim lại càng đáng quý biết nhường nào...

Nhưng đó chỉ là nỗi đau mất mát về vật chất, còn tiếc hơn cả, là 72 bức ảnh đó cũng là lần phải dấn thân, phải lao vào để chụp, thậm chí, có đôi lúc phải trả bằng máu mới có được một cú bấm máy đó. Tiếc vô cùng!” - ông bộc bạch.

Lần khác, trong một chuyến tác nghiệp, nhà báo Trần Hồng theo chân lính trinh sát ghi nhận thực địa, ông bắt gặp một tên địch lọt vào hố đặt bếp Hoàng Cầm, mặc dù bị thương nặng nhưng vẫn còn sống... “Linh tính của tôi khi ấy, muốn chụp một bức ảnh trọn vẹn khuôn mặt kẻ xâm lược, đang mở mắt nhìn thẳng vào sự thất bại... Nhưng cứ chực giơ máy lên, là tên đó lại nhắm tịt mắt. Tôi không thể chụp được.

Đang trong tư thế chờ, một chiến sĩ trinh sát chạy đến hối: “Nhà báo ơi, đi ngay!”. Sau đó, tôi đã không còn cơ hội để chụp bức ảnh mà mình đang nung nấu trong đầu nữa. Đó là một sự tiếc nuối rất lớn. Nhiều khi, trong đầu mình đã hình dung ra tứ ảnh, nhưng điều kiện thực tế lại không cho phép...”.

Chia sẻ về một trong số ít những lần phải rưng rưng khi chứng kiến những nỗi buồn day dứt, Đại tá, nhà báo Trần Hồng nhớ lại: “Trong chiến tranh, chứng kiến nỗi buồn, những hy sinh, mất mát, vốn là chuyện không sao kể xiết... Tôi từng chứng kiến những bà mẹ, khi chúng tôi hành quân qua, bà mẹ ấy cứ ngỡ trong đoàn quân có con mình, chạy ra ôm từng người một. Khi ấy, thực sự không cầm được nước mắt.

Có một lần, chúng tôi hành quân ra Huế, đêm đó phải nghỉ lại bên nhà dân, một bà mẹ nửa đêm thức dậy, rén chân lại, sờ vào quả đạn của một đồng chí và thì thầm: “Con ơi con, con đừng có nổ con nhớ!”. Hóa ra,bà mẹ ấy có hai người con ở hai chiến tuyến, có thể sẽ gặp cảnh đạn nổ bom rơi bất kỳ lúc nào... Đó là những nỗi buồn âm thầm, buồn xé ruột...”.

“Những kỷ niệm ấy cứ đeo đẳng mãi, không nguôi. Tiếp cận với bất kỳ bà mẹ nào trên đất nước Việt Nam này, cũng đều có những nỗi buồn, kể cả không có con hy sinh, thì cũng có rất nhiều người thân ruột thịt khác hy sinh trong cuộc chiến. Vậy nên, gần như bà mẹ nào cũng có nỗi đau... Mà nỗi đau của cuộc đời, của kiếp người lớn nhất là nỗi đau của người mẹ mất con.

Vì lẽ đó, tôi đã say sưa đi tìm và chụp chân dung các bà mẹ, khai thác tiềm năng chịu đựng và sức sống mãnh liệt của các bà mẹ... Gần như tuần nào, tháng nào, tôi cũng tiếp cận với những người mẹ như vậy. Nỗi đau tuy không nói ra, nhưng với thói quen và sự nhạy cảm của nghề nghiệp, tôi chỉ cần nhìn gương mặt là thấy được nỗi đau đang giằng xé trong lòng.

Nhưng cũng chính trong nỗi đau ấy, đã tiếp thêm cho tôi nguồn năng lượng. Tiếp thêm ý chí, lan tỏa trách nhiệm cho mình cứng cỏi lên, cảm thấy như mình đang “có tội” với những người này, cảm thấy càng phải dấn thân hơn, để tiếp cận thêm thật nhiều với những nỗi lòng” - nhà báo lý giải.

Đến nay, mặc dù đã ngoại thất thập, người phóng viên ảnh lăn xả trên chiến trường năm nào, vẫn say sưa với nghề, chân đi không mỏi trên dọc miền đất nước, săn tìm những khoảnh khắc độc đáo, đầy ấn tượng.

Tuệ Linh

Bài đăng trong số đặc biệt kỷ niệm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam