Điều khoản phải đọc kỹ trước khi ký hợp đồng lao động

Vì sao cần đọc kỹ hợp đồng lao động?

Hợp đồng lao động không chỉ là “tấm vé” đánh dấu việc bạn chính thức làm việc tại công ty, mà còn là cam kết pháp lý ràng buộc hai bên. Khi đã ký tên, bạn mặc nhiên đồng ý với tất cả các điều khoản được ghi trong hợp đồng.

Một số trường hợp thực tế cho thấy, người lao động ký hợp đồng mà không đọc kỹ các điều khoản về lương, thời gian thử việc, hoặc điều khoản chấm dứt hợp đồng, dẫn đến bị giảm lương, bị phạt khi nghỉ việc sớm hoặc không được hưởng chế độ bảo hiểm đúng quy định. Vì vậy, đọc kỹ từng điều khoản là cách bảo vệ bản thân khỏi rủi ro và hiểu rõ quyền lợi hợp pháp của mình.

Những điều khoản quan trọng phải xem xét kỹ

Dưới đây là các mục bắt buộc người lao động nên đọc kỹ trước khi đặt bút ký:

Thông tin về các bên ký kết

Đây là phần tưởng chừng đơn giản nhưng lại rất quan trọng. Hợp đồng phải ghi rõ:

Tên, địa chỉ công ty, người đại diện ký kết có thẩm quyền.Họ tên, ngày sinh, số CCCD/CMND của người lao động.

Nếu bên ký không đúng người đại diện pháp luật hoặc ủy quyền không hợp lệ, hợp đồng có thể bị coi là vô hiệu, ảnh hưởng đến quyền lợi của bạn sau này.

Thời hạn hợp đồng

Hợp đồng có thể chia thành ba loại:

Không xác định thời hạn: Không ghi thời điểm kết thúc.Xác định thời hạn: Từ 12–36 tháng.Theo mùa vụ hoặc công việc nhất định dưới 12 tháng.Việc xác định rõ thời hạn giúp người lao động hiểu được thời điểm có thể tái ký hoặc nghỉ việc hợp pháp, tránh bị cho là tự ý bỏ việc.

 Mô tả công việc và địa điểm làm việc

Đây là điều khoản thể hiện rõ bản chất công việc mà bạn sẽ đảm nhận. Hãy đảm bảo:

Nội dung công việc phù hợp với mô tả mà bạn được tuyển dụng.

Địa điểm làm việc rõ ràng (tránh trường hợp bị điều chuyển sang chi nhánh khác trái ý muốn).

Nếu mô tả công việc quá chung chung, công ty có thể lợi dụng để ép bạn làm việc ngoài phạm vi thỏa thuận.

Mức lương, phụ cấp và hình thức trả lương

Tiền lương là điều người lao động quan tâm nhất, nhưng cũng là phần thường dễ bị “làm mờ” trong hợp đồng. Hãy chú ý:

Ghi rõ mức lương cơ bản và phụ cấp (nếu có).

Hình thức trả lương (tiền mặt hoặc chuyển khoản).Kỳ hạn trả lương: theo tháng, theo tuần, hay theo sản phẩm.

Có quy định về làm thêm giờ, thưởng, phạt, tăng lương định kỳ hay không.

Ngoài ra, cần phân biệt rõ lương “gross” (tổng lương bao gồm bảo hiểm, thuế thu nhập) và lương “net” (lương thực nhận sau khi trừ các khoản bắt buộc). Đây là chi tiết nhỏ nhưng ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập thực tế của bạn.

Thời gian làm việc và nghỉ ngơi

Pháp luật quy định người lao động làm việc không quá 8 giờ/ngày và 48 giờ/tuần.Nếu hợp đồng yêu cầu làm thêm, cần ghi rõ:

Thời lượng làm thêm tối đa.

Mức lương làm thêm (ít nhất 150% ngày thường, 200% ngày nghỉ, 300% ngày lễ).

Quyền nghỉ phép năm, nghỉ lễ, nghỉ ốm…Đây là phần bạn nên đối chiếu với Bộ luật Lao động để đảm bảo công ty không vi phạm quy định.

Điều khoản về bảo hiểm xã hội, y tế và thất nghiệp

Đây là quyền lợi cơ bản của mọi người lao động. Hợp đồng cần thể hiện rõ:

Các loại bảo hiểm được công ty đóng và tỉ lệ đóng.

Thời điểm bắt đầu đóng (thường ngay sau khi ký hợp đồng chính thức, không phải trong giai đoạn thử việc).

Nếu doanh nghiệp cố tình không đóng bảo hiểm, bạn hoàn toàn có quyền khiếu nại hoặc báo cáo cơ quan chức năng.

Thử việc

Nếu có giai đoạn thử việc, hợp đồng phải nêu:

Thời gian thử việc (tối đa 60 ngày cho công việc cần trình độ chuyên môn, 30 ngày cho công việc khác).

Mức lương thử việc (ít nhất 85% lương chính thức).

Quy định rõ việc tự động ký hợp đồng chính thức nếu đạt yêu cầu.Nhiều công ty lợi dụng điều khoản này để kéo dài thử việc hoặc không ký hợp đồng chính thức, khiến người lao động bị thiệt.

Chấm dứt hợp đồng và bồi thường

Đây là điều khoản cực kỳ quan trọng nhưng thường bị bỏ qua. Hãy kiểm tra kỹ:

Các trường hợp được đơn phương chấm dứt hợp đồng hợp pháp.Thời hạn báo trước khi nghỉ việc.Mức bồi thường (nếu vi phạm thời hạn báo trước hoặc làm thiệt hại tài sản công ty).

Ngoài ra, người lao động nên chú ý các điều khoản ràng buộc sau khi nghỉ việc như bảo mật thông tin hay không làm cho đối thủ cạnh tranh. Những điều khoản này nếu không rõ ràng có thể gây rắc rối pháp lý trong tương lai.

Lời khuyên khi ký hợp đồng

Đừng ký khi chưa hiểu rõ: Nếu có điều khoản nào bạn thấy mơ hồ hoặc bất lợi, hãy hỏi lại ngay.

Không ký khi bị ép buộc: Hợp đồng chỉ có giá trị khi cả hai bên tự nguyện.

Luôn yêu cầu bản sao hợp đồng: Đây là bằng chứng bảo vệ quyền lợi của bạn nếu xảy ra tranh chấp.

Nếu là hợp đồng điện tử, hãy kiểm tra kỹ thông tin về người ký, mã định danh và ngày ký.

Ký hợp đồng lao động là bước khởi đầu quan trọng trong hành trình nghề nghiệp của mỗi người. Dù bạn là nhân viên mới hay đã có nhiều năm kinh nghiệm, việc đọc kỹ và hiểu rõ từng điều khoản là trách nhiệm và quyền lợi của chính bạn.