Điểm chuẩn đại học 2025 “đảo chiều” so với dự đoán: Nhiều ngành hot tăng bất ngờ, chuyên gia lý giải nguyên nhân

Bức tranh điểm chuẩn 2025 dưới góc nhìn chuyên gia giáo dục

Mới đây, các trường Đại học, Cao đăng trên cả nước đã công bố điểm chuẩn ở tất cả các ngành. Trái ngược với dự đoán điểm chuẩn đại học 2025 sẽ giảm từ 1–3 điểm do đề thi tốt nghiệp THPT có tính phân hóa cao, thực tế nhiều ngành hot lại tăng mạnh.

Các chuyên gia giáo dục nhận định, sự “đảo chiều” này bắt nguồn từ nhiều yếu tố: chính sách tuyển sinh, quy định quy đổi điểm, xu hướng ngành nghề và cả bối cảnh kinh tế – xã hội.

GS.TSKH Nguyễn Đình Đức, Trường Đại học Công nghệ, Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết, nhiều dự đoán trước kỳ thi năm nay cho rằng điểm chuẩn sẽ giảm do đề thi tốt nghiệp THPT 2025 được nhận định có tính phân hóa cao hơn các năm trước. Tuy nhiên, kết quả thực tế lại khác.

“Đối với các ngành top đầu, các ngành hot, điểm chuẩn không hề giảm; nếu có, chỉ giảm khoảng 0,5 điểm. Một số ngành thậm chí còn tăng, điển hình như Khoa học máy tính, Trí tuệ nhân tạo, điểm chuẩn vẫn rất cao so với năm trước. Có trường điểm chuẩn từ 15 điểm năm ngoái, nay tăng lên 17 điểm", GS Đức phân tích.

Ngược lại, đối với các trường công nghệ không xét học bạ, điểm chuẩn dao động 24 – 25 điểm, giảm so với năm 2024. Điều này cho thấy sự phân hóa rõ nét giữa các nhóm trường và nhóm ngành.

Theo GS Nguyễn Đình Đức, một nguyên nhân quan trọng dẫn đến sự biến động này là quy định quy đổi điểm xét tuyển của Bộ GD&ĐT.

“Năm nay, nhiều trường đại học kết hợp điểm thi tốt nghiệp THPT với học bạ, chứng chỉ quốc tế, SAT, đánh giá năng lực… Khi quy đổi, điểm chuẩn các ngành sẽ có xu hướng cao hơn. Nếu xét học bạ, điểm chuẩn chắc chắn sẽ cao hơn so với xét thuần túy điểm thi", ông Đức cho biết.

PGS.TS. Trần Thành Nam, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội bổ sung rằng, kỳ tuyển sinh năm 2025 không còn tuyển sớm như những năm trước. Tất cả phương thức xét tuyển được thực hiện cùng một thời điểm, từ xét học bạ, chứng chỉ quốc tế, đánh giá năng lực cho đến điểm thi tốt nghiệp. Điều này khiến chỉ tiêu còn lại cho xét điểm thi THPT bị thu hẹp, vô tình đẩy điểm chuẩn nhiều ngành hot lên cao.

PGS Trần Thành Nam phân tích ngoài yếu tố kỹ thuật trong tuyển sinh, xu hướng thị trường lao động và chính sách quốc gia cũng góp phần làm điểm chuẩn nhiều ngành tăng bất ngờ.

Ông Nam lấy ví dụ như ngành Tâm lý học, từ năm 2020, vị thế nhà tâm lý lâm sàng được quy định rõ trong Nghị định 96 của Bộ Y tế, nhu cầu nhân sự tăng mạnh, truyền thông đẩy mạnh, khiến ngành này trở thành “ngành hot” mới.

Hay ngành Công nghệ bán dẫn, Khoa học máy tính, Trí tuệ nhân tạo, từ các nghị quyết 57, 66, 68 về phát triển công nghệ đột phá, kèm học bổng và chính sách ưu tiên, tạo động lực lớn cho thí sinh lựa chọn các ngành STEM.

Ngành Sư phạm được tác động từ Nghị định 116 và Nghị định 60, sinh viên được miễn học phí, trợ cấp sinh hoạt và có vị thế xã hội cao hơn, khiến nhiều thí sinh coi đây là lựa chọn nghề nghiệp bền vững.

“Đáng chú ý, trong bối cảnh chi phí du học tăng cao và thị trường quốc tế bất ổn, nhiều thí sinh giỏi chuyển hướng học trong nước. Điều này càng khiến sự cạnh tranh ở các trường đại học top đầu trở nên khốc liệt hơn”, PGS Nam cho hay.

Cần cải tiến đề thi và siết nguyện vọng

Theo GS Nguyễn Đình Đức, Bộ GD&ĐT cần tiếp tục cải tiến đề thi tốt nghiệp THPT để tăng độ phân hóa, giúp các trường đại học dễ dàng tuyển chọn thí sinh phù hợp hơn. Đồng thời, ông đề xuất Bộ nên cho phép công bố thông tin tuyển sinh sớm, tránh bị động trong khâu xét tuyển.

Đặc biệt, ông Đức nhấn mạnh: “Qua kỳ tuyển sinh năm nay, vấn đề lọc ảo và phần mềm gặp trục trặc kỹ thuật. Cá nhân tôi khuyến nghị không nên mở quá nhiều tổ hợp xét tuyển và không để thí sinh đăng ký quá nhiều nguyện vọng. Cần một cơ chế để buộc thí sinh cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định”.

Sự “đảo chiều” điểm chuẩn năm nay cho thấy, chiến lược chọn ngành, chọn trường cần tính toán cẩn trọng hơn. Nhiều phụ huynh và thí sinh không còn có thể dựa vào xu hướng điểm thi của các năm trước, mà phải phân tích toàn diện chính sách, nhu cầu thị trường và khả năng bản thân.

Các chuyên gia cũng khuyến nghị thí sinh cần đọc kỹ đề án tuyển sinh của trường trước khi đăng ký; Đa dạng hóa chiến lược xét tuyển, không phụ thuộc duy nhất vào điểm thi THPT; Theo dõi chính sách ngành nghề, đặc biệt những ngành được ưu tiên học bổng hoặc miễn giảm học phí.