Đẩy lùi tín dụng đen cần sự vào cuộc đồng bộ của các tổ chức chính trị - xã hội

Đó là khẳng định của Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) Đào Minh Tú với đại diện các tổ chức chính trị - xã hội tại cuộc họp với các tổ chức chính trị - xã hội trong việc triển khai các giải pháp mở rộng tín dụng, góp phần hạn chế tín dụng đen và triển khai định hướng phối hợp trong thời gian tới do NHNN vừa tổ chức tại Hà Nội Tham dự cuộc họp có đại diện các đơn vị, Vụ, Cục thuộc NHNN, các tổ chức tín dụng và các tổ chức chính trị - xã hội: Trung ương Hội Nông dân Việt Nam, Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Trung ương Hội Cựu chiến binh, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam…Về phía Agribank có Tổng Giám đốc Tiết Văn Thành. 

Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính 

Song song với các chính sách quyết liệt của ngành Ngân hàng, trong thời gian tới NHNN sẽ tiếp tục phối hợp với các tổ chức chính trị xã hội đẩy mạnh công tác truyền thông để người dân nắm bắt đầy đủ thông tin về chủ trương của Đảng, Nhà nước, quy định của ngành ngân hàng về các chương trình chính sách tín dụng, cách thức tiếp cận vốn vay; đồng thời cảnh báo các thủ đoạn của các đối tượng, tổ chức cho vay nặng lãi cũng như những hệ lụy nặng nề mà tín dụng đen gây ra. Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú nhấn mạnh vai trò của các tổ chức chính trị - xã hội trong quá trình phối hợp với ngành Ngân hàng để đẩy lùi tín dụng đen. Thời gian qua, nhằm nâng cao khả năng tiếp cận vốn phục vụ sản xuất - kinh doanh, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của người dân, đặc biệt là người nghèo/người thu nhập thấp ở khu vực nông thôn, NHNN trong phạm vi, chức năng nhiệm vụ của mình đã ban hành nhiều chính sách, giải pháp tích cực.

Cụ thể, NHNN đã ban hành hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật về hoạt động cho vay của tổ chức tín dụng (TCTD), chi nhánh ngân hàng nước ngoài phù hợp với thực tiễn; ban hành Nghị định 41/2010/NĐ-CP ngày 12/4/2010, sau đó là Nghị định 55/2015/NĐ-CP ngày 09/6/2015 và gần đây nhất là Nghị định 116/2018/NĐ-CP ngày 07/9/2018 sửa đổi, bổ sung Nghị định số 55/2015/NĐ-CP về tín dụng đối với lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn với nhiều cơ chế ưu đãi đột phá. Bên cạnh đó, NHNN cũng đã triển khai nhiều chương trình tín dụng như: Cho vay hỗ trợ lãi suất để tăng cường cơ giới hóa và giảm tổn thất trong nông nghiệp; Cho vay khuyến khích phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch; Cho vay hỗ trợ nhà ở; Cho vay các chương trình tín dụng chính sách tại NHCSXH...Đồng thời, NHNN cũng đã chỉ đạo các TCTD đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, đơn giản hóa thủ tục vay vốn, niêm yết công khai và hướng dẫn đầy đủ cho người dân khi vay vốn; đa dạng các sản phẩm tín dụng phù hợp với hoạt động sản xuất, tiêu dùng của người dân.

Với các giải pháp tích cực nêu trên, ngành Ngân hàng cơ bản đã đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn phục vụ sản xuất kinh doanh, các nhu cầu đời sống chính đáng của người dân. Đến ngày 27/3/2019, dư nợ tín dụng đối với nền kinh tế đạt 7,39 triệu tỷ đồng, tăng 2,5% so với cuối năm 2018; trong đó: dư nợ cho vay phát triển nông nghiệp, nông thôn đạt 1,82 triệu tỷ đồng, tăng 2% so với cuối năm 2018.

Bên cạnh đó, thời gian qua, các ngân hàng như Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (Agribank), Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) đã phối hợp chặt chẽ với các tổ chức chính trị - xã hội trong việc truyền thông chủ trương, chính sách và các chương trình tín dụng chính sách hỗ trợ phát triển nông nghiệp, nông thôn tại khắp các thôn, bản, vùng, miền đất nước, trở thành kênh dẫn vốn và quản lý vốn hiệu quả, giúp người nông dân từng bước xóa đói giảm nghèo, cải thiện cuộc sống.

Thông qua các tổ chức chính trị - xã hội, Agribank đã cho vay qua 68.871 tổ vay vốn với tổng dư nợ đạt 122.203 tỷ đồng; NHCSXH đã cho vay thông qua 180.967 tổ tiết kiệm và vay vốn với tổng dư nợ 193.314 tỷ đồng, trong đó qua hội Nông dân là 56.958 tổ với dư nợ là 60.362 tỷ đồng, hội Phụ nữ là 67.944 tổ với dư nợ là 75.675 tỷ đồng, hội Cựu chiến binh là 31.292 tổ với dư nợ là 31.466 tỷ đồng, Đoàn Thanh niên cộng sản HCM là 24.773 tổ với dư nợ là 25.811 tỷ đồng.

Việc TCTD thực hiện cho vay thông qua các tổ vay vốn, tổ tiết kiệm – vay vốn do các tổ chức chính trị - xã hội quản lý đã giúp tiết kiệm chi phí của TCTD trong quản lý vốn vay, tạo điều kiện để khách hàng được giảm lãi vay, hỗ trợ TCTD trong công tác thẩm định, đánh giá khách hàng cũng như trong việc đôn đốc, thu hồi nợ vay, đặc biệt là tại những địa bàn dân cư phân bố không tập trung, điều kiện giao thông khó khăn, phương tiện liên lạc còn hạn chế. Đồng thời, tạo điều kiện cho người dân được vay không có tài sản bảo đảm để sản xuất - kinh doanh, tiêu dùng nhằm nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống.

Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho rằng, NHNN và các tổ chức chính trị - xã hội đã có mối quan hệ thường xuyên và mật thiết trong triển khai chính sách của Đảng, Nhà nước, đặc biệt là đã phối hợp chặt chẽ trong công tác thông tin, tuyên truyền về hoạt động ngân hàng cũng như triển khai chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn, các chương trình tín dụng chính sách của NHCSXH. Định kỳ hàng năm, NHNN cũng đã phối hợp với các cơ quan, tổ chức khảo sát thực tế tại các địa phương nắm bắt các khó khăn, vướng mắc và đề ra giải pháp, làm cơ sở tham mưu Chính phủ xây dựng, ban hành chính sách phù hợp hơn với thực tiễn.

Điểm lại những kết quả nổi bật trong công tác phối hợp giữa ngành Ngân hàng và các tổ chức nói trên, Phó Thống đốc nhấn mạnh: Sự phối hợp giữa ngành ngân hàng với các cấp của tổ chức chính trị - xã hội đã tạo ra kênh thông tin, truyền thông nhanh chóng và hiệu quả đến người dân về chính sách tín dụng ngân hàng, đặc biệt là chính sách tín dụng đối với lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn và chính sách tín dụng đối với người nghèo, các đối tượng chính sách. Các tổ chức chính trị - xã hội đã có sự phối hợp chặt chẽ hơn đối với Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ngân hàng Chính sách xã hội trong việc nhận ủy thác một số khâu của quá trình cho vay. Việc nhận ủy thác cho vay, thu nợ của các ngân hàng đối với các hội viên cũng góp phần làm cho sinh hoạt của các Hội đa dạng, phong phú hơn.

Theo Phó Thống đốc Đào Minh Tú, dư nợ thông qua chương trình phối hợp với tổ chức chính trị - xã hội ở địa phương đạt mức khá, tạo điều kiện cho nhiều tổ viên tiếp cận được vốn tín dụng với chi phí phù hợp; tỷ lệ nợ xấu thấp, dưới 1%. Việc tổ chức tín dụng thực hiện cho vay thông qua các tổ vay vốn, tổ tiết kiệm – vay vốn do các tổ chức chính trị - xã hội quản lý giúp tiết kiệm chi phí của tổ chức tín dụng trong quản lý vốn vay, tạo điều kiện để khách hàng được giảm lãi vay; Hỗ trợ tổ chức tín dụng trong công tác thẩm định, đánh giá khách hàng cũng như trong việc đôn đốc, thu hồi nợ vay, đặc biệt là tại những địa bàn dân cư phân bố không tập trung, điều kiện giao thông khó khăn, phương tiện liên lạc còn hạn chế; Tạo điều kiện cho người dân được vay không có tài sản bảo đảm để sản xuất kinh doanh, tiêu dùng nhằm nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống; Các tổ chức chính trị - xã hội có thể tập hợp, khuyến khích người dân tham gia sản xuất, tăng cường ý thức trả nợ ngân hàng, nâng cao chất lượng tín dụng, tạo sự gắn kết giữa ngân hàng, chính quyền địa phương, Hội Đoàn thể và người vay.

Tháo gỡ khó khăn

Phó Thống đốc Đào Minh Tú cũng chỉ ra một số khó khăn trong quá trình phối hợp giữa ngành ngân hàng và các tổ chức chính trị - xã hội. Trước hết là việc ủy thác cho vay thông qua các tổ vay vốn do các tổ chức chính trị - xã hội quản lý mới được thực hiện chủ yếu tại Ngân hàng Chính sách xã hội và Agribank, cần có thêm sự tham gia của các tổ chức tín dụng khác. Tại một số địa phương người dân chưa biết hoặc chưa hiểu rõ, hiểu đúng về các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về tín dụng ưu đãi nên cần tăng cường công tác tuyên truyền của các ngành, chính quyền địa phương, các tổ chức chính trị - xã hội về nội dung, ý nghĩa của các chương trình tín dụng chính sách. Thực tế cho thấy, để tạo điều kiện giúp các thành viên vay vốn sản xuất, kinh doanh hiệu quả hơn, cần có cơ chế lồng ghép, phối hợp giữa hoạt động tín dụng ngân hàng với các hoạt động khuyến nông, khuyến lâm, khuyến ngư, chuyển giao công nghệ, hỗ trợ kỹ thuật....

 Nhằm đẩy mạnh triển khai có hiệu quả, NHNN sẽ tiếp tục chỉ đạo các TCTD phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội đẩy mạnh công tác truyền thông để người dân có thể tiếp cận các chương trình tín dụng của ngành ngân hàng; Agribank, Ngân hàng Chính sách xã hội tăng cường phối hợp ủy thác cho vay thông qua các Tổ vay vốn, Tổ tiết kiệm & vay vốn do các tổ chức chính trị - xã hội quản lý; Các TCTD (ngoài Agribank, Ngân hàng Chính sách xã hội hiện nay) nghiên cứu, triển khai ủy thác cho vay thông qua các Tổ do các tổ chức chính trị - xã hội quản lý, tạo điều kiện cho người dân tăng khả năng tiếp cận nguồn vốn tín dụng chính thức, góp phần hạn chế tín dụng đen; Triển khai có hiệu quả các nhiệm vụ được giao tại văn bản số 71/TB-NHNN ngày 13/3/2019 thông báo Kết luận của Thống đốc NHNN tại Hội nghị triển khai các giải pháp mở rộng tín dụng phục vụ sản xuất và tiêu dùng nhằm hạn chế tín dụng đen.

Phó Thống đốc đề nghị các tổ chức chính trị - xã hội tiếp tục quan tâm, phối hợp với ngành ngân hàng triển khai các giải pháp mở rộng tín dụng phục vụ sản xuất kinh doanh, tiêu dùng, góp phần ngăn chặn, đẩy lùi tín dụng đen, cụ thể là: Tiếp tục phối hợp với ngành ngân hàng thực hiện hiệu quả các hình thức cho vay ủy thác, cho vay thông qua các tổ vay vốn, tổ tiết kiệm – vay vốn, thường xuyên củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động của các Tổ vay vốn tại địa phương. Trong đó đặc biệt quan tâm quy trình bình xét cho vay vốn, đôn đốc người vay sử dụng vốn đúng mục đích, thực hiện nghĩa vụ trả nợ theo quy định; Đồng thời, Phó Thống đốc đề nghị các tổ chức trung ương thống nhất chỉ đạo các tổ chức chính trị - xã hội địa phương mở rộng phối hợp, nhận ủy thác, cho vay qua các tổ với Agribank, Ngân hàng Chính sách xã hội và các TCTD khác; Tăng cường công tác tuyên truyền cho người dân hiểu rõ về nguy cơ, tác hại của tín dụng đen, giới thiệu các kênh cung ứng vốn tín dụng chính thức để người dân tiếp cận với các dịch vụ tài chính lành mạnh, đáp ứng nhu cầu vốn phục vụ sản xuất, kinh doanh, tiêu dùng; Tăng cường các nguồn vốn và các sản phẩm cho vay thông qua các Quỹ tài chính của tổ chức để đáp ứng tốt hơn nữa nhu cầu vay vốn của người dân, đặc biệt là công nhân, người lao động, phụ nữ nghèo.

Đặc biệt, Phó Thống đốc cũng đề nghị các tổ chức chính trị - xã hội tiếp tục phối hợp với NHNN trong việc trao đổi thông tin, đánh giá, giám sát việc thực hiện các quy định pháp luật về hoạt động tín dụng cũng như các chương trình, chính sách tín dụng của ngành Ngân hàng nhằm đảm bảo người dân, đặc biệt là các đối tượng khó khăn được tiếp cận các dịch vụ tài chính một cách toàn diện, góp phần hạn chế tín dụng đen.

Quang Tùng