Đảng Cộng hòa bế tắc khi không bầu được Chủ tịch Hạ viện

Ngày 3/1 (giờ địa phương), việc lãnh đạo đảng Cộng hòa tại Hạ viện Kevin McCarthy không thể giành được đủ số phiếu tối thiểu để trở thành tân Chủ tịch Hạ viện sau 3 vòng bầu cử đã khiến đảng Cộng hòa làm vào thế bế tắc.

Sự kiện này xảy ra sau khi một nhóm nghị sĩ Cộng hòa bảo thủ tuyên bố sẽ không bầu cho ông McCarthy làm Chủ tịch Hạ viện trong nhiều tuần. Với việc không bầu được tân chủ tịch, Hạ viện mới của Mỹ đã bị "đóng băng" ngay trong ngày làm việc đầu tiên, trì hoãn buổi tuyên thệ nhậm chức của nhiều nghị sĩ, đình trệ hoạt động lập pháp và bộc lộ rõ sự chia rẽ sâu sắc trong nội bộ đảng Cộng hòa.

Sau 3 vòng bỏ phiếu không có kết quả, Hạ viện đã đồng ý hoãn lại các hoạt động khi chưa chọn được chủ tịch mới. Các nghị sĩ sẽ tập trung lại vào trưa 4/1 để bắt đầu quy trình bỏ phiếu.

Tuy nhiên, sự gián đoạn này không khiến Hạ nghị sĩ Cộng hòa đến từ California lùi bước. Ông McCarthy cho biết không sẽ không rút lui cho đến khi đảm bảo được vị trí Chủ tịch Hạ viện. Điều này có khiến khiến quá trình bỏ phiếu căng thẳng kéo dài trong nhiều ngay. 

Ông Kevin McCarthy vẫn chưa giành đủ số phiếu để trở thành Chủ tịch Hạ viện. Ảnh: New York Times 

Chia sẻ với phóng viên trong thời gian nghỉ giữa vòng bỏ phiếu thứ 2 và thứ 2, ông McCarthy khẳng định: "Tôi sẽ ở đây đến khi giành chiến thắng. Tôi biết con đường để đạt được điều này".

Theo quy định của Hạ viện, các thành viên có thể tiếp tục bỏ phiếu cho đến khi một người giành được đủ số phiếu tối thiểu - 218 phiếu - để trở thành tân chủ tịch. Nhưng từ năm 1923 tới nay, chưa có một ứng viên Chủ tịch Hạ viện nào thất bại trong vòng bỏ phiếu đầu tiên. Ông McCarthy là người đầu tiên không làm được điều này trong 100 năm qua.

Hiện chưa rõ đảng Cộng hòa sẽ làm gì để vượt qua thế bế tắc hiện nay hoặc liệu ông McCarthy có kế hoạch nào để giành chiến thắng hay không. Và cũng chưa có gương mặt nào khả thi, có thể trở thành đối thủ của ông McCarthy cho vị trí Chủ tịch Hạ viện hiện nay. Tuy nhiên, nếu ông McCarthy bộ lộ những lúng túng trong việc xử lý tình huống hiện nay, đảng Cộng hòa có thể chuyển lá phiếu của họ sang những người khác, nhưng nhân vật số 2 tại Hạ viện - Hạ nghị sĩ Steve Scalise của Louisiana.

Trong ngày 3/1, các đảng viên Cộng hòa cánh hữu đã cùng nhau ủng hộ Hạ nghị sĩ Jim Jordan. Cụ thể, khi đề cử ông Jordan, Hạ nghị sĩ Matt Gaetz của Floria cho biết: "Có lẽ người phù hợp nhất là người thậm chí còn chưa lên tiếng ứng cử".

Tuy nhiên, ông Jordan đã công khai ủng hộ ông McCarthy và kêu gọi các nghị sĩ Cộng hòa khác làm điều tương tự. Ông nói: "Chúng ta cần đoàn kết lại xung quanh ông McCarthy".

Nhưng các nghị sĩ cánh hữu hiện vẫn từ chối làm điều này. Các vòng bỏ phiếu thất bại đã cho thấy mức độ phản đối mà ông McCarthy phải đối mặt trong hành trình tìm kiếm chiếc ghế Chủ tịch Hạ viện, một vị trí mà ông đã mong mỏi từ lâu. Với việc đảng Cộng hòa chỉ giành được 222 ghế tại Hạ viện, ông McCarthy chỉ có thể để lỡ tối đa 4 ghế nếu muốn nhận được tối thiếu 218 phiếu bầu. Tuy nhiên, tại 2 vòng bỏ phiếu đầu tiên, lãnh đạo Cộng hòa tại Hạ viện chỉ nhận được 203 phiếu bầu.

Ở vòng bỏ phiếu thứ 3, một Hạ nghị sĩ đã thay đổi quyết định của mình, chuyển sự ủng hộ sang cho ông Jim Jordan, khiến số phiếu bầu của ông McCarthy giảm còn 202 phiếu.

Ngoài ra, một số Hạ nghị sĩ mới được bầu, bao gồm ông Michael Cloud từ Texas và Josh Brecheen từ Oklahoma, đã giữ im lặng và không bày tỏ quan điểm của mình. Nhưng khi họ đưa ra quan điểm của mình trong cuộc bỏ phiếu đầu tiên, số lượng những người phản đối ông McCarthy tăng lên. Điều này giống với những gì mà nhóm của ông đã dự đoán là "trường hợp xấu nhất".

Kết quả này đã khiến một ngày đáng lẽ phải là ngày vui đối với các đảng Cộng hòa trở thành một sự hỗn loạn và thể hiện sự chia rẽ sâu sắc trong đảng. Theo đó, ngay cả khi ông McCarthy giành được chiến thắng – một kết quả có vẻ xa vời, với tình thế bế tắc này – thì ông ấy vẫn sẽ có phần lép vế trước phe cánh hữu trong đảng. 

Minh Hạnh (Theo New York Times)