Da mặt loang lổ 'như bản đồ' do đắp lá trầu không trị nám làm trắng da

Tin vào lời truyền miệng và thông tin không qua chọn lọc trên mạng, nhiều chị em đã bị hỏng hết cả da mặt do dùng lá trầu không đắp mặt trị nám làm trắng da.

BS. Hoàng Văn Tâm – Phó Trưởng khoa Chẩn đoán hình ảnh, Bệnh viện Da liễu Trung ương (Giảng viên Bộ môn Da liễu, Đại học Y Hà Nội) cho biết, gần đây bác sĩ tiếp nhận liên tiếp 4 trường hợp bệnh nhân vào viện vì tổn thương da sau một thời gian dài đắp lá trầu không với mong muốn da trắng sáng, hết sạm da, nám má, tàn nhang…

Da mặt "gặp họa" vì dùng lá trầu không

Trường hợp đầu tiên là một phụ nữ 50 tuổi. Chị này từng bị nám má và được người thân quen giới thiệu đắp lá trầu không theo bài thuốc của người dân tộc Dao sẽ hết nám?!. Tin theo mách bảo, bệnh nhân đã đắp lá trầu không trong khoảng thời gian dài suốt 3 năm.

Bệnh nhân cho biết, tuần đầu tiên đắp lá, da của chị đã trắng hơn so với ban đầu. Sau một tháng, da bệnh nhân trắng hồng rất tự nhiên, nhìn đẹp như da em bé. Nhưng chị chẳng thể ngờ sau khi ngừng đắp lá, phần nám má trước đó lại xuất hiện trở lại, thậm chí còn nhiều hơn lúc đầu. Sốt ruột, bệnh nhân có tâm lý muốn dùng lại bài thuốc được mách bảo. Vì vậy, suốt 3 năm qua, bệnh nhân liên tục bỏ rồi dùng lại bài thuốc kể trên.

Cho đến gần đây, trên mặt xuất hiện những đốm trắng, đốm đen loang lổ theo từng chấm xen kẽ nhau, da càng ngày càng xuống cấp trầm trọng thì chị mới đến Bệnh viện Da liễu Trung ương khám.

Tại đây, bác sĩ Tâm cho biết, toàn bộ da mặt của bệnh nhân là màu đen xen kẽ chấm trắng giảm sắc tố. Theo nhận định ban đầu, bác sĩ nghĩ ngay đến bệnh giảm sắc tố kiểu rắc hoa giấy.

Một ca bệnh khác, bệnh nhân quê ở Hải Dương nhập viện trong tình trạng da trắng như bạch biến. Bệnh nhân cũng bị chứng nám má, cách đây khoảng một năm, chị này đã đến một cơ sở spa bôi thuốc, đắp thuốc. Thời gian đầu, da bệnh nhân rất đẹp nhưng càng ngày, làn da bắt đầu xấu xí hơn trước. Bác sĩ nhận định bệnh nhân bị giảm sắc tố trên một vùng mặt, với đặc điểm tổn thương giảm sắc tố, bác sĩ nghĩ ngay đến viêm da tiếp xúc giảm sắc tố liên quan đến chất tẩy tương tự chất có trong lá trầu không.

Một trường hợp nữa là chị N.T.V (45 tuổi, ở Từ Sơn, Bắc Ninh). Cách đây hơn 1 năm, chị V phát hiện hai bên gò má nổi nám lấm tấm. Không tự tin, chị V tìm mọi cách trị những đốm nám này. Được mách dùng cao lá trầu không hiệu quả tốt, lại an toàn vì chiết xuất hoàn toàn từ lá tự nhiên, chị còn sáng tạo kết hợp bôi cao hàng ngày cùng một loại rượu ngâm với hy vọng làn da “sáng bật”.

Kiên trì được 1 tháng, da mặt chị V bắt đầu “biểu tình” khi đỏ lựng lên. Vùng sạm nám không mờ đi mà trở nên sậm màu, lan rộng. Chỉ ít ngày sau, các đốm màu trắng kích thước như hạt đậu xuất hiện trên da chị, khiến cả khuôn mặt trở nên loang lổ như “bản đồ”. Da thậm xấu khiến chị V kém tự tin, phải đeo khẩu trang cả ngày. Đi khám tại Bệnh viện Da liễu Trung ương, chị được kết luận bị rối loạn sắc tố.

Trắng da thần tốc, dùng nguyên liệu tự nhiên cũng làm hỏng da

Theo BS. Hoàng Văn Tâm, lá trầu không ban đầu được hấp, sau đó để nguội, đắp lên mặt trước khi đi ngủ. Trong lá trầu chứa phenolic compounds có cơ chế ức chế sản xuất melanin và lột da nên có tác dụng làm trắng da nhanh. Nhóm này bao gồm benzen, phenol, catechol, hydroquinone.

Chính điều này khiến nhiều người thích thú nhưng nếu dùng lâu dài thuốc sẽ làm mất hoàn toàn màu da tạo thành hình ảnh giảm sắc tố hình chấm trên nền tăng sắc tố. Tác dụng giảm sắc tố của những chất này sẽ tự mất đi theo thời gian giống như sử dụng hydroquinone trong điều trị nám má, tăng sắc tố sau viêm.

BS. Tâm phân tích, quá trình làm trắng da của lá trầu không chia làm 3 giai đoạn. Giai đoạn đầu là giai đoạn tẩy da, trong 3 ngày đầu bệnh nhân có cảm giác kích ứng nhẹ như đỏ da, châm chích sau đó cảm giác này mất đi. Trong nghiên cứu ở Đài Loan trên 15 bệnh nhân, 8/15 bệnh nhân nhận thấy rằng, trắng da xuất hiện trong vòng một tuần sau đắp, trong đó có 3 bệnh nhân hiệu quả thấy được sau 3 ngày. Tác dụng trắng da này nhanh hơn bất kì loại thuốc làm trắng hiện tại trên thị trường.

Giai đoạn thứ 2 tăng sắc tố sau viêm, sau giai đoạn trắng da bệnh nhân sẽ xuất hiện tăng sắc tố.

Giai đoạn 3, giảm sắc tố hình chấm trên nền tăng sắc tố (confetti-like depigmentation).

Để điều trị cho những bệnh nhân này, các bác sĩ sẽ khuyên bệnh nhân ngừng đắp thuốc, chấp nhận da sẽ đen hơn nhiều. Tiếp đó, điều trị tăng sắc tố, sau đó lại điều trị giảm sắc tố giống như bệnh bạch biến, hoặc chờ đợi phục hồi sắc tố sau một thời gian.

TS.BS Vũ Thái Hà - Trưởng Khoa Nghiên cứu và Ứng dụng công nghệ tế bào gốc, Bệnh viện Da liễu trung ương cũng cho biết với những trường hợp mắc rối loạn sắc tố như trường hợp trên, điều khó khăn là khi bôi cao lá trầu không, các vùng da trên mặt dễ bị giãn mạch, điều trị rất khó. Lúc này trên da mặt bệnh nhân có những chỗ tăng sắc tố, có loại mất hẳn sắc tố. Nhưng nếu can thiệp ngay điều trị nốt tăng sắc tố sạm đen, nâu thì sẽ ức chế việc tăng sắc tố trở lại.

Lý giải nguyên nhân khiến các biện pháp dùng thành phần lá trầu không này khiến da trắng ban đầu, BS Vũ Thái Hà cho biết, trong lá trầu không có chứa chất gây độc tế bào da nhất thời. Nếu sử dụng trong thời gian ngắn, sớm dừng lại thì có thể cải thiện được tình trạng sạm nám gia tăng, tuy nhiên, nếu để kéo dài sẽ khó khăn trong điều trị, thậm chí không đạt được kết quả. Do đó, vị bác sĩ này khuyến cáo, chị em không nên sử dụng các phương pháp này.

Nếu bị nám phải điều trị, người bệnh cần được thăm khám và tư vấn bởi bác sĩ da liễu. Nên phối hợp nhiều biện pháp khác nhau như sử dụng các thuốc làm trắng sáng, lột da bằng hóa chất, laser và ánh sáng trị liệu để điều trị nám tại các cơ sở y tế uy tín.

Minh Minh (T/h)