Có nên cộng điểm IELTS trong tuyển sinh?

Thí sinh tận dụng chứng chỉ quốc tế tăng vọt

Giáo dục & Thời đại dẫn lời các chuyên gia tuyển sinh cho biết, học sinh ngày nay được tiếp xúc ngoại ngữ từ sớm. Vì vậy, việc thành thạo và thi lấy chứng chỉ quốc tế đã trở thành “chuyện trong tầm tay” của nhiều em. Thêm vào đó, việc nhiều trường mở rộng phạm vi quy đổi, cộng điểm ở hầu hết phương thức, cộng hưởng với biến động điểm thi tiếng Anh ở Kỳ thi tốt nghiệp THPT đã đẩy nhu cầu sử dụng chứng chỉ quốc tế tăng vọt.

ThS Cù Xuân Tiến - Trưởng phòng Tuyển sinh và Công tác sinh viên, Trường Đại học Kinh tế - Luật (Đại học Quốc gia TP.HCM) cho biết, năm nay trường tính điểm cộng cho nhóm có chứng chỉ tiếng Anh quốc tế hoặc quy đổi để xét kết hợp với điểm thi tốt nghiệp THPT; trong khi năm trước, chứng chỉ chủ yếu dùng để xét kết hợp với học bạ hoặc ưu tiên tuyển thẳng. Bên cạnh đó, điểm thi tiếng Anh tại Kỳ thi tốt nghiệp THPT giảm. Hai yếu tố này đã khiến thí sinh có xu hướng dùng chứng chỉ quốc tế để quy đổi thành điểm xét tuyển tăng.

ThS Phạm Thái Sơn - Giám đốc Trung tâm Tuyển sinh và Truyền thông, Trường Đại học Công Thương TP.HCM, cho biết việc thi các chứng chỉ như IELTS ngày càng phổ biến với thí sinh ở các tỉnh, thành phố lớn. Tại trường này, khoảng 70% thí sinh dùng chứng chỉ ngoại ngữ đến từ TP.HCM và Đồng Nai.

Ông Sơn nhận định thêm, trong năm đầu thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh đại học theo Chương trình GDPT 2018 với nhiều thay đổi, thí sinh có xu hướng thi lấy chứng chỉ để gia tăng lợi thế. “Điểm thi tiếng Anh tốt nghiệp THPT thấp cũng là nguyên nhân khiến nhiều em dùng chứng chỉ ngoại ngữ để quy đổi thành điểm xét tuyển hoặc cộng điểm”, ông nói.

Dù sử dụng chứng chỉ IELTS để xét tuyển vào đại học, song thí sinh Trần Gia Huy ở Đồng Nai (IELTS 6.5) cho rằng việc các trường sử dụng các chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế có thể gây bất công với thí sinh vùng sâu, xa. “Là người trong cuộc nên em hiểu chi phí ôn luyện, đi thi khá cao nên các bạn ở vùng khó khăn thiệt thòi hơn. Em mong có khung quy đổi thống nhất hơn để đảm bảo công bằng giữa các thí sinh”, Huy nói.

Có nên cộng điểm IELTS trong tuyển sinh?

Tiền Phong dẫn lời GS.TSKH Nguyễn Đình Đức, Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Công nghệ, Đại học Quốc gia Hà Nội chia sẻ, không thể phủ nhận rằng tiếng Anh là năng lực quan trọng, cần thiết cho sự phát triển cá nhân và đất nước trong bối cảnh hội nhập.

Thực tế IELTS đem lại lợi thế rõ rệt cho học sinh thành thị, có điều kiện kinh tế và tiếp cận môi trường học ngoại ngữ tốt. Nhưng những học sinh vùng sâu, vùng xa, ít có điều kiện luyện thi, sẽ bị hạn chế cơ hội xét tuyển. Điều này đi ngược lại tinh thần “công bằng trong giáo dục”.

Theo ông Đức, từ khi các trường tự chủ tuyển sinh, và khi chứng chỉ IELTS còn là “của hiếm”, đã được sử dụng như một phương thức xét tuyển, thậm chí ưu tiên xét tuyển thẳng vào đại học.

Nhưng qua thực tế cho thấy, IELTS chỉ là phương tiện, rất quan trọng, nhưng không thể thay thế cho các kiến thức và năng lực khác, đặc biệt các nền tảng kiến thức về STEM, chính vì thế, không ít em có IELTS tốt, nhưng trong quá trình học tập lại gặp khó khăn, nhất là với các ngành kỹ thuật – công nghệ, hệ quả là phải bỏ học nửa chừng, chuyển trường.

“Nhưng loại bỏ hoàn toàn thì không nên, vì sẽ đánh mất động lực học ngoại ngữ và cắt đi một công cụ hội nhập quan trọng. Giữ nguyên, thần thánh hóa IELTS như công cụ và phương thức xét tuyển thẳng, ưu tiên xét tuyển như hiện nay cũng chưa tối ưu, vì dễ tạo ra bất bình đẳng xã hội, và không đánh giá đầy đủ năng lực của người học để học tiếp ở bậc đại học”- ông Đức nêu quan điểm.

TS. Lê Anh Đức - Trưởng phòng, Phòng Quản lý Đào tạo (Đại học Kinh tế Quốc dân) cho biết, số lượng thí sinh thuộc diện này tăng dần qua các năm. Từ năm 2021 đến năm 2024, nhà trường tăng khoảng 5%/năm chỉ tiêu cho nhóm đối tượng xét tuyển này.

T.S Lê Anh Đức lý giải về việc lựa chọn phương thức xét tuyển có sử dụng chứng chỉ quốc tế: “Phân tích kết quả học tập tại Đại học Kinh tế Quốc dân cũng cho thấy đây là nhóm các sinh viên có kết quả học tập tốt nhất. Các nhóm đối tượng này phù hợp với các yêu cầu đầu ra của các chương trình đào tạo của Đại học Kinh tế Quốc dân (từ yêu cầu về năng lực cốt lõi, đến kỹ năng tiếng Anh,…)”.

Ông Đức cũng cho biết thêm, chiến lược của Phòng Quản lý Đào tạo (Đại học Kinh tế Quốc dân) là tăng dần tỉ trọng các chương trình đào tạo bằng tiếng Anh có tính chất liên ngành/xuyên ngành (được giảng dạy và học tập bằng tiếng Anh) với hệ thống giáo trình, học liệu chuẩn quốc tế,… để thu hút những thí sinh xuất sắc, có đam mê, hoài bão theo đuổi ngành học mình yêu thích.

Thạc sĩ Nguyễn Quang Trung - Phó Trưởng phòng, Phòng Truyền thông và tuyển sinh trường ĐH Thương Mại cho biết, năm 2025, với tất cả các chương trình đào tạo, đặc biệt là chương trình đào tạo chuẩn, các thí sinh sẽ phải xét tuyển bằng quy đổi chứng chỉ ngoại ngữ với kết quả thi tốt nghiệp trung học phổ thông 2 môn.

Theo ông Trung, thực tế, đối với các trường kinh tế hiện nay có yêu cầu, đòi hỏi tính thực tiễn và hội nhập quốc tế rất cao, và ngoại ngữ cũng liên quan đến chuẩn đầu ra của sinh viên, cũng là công cụ để sinh viên sau khi tốt nghiệp có thể làm việc tại doanh nghiệp trong môi trường quốc tế.

Giải pháp nào sẽ phù hợp?

Tiền Phong dẫn lời GS.TSKH Nguyễn Đình Đức, Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Công nghệ, Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng, điều chỉnh (phương án hợp lý nhất), IELTS chỉ nên là một trong nhiều tiêu chí xét tuyển, và chỉ nên xem xét để thay thế cho môn ngoại ngữ trong kỳ thi THPT hoặc môn tiếng Anh trong tổ hợp xét tuyển; chứ không nên dùng IELTS thay thế hoàn toàn cho các tổ hợp truyền thống hoặc để ưu tiên xét tuyển thẳng vào đại học.

Ông Đức cũng cho rằng, trên thực tế, xã hội cũng đã nhận thức được vấn đề này và 1-2 năm gần đây nhiều trường đại học, trong đó có ĐH Công nghệ, ĐHQGHN đã điều chỉnh như vậy. Chứng chỉ IELTS cũng có thể được quy điểm tương đương điểm tốt nghiệp THPT cho môn tiếng anh; tính cộng điểm ưu tiên cho các em học các chương trình quốc tế, các chương trình giảng dạy bằng tiếng Anh.

Thầy Nguyễn Trần Bình An, ứng viên thạc sĩ ngành Ngôn ngữ học Ứng dụng tương lai tại University of York (Anh), mục tiêu khuyến khích năng lực tiếng Anh là cần thiết trong bối cảnh hội nhập ngày nay, song thay vì phụ thuộc vào một chứng chỉ duy nhất với chi phí cao, chúng ta có thể áp dụng các giải pháp khác như: cải thiện chương trình tiếng Anh trong trường học và đại học, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên ngoại ngữ, đưa ra chuẩn đầu ra ngoại ngữ cho sinh viên, khuyến khích sử dụng thêm các chứng chỉ khác như VSTEP, Cambridge, Aptis, TOEFL… có mức phí thi, phí học thấp hơn, cũng như yêu cầu thực tế và đa dạng hơn.