Cô gái trẻ đỏ rát kín mặt vì ô nhiễm không khí, cảnh báo bệnh da liễu tăng mạnh

Những ngày Hà Nội phủ một lớp sương mù trắng đục, Mai Hồng Nhung (28 tuổi) bắt đầu cảm thấy da mặt châm chích mỗi lần đi ngoài đường. 

Chỉ sau vài buổi sáng di chuyển từ nhà đến công ty, hai bên má của Nhung nổi mảng đỏ, kèm cảm giác rát và ngứa. Cô ngừng trang điểm, ngừng dùng toàn bộ mỹ phẩm nhưng tình trạng chỉ tạm giảm rồi lại bùng lên mạnh hơn. Lo lắng, Nhung tìm gặp bác sĩ để thăm khám.

ThS.BSCKII Nguyễn Tiến Thành, thành viên Hội Da liễu Việt Nam cho biết bệnh nhân gặp tình trạng viêm kích ứng da do tiếp xúc bụi mịn và không khí ô nhiễm kéo dài, vốn là nhóm bệnh lý gia tăng đáng kể mỗi khi chất lượng không khí Hà Nội xuống mức xấu.

Theo bác sĩ Thành, nguyên nhân chủ yếu đến từ các hạt bụi mịn PM 2.5 và PM 1 những hạt nhỏ đến mức nhỏ hơn sợi tóc người hàng vài chục lần, có khả năng xâm nhập trực tiếp vào lỗ chân lông và gây tổn thương lên lớp màng bảo vệ tự nhiên của da.

Nhiều nghiên cứu quốc tế đã chứng minh mối liên quan giữa ô nhiễm không khí và bệnh da liễu. Một báo cáo đăng trên tạp chí Environmental Health Perspectives cho thấy việc tiếp xúc bụi mịn trong thời gian dài làm gia tăng rõ rệt tình trạng viêm da cơ địa, mề đay và sạm da. Một nghiên cứu khác của Viện Da liễu Hoa Kỳ cũng chỉ ra rằng bụi mịn có thể kích hoạt stress oxy hóa trên da, gây tổn thương collagen và khiến da lão hóa sớm.

“Lớp hàng rào bảo vệ làn da đóng vai trò như tấm khiên tự nhiên. Khi bị bụi mịn phá vỡ, da trở nên khô, yếu và rất dễ kích ứng ngay cả với những tác động nhẹ nhất”, bác sĩ Thành nói.

Với trường hợp của Nhung, biểu hiện gồm đỏ rát, mụn nước nhỏ và cảm giác nóng mặt mỗi khi đi ngoài trời. Bác sĩ Thành cho biết đây là triệu chứng điển hình của viêm da kích ứng do môi trường, không phải dị ứng mỹ phẩm như nhiều người thường lầm tưởng.

“Thực tế trong giai đoạn không khí xuống mức rất xấu, lượng bệnh nhân đến khám vì da nhạy cảm tăng lên rõ rệt. Đa số đều không nghĩ nguyên nhân xuất phát từ ô nhiễm không khí”, ông chia sẻ.

Điều trị và phục hồi da trong thời điểm ô nhiễm cao

Với Nhung, phác đồ điều trị tập trung vào phục hồi hàng rào bảo vệ da: dùng dưỡng ẩm, tránh acid mạnh, kết hợp hoạt chất làm dịu và giảm viêm. Sau khoảng ba đến năm ngày, cảm giác nóng rát giảm hẳn, vùng da đỏ cũng thu nhỏ lại đáng kể.

Bác sĩ Thành cho biết, trong giai đoạn không khí ô nhiễm, điều quan trọng nhất là hạn chế để da tiếp xúc trực tiếp với bụi mịn.

Sử dụng khẩu trang có khả năng lọc bụi mịn khi ra đường; Rửa mặt ngay sau khi về nhà; Dưỡng ẩm đều đặn để tăng sức chống chịu của da; Hạn chế tẩy da chết hoặc dùng sản phẩm gây khô; Uống nhiều nước và bổ sung thực phẩm giàu chất chống oxy hóa; Tránh tập thể dục ngoài trời vào sáng sớm hoặc tối muộn khi bụi mịn ở mức cao.

Một số nghiên cứu của Tổ chức Y tế Thế giới cho thấy ô nhiễm không khí không chỉ gây bệnh hô hấp mà còn là yếu tố nguy cơ của nhiều bệnh da liễu mạn tính. Khi tiếp xúc dài hạn, da có thể bị viêm mạn tính, mất độ đàn hồi và tăng sắc tố.

Theo bác sĩ Thành, điều đáng lo ngại là nhiều người chỉ quan tâm đến ảnh hưởng lên phổi, mà quên rằng da chính là cơ quan tiếp xúc đầu tiên và rộng nhất với môi trường. Nếu không có biện pháp bảo vệ, da có thể bị tổn thương âm thầm trong thời gian dài.

Sau gần một tuần điều trị và thay đổi thói quen, Nhung chia sẻ: “Giờ mỗi lần ra đường mình luôn đeo khẩu trang lọc bụi và rửa mặt ngay khi về nhà. Không nghĩ ô nhiễm không khí lại khiến da mình ‘biểu tình’ mạnh như vậy”.

Bác sĩ Thành nhấn mạnh: “Không khí ô nhiễm là một trong những tác nhân gây kích ứng da mạnh nhất, nhưng lại thường bị xem nhẹ. Chỉ cần chủ động bảo vệ, chúng ta sẽ tránh được rất nhiều rủi ro không đáng có cho làn da”.