Ngày nay, nhiều người nhầm lẫn sử dụng "chắp bút" thay cho "chấp bút". Họ thường dùng sai trong các bài viết, ví dụ như "Nguyễn Ngọc Tư là người đã chắp bút viết nên quyển Cánh đồng bất tận".
Lý do cho sự nhầm lẫn này có thể xuất phát từ liên tưởng mơ hồ về cụm từ "chắp cánh". "Chắp cánh" vốn là hình ảnh tượng trưng cho sự hỗ trợ, giúp đỡ để đạt được ước mơ, tương lai. Việc viết ra một tác phẩm văn học cũng có phần mơ mộng, bay bổng, nên dẫn đến việc sử dụng sai lầm "chắp bút".
Dưới đây là cách phân biệt hai từ "chắp bút" và "chấp bút":
"Chấp" trong "chấp bút" mang nghĩa "cầm", "nắm", "giữ". Ví dụ: chấp chính (nắm giữ chính quyền), chấp hành (thực hiện nhiệm vụ), chấp đơn (nhận đơn).Nghĩa của "chấp bút":
Theo nghĩa đen: Cầm bút để viết.
Theo nghĩa bóng: Phụ trách viết.
Theo tratu.soha.vn, "chấp bút" là động từ, chỉ hành động khởi thảo văn bản dựa trên ý kiến thống nhất của tập thể. Hiện nay, từ "chấp bút" còn được dùng để chỉ việc khởi tạo tác phẩm, thực hiện văn bản theo đề cương hoặc chỉ đạo từ tập thể/cá nhân.
Hầu hết từ "Chấp bút" thường được sử dụng trong trường hợp viết hồi ký. Người chấp bút ghi lại lời kể của nhân vật để tạo ra cuốn sách.
"Cuốn hồi ký của vị tướng này do một nhà báo nổi tiếng chấp bút."
"Chấp bút" hay "chắp bút" đâu mới là từ đúng chính tả?
Chắp: là một động từ, chỉ hành động nối liền hai vật hoặc hai phần lại với nhau. Ví dụ: chắp tay, chắp cánh, chắp nối.
Bút: là một danh từ, chỉ dụng cụ dùng để viết.
Khi ghép hai từ chắp và bút lại với nhau, ta không tạo được một từ có nghĩa hợp lý. Chắp bút không thể hiểu là hành động nối liền hai cây bút lại với nhau, cũng như không có ý nghĩa liên quan đến việc sử dụng bút để viết.
Trong các từ điển tiếng Việt uy tín như Từ điển tiếng Việt của Hoàng Phê, Từ điển tiếng Việt thông dụng của Nguyễn Như Ý,... đều không ghi nhận từ chắp bút.
Qua phân tích hai từ "chắp bút" và "chấp bút", ta nhận thấy "chấp bút" mới là từ đúng chính tả và mang ý nghĩa chính xác. "Chắp bút" là từ sai và không có nghĩa.
Do vậy, hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ cách sử dụng hai từ "chắp cánh" và "chấp cánh" để tránh mắc lỗi trong quá trình viết.
N.Q (T/h)