CEO Finhay Nghiêm Xuân Huy: Nghị quyết 68 - “Cú hích” quan trọng giúp kinh tế tư nhân bứt phá

ĐS&PL: Sau 8 năm thành lập, vừa qua, Finhay giờ đã chuyển đổi thành VNSC by Finhay - một nền tảng tài chính công nghệ dành cho tích luỹ và đầu tư với hơn 3 triệu người dùng, tăng trưởng mạnh so với con số 600 người dùng vào những ngày đầu. Nhìn lại quãng thời gian vừa qua, điều gì khiến ông tự hào nhất về Finhay?

Ông Nghiêm Xuân Huy: Thực ra thì 8 năm vừa qua giống như một chuyến tàu lượn siêu tốc – có lúc lên rất cao, có lúc xuống thấp, và không ít lần tim rớt một nhịp (cười). Nhưng nhìn lại, tôi thấy tự hào nhất ở bốn điều:

Thứ nhất, Finhay đã góp phần bình dân hóa đầu tư tại Việt Nam. Nếu năm 2017 nhiều quỹ yêu cầu mức vốn tối thiểu cao, thì giờ đây chỉ từ 100.000 đồng, ai cũng có thể đầu tư chứng chỉ quỹ. Việc tích luỹ và đầu tư số đã trở thành một nhu cầu thiết yếu, không còn là đặc quyền của những người có số vốn dồi dào nữa. Đây là giá trị thị trường, và cũng là lời cam kết với người dùng của chúng tôi.

Thứ hai, không chỉ mang lại sản phẩm cho khách hàng, chúng tôi còn xây dựng được một đội ngũ làm sản phẩm công nghệ đúng nghĩa. Từ việc áp dụng các mô hình quản trị tiên tiến như scrum, OKRs, cho tới văn hoá đổi mới sáng tạo, đội ngũ trẻ trung của Finhay đã chứng minh rằng “gen Y và Z có thể viết code (và vibe code) và quản trị rủi ro tài chính song song.” (cười)

Thứ ba, điều khiến tôi tự hào nhất có lẽ là hành trình này không chỉ tạo ra lợi ích cho người dùng mà còn tạo cảm hứng cho đội ngũ – những bạn trẻ tuổi 20, tuổi 30 để xây dựng một nền tảng công nghệ tài chính (UX, System, UI, ….) không kém cạnh so với các sản phẩm tương tự investtech trong khu vực. Đó là một “return on investment” về con người mà tôi nghĩ bất cứ founder nào cũng mơ ước.

Thứ tư, Finhay là fintech đầu tiên mua lại và sở hữu công ty chứng khoán (Công ty Chứng khoán Vina: VNSC), với việc mua, sở hữu và vận hành VNSC, chúng tôi tiếp tục nâng cao tính tuân thủ, giá trị để gia tăng quyền lợi tới khách hàng. Sự giao thoa giữa Fin và Tech trở nên càng đúng ý nghĩa.

Tóm lại, nếu phải chọn một từ thì tôi sẽ chọn “giá trị” – bởi chúng tôi không chỉ tăng trưởng số lượng người dùng, mà quan trọng hơn là tạo ra giá trị thực cho thị trường, cho khách hàng và cho chính đội ngũ của mình.

ĐS&PL: Từng có quãng thời gian 9 năm học tập, sinh sống và làm việc tại Úc, khi trở về để khởi nghiệp với một công ty công nghệ vào năm 2017, ông đã bắt nhịp với môi trường kinh doanh tại Việt Nam thời điểm đó như thế nào?

Ông Nghiêm Xuân Huy: Thú thật là lúc đầu tôi có một chút “culture shock” – nhưng là shock theo hướng tích cực. Ở Úc, mọi thứ rất quy củ, OT thì phải được sắp xếp kỹ lưỡng. Nhưng ở Việt Nam, tôi bất ngờ khi thấy các bạn trẻ có thể sẵn sàng ở lại làm việc thêm giờ, hay thậm chí cuối tuần mà nhận được cuộc gọi bàn công việc thì cũng “alo, xử lý ngay”. Tinh thần chăm chỉ và tốc độ xử lý công việc khiến tôi nể phục.

Bên cạnh đó, thị trường Việt Nam cực kỳ năng động và sôi động. Tôi nhận ra rằng ở đây, việc tiếp nhận công nghệ mới diễn ra nhanh hơn rất nhiều so với tôi từng trải nghiệm ở Úc. Người dùng trẻ trung, sẵn sàng thử sản phẩm mới, dịch vụ mới – đó cũng chính là lý do Finhay có cơ hội để thử nghiệm và phát triển những ý tưởng công nghệ tài chính ngay từ giai đoạn đầu.

Một điều thú vị khác là cách làm việc với đối tác ở Việt Nam cũng “thoải mái” hơn. Ở Úc thì thường phải hẹn họp văn phòng, formal với suit & tie (cà vạt và đóng bộ) . Còn ở Việt Nam, đôi khi một cuộc hẹn café thân mật cũng có thể giải quyết nhanh gọn hơn cả một buổi họp chính thức. Tôi thấy điều này vừa thực tế, vừa tạo cảm giác gần gũi.

Tất nhiên, ban đầu tôi cũng hơi choáng với số lượng giấy tờ, thủ tục. Nhưng may mắn là đến nay, phần lớn các quy trình đã được số hóa, từ ngân hàng, chứng khoán đến thủ tục hành chính. Điều đó làm cho việc khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ tài chính dễ thở hơn rất nhiều.

Tóm lại, thị trường Việt Nam khi tôi trở về giống như một “sandbox” tuyệt vời – trẻ trung, sẵn sàng thử nghiệm, và tốc độ thì nhanh đến mức nếu bạn blink (chớp mắt) một cái, là có thể đã tụt lại phía sau. Và với một founder thích công nghệ như tôi, đó là một cú shock rất đáng giá.

ĐS&PL: Xin ông chia sẻ thêm về những khó khăn, thách thức mà Finhay đã phải vượt qua trong giai đoạn đầu mới thành lập?

Ông Nghiêm Xuân Huy: Khó khăn thì có nhiều, nhưng nếu nhìn lại thì nó giống như “bài test đầu vào” dành cho founder hơn là rào cản không thể vượt.

Khó khăn đầu tiên là tuyển dụng. Những ngày đầu, tài nguyên của công ty còn rất hạn chế, nên việc tìm được người giỏi lại sẵn sàng tin tưởng để gia nhập một startup fintech non trẻ quả thực không dễ.

Thách thức tiếp theo mà gần như mọi doanh nghiệp đều trải qua chính là giai đoạn Covid-19. Lần đầu tiên cả công ty phải làm việc remote 100%. Trước đó, làm việc từ xa chưa bao giờ là “default mode”, nên việc duy trì nhịp độ, kết nối đội ngũ và đảm bảo chất lượng sản phẩm là một trải nghiệm vừa áp lực vừa đầy bài học. Nhưng cũng nhờ đó, chúng tôi học được cách linh hoạt hơn, xây dựng hệ thống quản trị online tốt hơn, và đến giờ, remote đã trở thành một kỹ năng sống còn.

Điều cuối cùng, tôi phải nói rằng chúng tôi có phần may mắn. Việt Nam trong giai đoạn đó là một thị trường cực kỳ tiềm năng và sôi động trong khu vực. Người dân quan tâm nhiều hơn đến việc quản lý tài chính, tích luỹ và đầu tư, trong khi công nghệ lại bùng nổ, tạo cơ hội cho một nền tảng fintech như Finhay. Tôi xin phép chia sẻ theo ví dụ như này: nếu coi Đông Nam Á là một đường đua, thì Việt Nam chính là “track” đang nóng nhất, người tham gia năng động và tốc độ nhanh nhất. Và Finhay may mắn được góp mặt trên đường đua đó từ sớm.

ĐS&PL: Sau 8 năm khởi nghiệp tại Việt Nam, ông nhận thấy môi trường kinh doanh đã có những sự thay đổi như thế nào?

Ông Nghiêm Xuân Huy: (Cười)Thay đổi rõ nhất chắc là… mọi người giàu lên. GDP bình quân đầu người hiện tại đã lên khoảng 4.700 USD, và GDP quốc gia vẫn duy trì mức tăng trưởng dương ấn tượng, với mục tiêu hơn 8% vào cuối năm. Nói vui thì ngày xưa mọi người tích luỹ để “có chút vốn liếng”, còn bây giờ thì nhiều bạn trẻ đầu tư để “tăng tốc” tài chính cá nhân.

Thứ hai, nền kinh tế tiền mặt (cash economy) đang dần biến mất với tốc độ rất nhanh. Thanh toán online, QR code, ví điện tử đã trở thành chuyện thường ngày, gần như ai cũng có ít nhất một ứng dụng tài chính trong điện thoại.

Thứ ba, chuyển đổi số đã diễn ra mạnh mẽ, không chỉ trong khối tư nhân mà cả trong hành chính công. Từ việc mở tài khoản ngân hàng, ký hợp đồng, đến khai thuế, giờ đây gần như mọi thứ đều có thể xử lý online. Điều này giúp doanh nghiệp tiết kiệm rất nhiều thời gian và chi phí.

Và cuối cùng, hạ tầng cũng thay đổi rõ rệt. Đường sá mới mở, logistics phát triển khiến việc vận chuyển hàng hoá trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết. Ngày xưa mua online chờ cả tuần, bây giờ “same-day delivery” là tiêu chuẩn.

Nhìn chung, tôi thấy môi trường kinh doanh tại Việt Nam đã thay đổi theo hướng rất tích cực. Đặc biệt, quá trình số hoá nhanh chóng và quyết liệt đã mở ra rất nhiều cơ hội cho các doanh nghiệp công nghệ như Finhay. Và với một startup fintech, thì có lẽ không thể có “sân chơi” nào thú vị hơn thế.

ĐS&PL: Trong bối cảnh “Kỷ nguyên vươn mình”, thời gian qua, Nghị quyết số 68/NQ-TW đã ra đời, trong đó nhấn mạnh vai trò quan trọng của kinh tế tư nhân, xây dựng cơ chế, chính sách ưu đãi đặc biệt cho nhóm các doanh nghiệp vừa và nhỏ…

Ông có đánh giá gì về những chính sách, cơ chế đặc biệt trên?

Ông Nghiêm Xuân Huy: Tôi cho rằng đây là một định hướng rất đúng đắn và phù hợp với giai đoạn hiện nay. Nếu coi nền kinh tế Việt Nam như một cỗ máy, thì khu vực kinh tế tư nhân chính là “động cơ tăng tốc”. Muốn có tăng trưởng đột phá, chúng ta không chỉ có khối doanh nghiệp nhà nước hay FDI, mà còn có các doanh nghiệp vừa và nhỏ – những đơn vị linh hoạt, sáng tạo và sẵn sàng thử nghiệm mô hình mới.

Điều quan trọng là Nghị quyết không chỉ dừng ở việc khẳng định vai trò, mà còn đi kèm với cơ chế, chính sách ưu đãi đặc biệt. Điều này giống như việc mở đường cao tốc cho xe chạy – nếu doanh nghiệp là “chiếc xe”, thì chính sách chính là “hạ tầng” giúp xe chạy nhanh và an toàn hơn. Với sự hỗ trợ đúng hướng, SMEs có thể đóng góp nhiều hơn cho GDP, tạo việc làm, và thậm chí vươn tầm khu vực.

Ở góc độ doanh nghiệp công nghệ như Finhay, tôi càng thấy rõ tính cần thiết của Nghị quyết. Bởi lẽ công nghệ tài chính (fintech) vốn là lĩnh vực còn khá mới, rất cần một môi trường chính sách khuyến khích đổi mới, thử nghiệm và mở rộng. Khi Nhà nước tạo điều kiện, thì doanh nghiệp công nghệ sẽ tự tin hơn để sáng tạo, từ đó mang lại những giá trị thiết thực cho hàng triệu người dùng.

Tóm lại, tôi tin rằng Nghị quyết 68/NQ-TW không chỉ là một định hướng trên giấy, mà sẽ trở thành “cú hích” quan trọng giúp kinh tế tư nhân bứt phá, góp phần đưa Việt Nam tiến nhanh hơn trong kỷ nguyên số.

Xin cảm ơn ông về cuộc trò chuyện!