Cảnh báo từ "ma trận" mỹ phẩm giả: Nguy cơ người tiêu dùng "sập bẫy" và giải pháp ngăn chặn

Quả đấm thép vào vấn nạn mỹ phẩm giả

Thời gian gần đây, lực lượng chức năng đã phát hiện, xử lý nhiều vụ việc làm hàng giả, hàng nhái, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ của các nhãn hiệu nổi tiếng trong lĩnh vực mỹ phẩm. Tuy nhiên, tình trạng vi phạm này vẫn diễn ra với hình thức ngày càng tinh vi  hơn. Cùng với sự phát triển của công nghệ, các vụ việc vi phạm xuất hiện và phổ biến trên các kênh thương mại điện tử,  cá nhân buôn bán, kinh doanh online.

Các đối tượng sản xuất, kinh doanh mỹ phẩm giả ngày càng hoạt động tinh vi hơn, sử dụng nhiều chiêu trò để qua mặt lực lượng chức năng. Tại Đắk Lắk, thời gian gần đây đã phát hiện hàng loạt vụ buôn bán, tàng trữ mỹ phẩm không rõ nguồn gốc, không hóa đơn chứng từ. Đặc biệt là vụ việc tại xã Cư Êbur, lực lượng chức năng thu giữ hơn 35.000 đơn vị mỹ phẩm do bà Đ.H.T làm chủ, tổng trọng lượng lên đến hơn 6 tấn. Chủ hàng không xuất trình được giấy phép kinh doanh, các sản phẩm không có nhãn phụ tiếng Việt, không rõ xuất xứ và chủ yếu được tiêu thụ thông qua mạng xã hội.

Lực lượng quản lý thị trường tỉnh này còn phát hiện hàng trăm sản phẩm mỹ phẩm trôi nổi tại các phường Tân Lập, Tân Lợi, Ea Tam, Krông Búk, Ea Súp. Hầu hết sản phẩm đều được dán nhãn mác nước ngoài như Nhật Bản, Hàn Quốc, Thái Lan... nhưng bao bì sơ sài, không rõ thành phần, không được cơ quan chức năng kiểm định.

Tương tự, tại Bắc Giang (cũ), một cơ sở sản xuất mỹ phẩm nhái đã phân phối hàng trăm nghìn sản phẩm ra thị trường, thu lợi bất chính gần 6 tỷ đồng. Không chỉ ở tỉnh lẻ, mỹ phẩm giả cũng đang “nở rộ” ở nhiều thành phố lớn. Tại TP.HCM, lực lượng chức năng phát hiện một kho sản xuất nước hoa giả mang nhãn các thương hiệu cao cấp như Chanel, YSL, Bvlgari... trị giá hàng chục tỷ đồng.

Vấn nạn này ảnh trực tiếp tới nền kinh tế, giá trị thương hiệu của các doanh nghiệp làm ăn chân chính và quyền lợi, sức khoẻ của người tiêu dùng.

Giải pháp nào để ngăn chặn tình trạng mỹ phẩm giả?

Trước hiện trạng mỹ phẩm giả như hiện nay, trao đổi với PV Đời sống và Pháp Luật, đại diện Cục quản lý dược cho biết: Việc quản lý mỹ phẩm thực hiện theo quy định của Hiệp định mỹ phẩm ASEAN và Thông tư số 06/2011/TT-BYT ngày 25/01/2011 của Bộ trưởng Bộ Y tế quy định về quản lý mỹ phẩm, chuyển từ hình thức quản lý “tiền kiểm” sang “hậu kiểm”.

Theo đó, tổ chức, cá nhân chịu trách nhiệm đưa sản phẩm mỹ phẩm ra thị trường chỉ được phép đưa mỹ phẩm ra lưu thông khi đã được cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền cấp số tiếp nhận Phiếu công bố sản phẩm mỹ phẩm và phải hoàn toàn chịu trách nhiệm về tính an toàn, hiệu quả và chất lượng sản phẩm. Cơ quan nhà nước có thẩm quyền sẽ tiến hành kiểm tra hậu mại khi sản phẩm lưu thông trên thị trường. Tổ chức cá nhân chịu trách nhiệm đưa sản phẩm ra lưu thông trên thị trường phải có chức năng kinh doanh mỹ phẩm tại Việt Nam (Điều 3 Thông tư số 06/2011/TT-BYT).

Trao đổi về vấn đề phát hiện, xử lý hàng giả là mỹ phẩm, đại diện Cục quản lý Dược cho biết: Hàng năm, Bộ Y tế (Thanh tra Bộ, Cục Quản lý Dược), Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương triển khai công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động sản xuất, kinh doanh mỹ phẩm. Xử lý vi phạm theo quy định. Nếu có dấu hiệu sản xuất, kinh doanh hàng giả là mỹ phẩm chuyển cơ quan chức năng tiếp tục điều tra, xử lý theo thẩm quyền. Tăng cường công tác kiểm tra hậu mại mỹ phẩm cùng với hoạt động thường xuyên lấy mẫu mỹ phẩm lưu hành trên thị trường để kiểm tra chất lượng mỹ phẩm phát hiện mỹ phẩm không đạt chất lượng, mỹ phẩm giả.

Các cơ quan chức năng (Quản lý thị trường, Công an, Hải quan, Bộ đội Biên phòng) là lực lượng nòng cốt trong việc kiểm tra, phát hiện và xử lý nhanh các cơ sở sản xuất, kinh doanh mỹ phẩm giả cũng như hàng hóa mỹ phẩm giả, không rõ nguồn gốc, xuất xứ nhập khẩu vào việc Việt Nam để lưu thông trên thị trường.

Ngoài ra, đại diện Cục quản lý Dược cũng cho biết thêm, đối với hành vi kinh doanh, quảng cáo mỹ phẩm vi phạm trên môi trường mạng (Thương mại điện tử, các trang mạng xã hội như Zalo, TikTok, Lazada,...): Trong thời gian qua, Bộ Y tế đã tích cực phối hợp với Bộ Công Thương, Bộ Thông tin và Truyền thông (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) để xử lý các hành vi vi phạm theo thẩm quyền.

Đồng thời, Cục quản lý Dược khuyến cáo, để góp phần đẩy lùi hàng giả mỹ phẩm, người sử dụng mỹ phẩm hãy là “người tiêu dùng thông thái” trong việc lựa chọn mua sản phẩm: Chỉ mua mỹ phẩm đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp số tiếp nhận Phiếu công bố sản phẩm mỹ phẩm và mua mỹ phẩm từ các đơn vị phân phối chính hãng, có uy tín, sản phẩm có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng. Nếu phát hiện sản phẩm nghi ngờ giả mạo, nên báo ngay cho cơ quan chức năng để kịp thời xử lý. Sự hợp tác của người tiêu dùng, doanh nghiệp với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, tố giác tội phạm hàng giả mỹ phẩm là yếu tố quan trọng giúp đẩy lùi việc sản xuất, kinh doanh hàng giả mỹ phẩm.

Việc xử lý về hành vi vi phạm trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả mỹ phẩm theo quy định tại Luật Xử lý vi phạm hành chính, Nghị định số 98/2020/NĐ-CP ngày 26/8/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và xử lý hình sự tùy theo các mức độ vi phạm.