Căng thẳng với Mỹ, Canada xem xét lại thương vụ mua tiêm kích tàng hình F-35

Theo thông tin trên Báo Tin Tức, ngày 14/3, Bộ trưởng Quốc phòng Canada Bill Blair cho biết, Ottawa đang tích cực tìm kiếm các lựa chọn thay thế cho máy bay chiến đấu tàng hình F-35 do Mỹ sản xuất và sẽ tổ chức các cuộc đàm phán với các nhà sản xuất máy bay khác đến từ châu Âu.

Phát biểu nói trên được đưa ra chỉ vài giờ sau khi ông Blair được tái bổ nhiệm vào vị trí Bộ trưởng Quốc phòng trong nội các mới của Thủ tướng Mark Carney, theo hãng thông tấn MNA.

Reuters đưa tin, thời gian gần đây, căng thẳng giữa Canada và Mỹ - hai nước láng giềng khu vực Bắc Mỹ - xoay quanh những phát biểu của Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc muốn sáp nhập Canada thành bang thứ 51 của Mỹ cũng như chính sách thuế quan và dự báo còn có những diễn biến căng thẳng hơn.

Tại Canada, làn sóng phản đối thương vụ trị giá 19 tỷ CAD ngày càng gia tăng, khi nhiều ý kiến kêu gọi chính phủ tìm kiếm các loại máy bay khác không do Mỹ sản xuất và bảo trì.

Tiêm kích tàng hình F-35. Ảnh: Lockheed Martin/ Youtube

Sau nhiều năm trì hoãn, chính phủ Đảng Tự do đã ký hợp đồng với tập đoàn quốc phòng Mỹ Lockheed Martin vào tháng 6/2023 để mua 88 máy bay F-35. Tuy nhiên, Bộ trưởng Bill Blair cho biết cuộc thảo luận về lợi ích tổng thể của Canada và nhu cầu quốc phòng vẫn đang diễn ra giữa chính phủ và quân đội.

"F-35 là loại máy bay chiến đấu được không quân Canada xác định là nền tảng cần thiết nhưng chúng tôi cũng đang xem xét các lựa chọn thay thế, liệu toàn bộ phi đội có cần phải là F-35 hay không", ông Bill Blair chia sẻ trên chương trình Power & Politics của CBC.

Canada đã thanh toán cho 16 chiếc F-35 đầu tiên, tuy nhiên, Bộ trưởng Bill Blair ám chỉ rằng Canada có thể tiếp nhận lô máy bay ban đầu nhưng phần còn lại của phi đội có thể đến từ các nhà cung cấp châu Âu, chẳng hạn như máy bay Saab Gripen của Thụy Điển – vốn xếp thứ hai trong cuộc đấu thầu mua sắm trước đó.

"Thủ tướng đã yêu cầu tôi xem xét vấn đề này và thảo luận với các nhà cung cấp khác, đặc biệt là những nơi có khả năng lắp ráp máy bay chiến đấu ngay tại Canada", Bộ trưởng Bill Blair cho biết.

Theo thông tin trên VietNamNet, 4 chiếc máy bay F-35 đầu tiên theo hợp đồng dự kiến sẽ được bàn giao cho quân đội Canada vào năm 2026 để thay thế các tiêm kích CF-18 đã lạc hậu trong biên chế quân đội nước này. Hợp đồng được ký kết tiết lộ, các tiêm kích F-35 được Canada mua với giá 85 triệu USD/chiếc.

Ngay sau khi nhận được thông tin Ottawa xét lại hợp đồng mua F-35, nhà sản xuất vũ khí Lockheed Martin khẳng định luôn trân trọng mối quan hệ đối tác giữa công ty này và Không quân Canada, đồng thời bảy tỏ hy vọng vẫn tiếp tục mối quan hệ này trong tương lai.