- Giảm khả năng thích nghi: Hệ thần kinh thực vật, nội tiết, miễn dịch suy giảm làm tim dễ “mệt” hơn khi có thay đổi nhỏ trong cơ thể.
- Dùng thuốc không đúng: Tự ý dùng thuốc lợi tiểu, thuốc giãn cơ, thuốc ngủ có thể gây tụt huyết áp, rối loạn điện giải làm tim yếu hơn.
Những yếu tố này sẽ làm cho tim của người cao tuổi không chỉ bị suy giảm chức năng theo thời gian, mà còn khó phục hồi nếu không phát hiện kịp thời.
Dấu hiệu suy tim ở người cao tuổi thường dễ bị bỏ qua
Khác với người trẻ, biểu hiện suy tim ở người lớn tuổi thường không rầm rộ, dễ bị nhầm lẫn với các triệu chứng tuổi già. Tuy nhiên, cần đặc biệt lưu ý nếu xuất hiện các dấu hiệu sau:
- Mệt mỏi kéo dài, ít năng lượng: Người bệnh cảm thấy mệt nhiều hơn bình thường, không muốn hoạt động, thậm chí mất hứng thú với những sinh hoạt hàng ngày.
Mệt mỏi kéo dài ở người cao tuổi là dấu hiệu điển hình của suy tim
- Khó thở khi đi lại, khi nằm: Ban đầu chỉ thấy hụt hơi khi gắng sức, sau đó khó thở ngay cả khi nghỉ ngơi. Một số người phải ngồi ngủ vào ban đêm.
- Phù chân, phù mắt cá, đầy bụng: Phù tăng dần về chiều, có thể kèm bụng chướng nhẹ, ăn ít nhưng đầy hơi, khó tiêu – do dịch ứ trong gan và dạ dày.
- Nhịp tim nhanh, hồi hộp, hay choáng váng: Cảm giác hồi hộp bất thường, dễ bị hoa mắt, tăng nguy cơ té ngã ở người cao tuổi.
- Tăng cân bất thường hoặc sụt cân nhanh: Tăng cân do giữ nước; ngược lại, sút cân do suy tim làm giảm hấp thu, chán ăn kéo dài.
Lưu ý: Nếu có từ 2 dấu hiệu trở lên, nên đưa người bệnh đi khám chuyên khoa tim mạch để được chẩn đoán sớm.
Cách chẩn đoán suy tim ở người cao tuổi
Việc chẩn đoán suy tim cần kết hợp giữa triệu chứng lâm sàng và các phương tiện cận lâm sàng hiện đại:
- Đo huyết áp, nhịp tim, khám gan, phù nề chân.
- Siêu âm tim: Là phương pháp quan trọng nhất để đánh giá phân suất tống máu (EF), tình trạng van tim, kích thước buồng tim.
- Xét nghiệm máu: BNP hoặc NT-proBNP tăng cao là dấu hiệu điển hình của suy tim.
- Điện tâm đồ: Phát hiện rối loạn nhịp tim, thiếu máu cơ tim.
- X-quang ngực: Đánh giá bóng tim, tình trạng phổi (có dịch hay không).
Nguyên tắc điều trị suy tim ở người cao tuổi
Mục tiêu điều trị không chỉ là giảm triệu chứng mà còn phải làm chậm tiến triển bệnh, ngăn ngừa tái nhập viện và kéo dài thời gian sống độc lập cho người bệnh.
Dùng thuốc đều đặn, đúng liều
Các nhóm thuốc thường được sử dụng:
- Ức chế men chuyển/ức chế thụ thể: Hạ huyết áp, giảm gánh nặng cho tim.
- Chẹn beta: Ổn định nhịp tim, bảo vệ cơ tim.
- Lợi tiểu: Giảm phù, giảm khó thở do ứ dịch.
- Digoxin: Nếu có rung nhĩ, rối loạn nhịp chậm.
- Thuốc giảm mỡ máu, thuốc kháng đông (nếu có rung nhĩ).
Lưu ý: Người cao tuổi thường phải dùng nhiều thuốc nên cần theo dõi sát để tránh tương tác thuốc, hạ huyết áp hoặc suy thận.
Người cao tuổi suy tim nên khám bệnh định kỳ và dùng thuốc theo chỉ định
Điều chỉnh lối sống – nền tảng duy trì hiệu quả điều trị
- Ăn nhạt: <2g muối/ngày
- Hạn chế chất béo, tăng rau xanh, cá biển, trái cây ít ngọt.
- Uống nước theo chỉ dẫn bác sĩ (1.5 – 2 lít/ngày tùy mức độ phù).
- Tập thể dục nhẹ nhàng: đi bộ, khí công, yoga thư giãn 20–30 phút/ngày
- Theo dõi cân nặng hàng ngày: tăng nhanh là dấu hiệu ứ dịch.
- Tránh rượu, bia, thuốc lá, cà phê.
- Ngủ đủ, giữ tinh thần thoải mái.
Kết hợp sản phẩm hỗ trợ giúp cải thiện chức năng tim
Nhiều chuyên gia tim mạch hiện nay khuyến khích người bệnh, đặc biệt là người cao tuổi, kết hợp thêm sản phẩm hỗ trợ từ thảo dược nhằm giúp tăng cường chức năng co bóp của tim, cải thiện tuần hoàn máu, giảm mệt mỏi, hồi hộp, khó thở, giảm phù và ngăn ngừa biến chứng, làm chậm tiến triển của bệnh suy tim. Một trong những sản phẩm được đánh giá cao trên thị trường hiện nay là viên uống thảo dược có mặt gần 20 năm trên thị trường và đã được nghiên cứu. Sản phẩm chứa các thảo dược như đan sâm, hoàng đằng, cao natto kết hợp cùng L-carnitine và magie hỗ trợ tăng cường chức năng tim, cải thiện lưu thông máu, hỗ trợ giảm triệu chứng suy tim như hồi hộp, mệt mỏi, khó thở, phù nề. Sản phẩm phù hợp dùng lâu dài, an toàn cho người cao tuổi.
Tập thể dục phù hợp với sức khỏe
Người già bị suy tim vẫn nên tập thể dục, nhưng cần tập đúng cách, đúng mức độ và theo chỉ dẫn chuyên môn.
Người cao tuổi bị suy tim nên tập các bài tập vừa sức
Người bệnh nên:
- Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu tập luyện
- Chọn bài tập nhẹ nhàng: đi bộ chậm, đạp xe tại chỗ, yoga phục hồi, khí công
- Tập khoảng 20–30 phút/ngày, 4–5 ngày/tuần
- Tập vào buổi sáng hoặc chiều mát, tránh thời tiết quá nóng/lạnh
Suy tim ở người cao tuổi là bệnh lý nghiêm trọng nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Việc kết hợp giữa điều trị Tây y, thay đổi lối sống và sử dụng các sản phẩm hỗ trợ phù hợp sẽ giúp cải thiện chức năng tim, giảm triệu chứng và mang lại cuộc sống khỏe mạnh hơn cho người bệnh.
Thực phẩm bảo vệ sức khỏe Ích Tâm Khang - Hỗ trợ giảm triệu chứng khó thở, hồi hộp do suy tim
Thành phần: Cao đan sâm, cao hoàng đằng, cao natto, L-carnitine, magiê.
