Bệnh đột quỵ có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Đặc biệt, những năm gần đây, tỉ lệ đột quỵ ở người trẻ ngày càng gia tăng, chiếm 10-15%.
Theo Pháp luật TP.HCM, bệnh đột quỵ được chia thành 3 loại chính: Đột quỵ do thiếu máu cục bộ, đột quỵ xuất huyết não và đột quỵ do thiếu máu não thoáng qua (còn gọi là đột quỵ nhỏ). Trong đó, đột quỵ do thiếu máu cục bộ chiếm phần lớn các trường hợp (tỉ lệ lên đến 87%).
Phân loại đột quỵ
Đột quỵ do thiếu máu cục bộ: Xảy ra khi một mạch máu não bị tắc nghẽn, làm gián đoạn lưu lượng máu đến một phần não.
Nguyên nhân có thể là do cục máu đông hình thành trong lòng mạch máu não (đột quỵ do huyết khối) hoặc do cục máu đông từ nơi khác trong cơ thể di chuyển lên não (đột quỵ do tắc mạch).
Nếu không được cấp máu kịp thời, các tế bào não ở vùng bị ảnh hưởng sẽ bị chết.
Đột quỵ xuất huyết não: Xảy ra khi một mạch máu não bị vỡ, gây chảy máu vào trong hoặc xung quanh não. Máu chảy ra chèn ép các mô não, gây tổn thương và có thể dẫn đến tử vong nhanh chóng.
Đột quỵ xuất huyết não có 2 loại chính là xuất huyết não (chảy máu trong não) và xuất huyết dưới nhện (chảy máu xung quanh não).
Đột quỵ do thiếu máu não thoáng qua (TIA), đột quỵ nhỏ: Biểu hiện của cơn thiếu máu não thoáng qua gần giống các loại đột quỵ khác nhưng chỉ kéo dài trong vài phút hoặc có thể biến mất sau 24 giờ.
Các cơn đột quỵ nhỏ này còn được xem là đột quỵ cảnh báo vì chúng là dấu hiệu cảnh báo tình trạng đột quỵ nghiêm trọng có thể xảy ra trong tương lai gần. Đây là trường hợp cấp cứu cần được can thiệp kịp thời bởi rất khó phân biệt cơn đột quỵ nhỏ và đột quỵ nguy hiểm đe dọa tính mạng.ất khó phân biệt cơn đột quỵ nhỏ và đột quỵ nguy hiểm đe dọa tính mạng.
Biểu hiện của người bị đột quỵ
- Biểu hiện giảm thị lực
Theo Sức khỏe & Đời sống, thị lực giảm, nhìn mờ dần cả hai mắt hoặc một mắt, tuy nhiên biểu hiện này không rõ ràng như các dấu hiệu yếu cơ mặt, yếu tay và các vấn đề về ngôn ngữ. Chỉ có người bệnh khi nhận thấy mình có dấu hiệu này thì nên yêu cầu được cấp cứu ngay.
- Biểu hiện ở mặt
Mặt có biểu hiện thiếu cân xứng, miệng méo, nhân trung hơi lệch qua một bên so với bình thường, nếp mũi má bên yếu bị rũ xuống. Đặc biệt khi người bệnh nói hoặc cười thì sẽ thấy rõ dấu hiệu méo miệng và thiếu cân xứng trên mặt.
- Biểu hiện yếu tay hoặc chân
Khi xảy ra đột quỵ, triệu chứng hay gặp là một bên cánh tay hoặc chân (hoặc cả hai) đột ngột yếu đi, tê bì. Tình trạng này thường ảnh hưởng đến các chi ở bên đối diện vùng não xảy ra đột quỵ.
Cảm giác của người bị đột quỵ là tay bị tê mỏi, khó cử động, khó thao tác, không nhấc chân lên được. Có thể kiểm tra bằng cách mở rộng cả hai cánh tay trong 10 giây. Nếu một cánh tay bị rơi xuống thì có thể là chỉ báo yếu cơ - một dấu hiệu của bệnh.
- Biểu hiện qua giọng nói
Người bị đột quỵ có thể gặp triệu chứng khó nói hoặc nói ngọng bất thường, môi lưỡi bị tê cứng, miệng mở khó, phải gắng sức thì mới nói được. Hãy tự kiểm tra bằng cách lặp đi lặp lại một cụm từ.
Người bệnh có bị nói líu, dùng từ sai hoặc không thể nói, nếu điều này xảy ra thì nhiều khả năng bị đột quỵ.
- Biểu hiện qua nhận thức
Người bệnh có biểu hiện rối loạn trí nhớ, không nhận thức được, mắt mờ, tai ù không nghe rõ.
- Biểu hiện ở thần kinh
Người bệnh cảm thấy nhức đầu dữ dội. Đây là triệu chứng nặng và khá phổ biến của bệnh đột quỵ, nhất là người bệnh có tiền sử bị đau nửa đầu.
Một số dấu hiệu khác có thể cảnh báo đột quỵ
- Bỗng dưng chóng mặt
Hệ thống tuần hoàn sẽ gặp nhiều khó khăn, nếu tim quá yếu. Bộ não không nhận đủ oxy cần thiết. Điều đó sẽ luôn cảm thấy chóng mặt, thậm chí đau đầu. Do đó cần chú ý và đi chẩn đoán bệnh ngay khi có biểu hiện trên thường xuyên.
Nếu tự nhiên bị chóng mặt, buồn nôn hoặc gặp khó khăn về đi lại thì có thể nghĩ rằng mình bị say, song thực tế đó có thể là dấu hiệu của đột quỵ.
- Đau đầu nặng
Cơn đau đầu nặng, đột ngột là một triệu chứng hay gặp ở người bị đột quỵ. Vì vậy, khi thấy có biểu hiện đau đầu, uống thuốc không đỡ cần phải tới bệnh viện để được thăm khám và điều trị.
- Yếu một bên cơ mặt
Yếu một bên cơ mặt, đột ngột có thể là dấu hiệu của đột quỵ. Để kiểm tra, các nhân viên cấp cứu có thể yêu cầu bạn cười hoặc nhe răng. Nếu một bên mặt của chùng xuống hoặc không cử động thì có thể bị tình trạng này.
- Khó thở hoặc tim đập nhanh
Một nghiên cứu về những khác biệt giới trong đột quỵ cho thấy phụ nữ dễ bị các triệu chứng khó thở hoặc tim đập nhanh khi đột quỵ.
