Một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tê bì tay chân chính là sự thiếu hụt các vitamin và khoáng chất thiết yếu, đặc biệt là những nhóm chất đóng vai trò quan trọng trong chức năng thần kinh.
1. Vitamin nhóm B (B1, B6, B12)
Đây là nhóm vitamin có vai trò cực kỳ quan trọng đối với hệ thần kinh.
Vitamin B1 (Thiamine): Thiếu hụt B1 có thể dẫn đến bệnh Beriberi, gây tổn thương thần kinh ngoại biên, biểu hiện là tê bì, yếu cơ, đặc biệt ở chân.
Vitamin B6 (Pyridoxine): Mặc dù cần thiết cho chức năng thần kinh, nhưng cả thiếu hụt và dư thừa B6 đều có thể gây tê bì. Thiếu B6 thường ít gặp hơn, trong khi việc bổ sung quá liều B6 kéo dài (trên 200mg/ngày) lại có thể gây độc thần kinh, dẫn đến tê ngứa.
Vitamin B12 (Cobalamin): Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây tê bì tay chân do thiếu vitamin. Vitamin B12 cần thiết cho việc hình thành myelin – lớp vỏ bọc bảo vệ các sợi thần kinh, giúp truyền dẫn tín hiệu hiệu quả. Khi thiếu B12, lớp myelin bị tổn thương, dẫn đến các triệu chứng thần kinh như tê bì, châm chích, yếu cơ, khó đi lại và thậm chí là các vấn đề về trí nhớ, thiếu máu hồng cầu to. Người ăn chay trường, người cao tuổi, người có vấn đề về hấp thu (như bệnh Crohn, phẫu thuật dạ dày) thường dễ bị thiếu B12.
2. Vitamin D
Vitamin D không chỉ quan trọng cho xương mà còn ảnh hưởng đến chức năng thần kinh. Thiếu vitamin D có thể gây ra các triệu chứng như đau nhức cơ bắp, yếu cơ và đôi khi là cảm giác tê bì.
3. Canxi và Magie
Hai khoáng chất này đóng vai trò quan trọng trong việc truyền dẫn tín hiệu thần kinh và co cơ.
Canxi: Nồng độ canxi trong máu thấp (hạ canxi huyết) có thể gây ra các triệu chứng như tê bì quanh miệng, ngón tay, ngón chân, chuột rút và co thắt cơ.
Magie: Magie tham gia vào hơn 300 phản ứng sinh hóa trong cơ thể, bao gồm cả chức năng thần kinh và cơ bắp. Thiếu magie có thể gây ra chuột rút, co giật cơ và cảm giác tê bì.
Chú ý chế độ ăn uống để bổ sung lượng vitamin bị thiếu hụt. Ảnh minh họa
Bên cạnh thiếu hụt dinh dưỡng, tê tay chân còn có thể là triệu chứng của nhiều tình trạng sức khỏe khác:
Chèn ép dây thần kinh: Đây là nguyên nhân rất phổ biến, thường gặp trong các trường hợp như hội chứng ống cổ tay, thoát vị đĩa đệm (chèn ép rễ thần kinh), hoặc do tư thế nằm/ngồi sai gây áp lực lên dây thần kinh.
Bệnh lý thần kinh ngoại biên: Thường gặp ở người mắc bệnh tiểu đường không kiểm soát tốt đường huyết. Đường huyết cao kéo dài gây tổn thương các mạch máu nhỏ nuôi dưỡng dây thần kinh, dẫn đến tổn thương thần kinh, biểu hiện là tê bì, bỏng rát, mất cảm giác, đặc biệt ở bàn chân. Ngoài ra, một số bệnh tự miễn, nhiễm trùng hoặc tác dụng phụ của thuốc cũng có thể gây bệnh thần kinh ngoại biên.
Thiếu máu cục bộ: Khi nguồn cung cấp máu đến một vùng nào đó bị giảm sút (ví dụ do cục máu đông, xơ vữa động mạch), các tế bào thần kinh và cơ bắp không nhận đủ oxy và dưỡng chất, gây tê bì, lạnh hoặc đau.
Bệnh lý tuyến giáp: Suy giáp có thể gây tổn thương thần kinh, dẫn đến tê bì.
Uống rượu bia quá mức: Lạm dụng rượu bia có thể gây thiếu hụt vitamin nhóm B và tổn thương trực tiếp đến các dây thần kinh.
Mặc dù đôi khi tê tay chân chỉ là thoáng qua, nhưng bạn nên đi khám bác sĩ nếu tình trạng này:
Kéo dài và không thuyên giảm.
Kèm theo yếu cơ, mất thăng bằng hoặc khó đi lại.
Lan rộng sang các bộ phận khác của cơ thể.
Xuất hiện đột ngột sau chấn thương hoặc biến cố sức khỏe.
Bác sĩ sẽ thăm khám, yêu cầu các xét nghiệm máu (kiểm tra nồng độ vitamin, khoáng chất, đường huyết) hoặc các xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh (MRI, X-quang) để xác định chính xác nguyên nhân và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.
* Nội dung này không phải là lời khuyên y tế. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia y tế trước khi thực hiện bất kỳ thay đổi nào liên quan đến sức khỏe của bạn.