Bài học từ việc chỉ định thầu - (Bài 1): Đi tìm nhà thầu “bí ẩn”

Thực hiện công tác “chống dịch như chống giặc”, chủ đầu tư dự án đã chỉ định thầu rút gọn đối với hai gói thầu phục vụ công tác phòng, chống dịch do Covid-19 gây ra, một gói thầu trị giá hơn 8 tỉ đồng, một gói thầu trị giá hơn 29 tỉ đồng.

Nỗ lực đáng ghi nhận

Nhằm chuẩn bị cho công tác phòng chống dịch hiệu quả, ngày 2/4/2020, cơ quan quản lý Nhà nước đã khẩn cấp thực hiện chỉ định rút gọn đối với hai gói thầu như đã nói ở trên cho 02 doanh nghiệp thực hiện.

Được biết, việc chỉ định lần lượt các gói thầu hơn 8 tỉ đồng và hơn 29 tỉ đồng của chủ đầu tư dự án cũng hoàn toàn phù hợp với hướng dẫn tại điểm a, khoản 1, điều 22 Luật đấu thầu 2013 quy định về những trường hợp chỉ định thầu: “a) Gói thầu cần thực hiện để khắc phục ngay hoặc để xử lý kịp thời hậu quả gây ra do sự cố bất khả kháng; gói thầu cần thực hiện để bảo đảm bí mật nhà nước; gói thầu cần triển khai ngay để tránh gây nguy hại trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe và tài sản của cộng đồng dân cư trên địa bàn hoặc để không ảnh hưởng nghiêm trọng đến công trình liền kề; gói thầu mua thuốc, hóa chất, vật tư, thiết bị y tế để triển khai công tác phòng, chống dịch bệnh trong trường hợp cấp bách;”

Tuy nhiên, dư luận vẫn tồn tại một số băn khoăn về năng lực các nhà thầu được chỉ định thầu có gì đặc biệt, khiến chủ đầu tư đưa ra quyết định chỉ định thầu?

Đi tìm địa chỉ nhà thầu

Phóng viên đã tìm đến địa chỉ được khai báo là trụ sở của nhà thầu H.A tại phường Nam Đồng, quận Đống Đa, Hà Nội. Tại địa chỉ trên là một ngôi nhà 4 tầng hết sức bình thường, không hề có biển hiệu Công ty hay bất cứ hoạt động kinh doanh nào, chỉ là nhà ở dân sinh.

Lần theo những nguồn tin riêng, phóng viên tiếp tục xác minh hoạt động Văn phòng đại diện (VPĐD) của nhà thầu này tại phường Ô Chợ Dừa, quận Đống Đa. Đây cũng chỉ là một ngôi nhà bình thường, trước cửa treo tấm biển nhỏ bong tróc, đề tên công ty H.A.

Trên website của doanh nghiệp này có để một địa điểm ở quận Nam Từ Liêm, Hà Nội. Tiếp tục tìm đến địa điểm trên thì được xác nhận, có văn phòng công ty cùng tên, nhưng bên ngoài treo biển một công ty hoàn toàn khac.

Trong số hai gói thầu mà chủ đầu tư chỉ định, Công ty V… trúng gói thầu với giá trị hơn 8 tỉ đồng. Khi xác minh theo địa chỉ trên đăng ký kinh doanh, doanh nghiệp trên c không hoạt động tại xã Phù Linh, huyện Sóc Sơn, Hà Nội.

Lật ngược hồ sơ của Công ty này những năm trước, phóng viên tìm thấy địa chỉ thuê kho của Doanh nghiệp tại đường Trạm, phường Long Biên, quận Long Biên, Hà Nội.

Tuy nhiên, khi xuống địa bàn, không thể tìm thấy kho bãi hay bất cứ hoạt động nào của Công ty này. Phóng viên rà soát toàn bộ các số nhà 6 của tổ 13 (hiện nay đã sát nhập tổ 12 và 13 thành một), nhưng không tìm thấy doanh nghiệp.

Như vậy, hai doanh nghiệp như đã nói có dấu hiệu vi phạm điều 43 của Luật doanh nghiệp 2014, khoản 1 Điều 6 Nghị định 185/2013/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 124/2015/NĐ-CP), khi không hoạt động tại địa điểm đã đăng ký trụ sở chính, dò tìm tất cả các đầu mối nhưng gần như không thể tìm ra.

Dưới góc độ pháp lý, Luật sư Diệp Năng Bình, Trưởng Văn phòng Luật sư Tinh Thông Luật – Đoàn Luật sư TP. Hồ Chí Minh nêu quan điểm: Việc chỉ định thầu đối với nhà đầu tư được áp dụng trong các trường hợp sau đây: Chỉ có một nhà đầu tư đăng ký thực hiện; Chỉ có một nhà đầu tư có khả năng thực hiện do liên quan đến sở hữu trí tuệ, bí mật thương mại, công nghệ hoặc thu xếp vốn; Nhà đầu tư đề xuất dự án đáp ứng yêu cầu thực hiện dự án khả thi và hiệu quả cao nhất theo quy định của Chính phủ.

Những gói thầu có giá trị lớn, thời gian ngắn và gấp rút, thường sẽ chỉ có các đơn vị danh tiếng, với tiềm lực tài chính khổng lồ và kinh nghiệm dạn dày mới có thể lập tức đáp ứng được các yêu cầu về số lượng hàng hóa, trang thiết bị…lên đến hàng chục tỷ đồng.

Lê Tuấn – Duy Trung