Bài 1: Hàng loạt DN xuất khẩu lao động Singapore “trái quy định”?

Thị trường xuất khẩu lao động (XKLĐ) được giới thiệu là một nơi làm việc năng động, chuyên nghiệp và thu nhập khá cao, tuy nhiên thực tế người lao động có đang được tuyển dụng đúng pháp luật?

Môi giới lao động đang vẽ bức tranh màu hồng cho người lao động xuất khẩu Singapore với những lời lẽ ngon ngọt: được làm việc môi trường năng động, việc nhẹ lương cao, thưởng thêm hàng tháng… Nhưng thực tế thị trường XKLĐ Singapore không hề dễ dàng để cho người lao động sang làm việc.

Theo quy định của nhà nước, doanh nghiệp muốn đưa lao động đi làm việc tại nước ngoài thì các đơn hàng tuyển dụng phải được Bộ LĐTB&XH cấp giấy phép hoạt động dịch vụ đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài. Tại tất cả các thị trường XKLĐ, sau khi đơn hàng cung ứng lao động phải được thông qua Bộ LĐTBXH thẩm duyệt chấp thuận thì doanh nghiệp mới được tuyển dụng cung ứng..

Thế nhưng thủ tục là vậy, một số doanh nghiệp vẫn “phớt lờ” quy định, sẵn sàng bỏ qua khâu đăng ký đơn hàng với Cục QLLĐNN. Không ít các trường hợp lao động được doanh nghiệp đưa đi làm việc nhưng không báo cáo với Cục QLLĐNN là XKLĐ “chui”. Những lao động đi dưới hình thức này sẽ không được pháp luật Việt Nam và nước ngoài bảo hộ. Theo tìm hiểu của PV, hiện nay thị trường XKLĐ Singapore đang là một trong những thị trường “nhức nhối” về vấn đề này.

Chỉ cần gõ từ khóa “XKLĐ Singapore” lên mạng là có thể nhận được hàng ngàn kết quả tìm kiếm, trong số đó là thông tin giới thiệu đi XKLĐ của nhiều công ty.

Trong vai một lao động có nhu cầu XKLĐ làm việc ở Singapore, chúng tôi được ông Phạm Văn Quảng - cán bộ tuyển dụng lao động của Công ty Traenco tư vấn một cách tận tình. Ông Quảng cho biết: Đi Singapore thủ tục nhanh, gọn, đơn giản. Ông Quảng cam đoan với chúng tôi là 100% lao động tìm đến đều được Công ty đưa đi thành công. Để chúng tôi có niềm tin, ông Quảng dẫn chứng rằng Công ty đã đưa được rất nhiều lao động đi làm việc ở Singapore và chỉ trong vòng chưa đầy 1 năm, số tiền lao động kiếm được đã lên tới hàng trăm triệu đồng bởi Singapore là thị trường có mức lương cao, dễ kiếm tiền.

Cán bộ tuyển dụng của Traenco tiếp tục tư vấn cho chúng tôi thấy những ưu điểm, lợi ích khi đi làm việc tại thị trường Singapore: Thời gian làm việc tại Singapore sẽ theo giờ hành chính, lao động không phải lo về thu nhập. Người lao động có thể đi Singapore làm việc là 2 năm 3 năm. Để sang được Singapore, Công ty sẽ lo hoàn toàn như visa, giấy tờ cần thiết, để có thể xuất cảnh nhanh nhất có thể.

“Công ty sẽ bố trí người đưa lao động sang Singapore, bố trí công việc. Nếu người lao động không thích làm việc ở các cửa hàng này thì Công ty có thể đưa sang một cửa hàng khác. Sang Singapore, người ta sẽ căn cứ vào mức lương và tùy từng vị trí lao động mà ký hợp đồng.” – cán bộ Quảng nói.

Theo thực tế PV đã tìm hiểu, việc tuyển dụng người lao động đi XKLĐ sang Singapore đã diễn ra tại rất nhiều các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay. Những doanh nghiệp có thể kể đến là Cty CP đào tạo nhân lực và hợp tác quốc tế TLC, Cty CP đầu tư và phát triển quốc tế Nhật Mỹ và Công ty XKLĐ Bảo Dương.

Mặc dù thị trường Singapore được đánh giá là rất “khó tính”, tuy nhiên các công ty này đều khẳng định người lao động chỉ cần thông thạo tiếng Anh hoặc tiếng Trung là đủ điều kiện đi làm, không cần biết tay nghề ra sao.

Ông Hoàng Văn Tú – Chủ tịch HĐQT Cty CP đào tạo nhân lực và hợp tác quốc tế TLC cho biết, vấn đề các doanh nghiệp chỉ quan tâm là người lao động biết tiếng chưa không phải là bằng hay tay nghề. Đi Sing quan trọng nhất phải biết tiếng là đủ.

“Phí đi làm việc tại Singapore bao giờ cũng thấp và người lao động hoàn vốn rất nhanh. Để đi Singapore, người lao động chỉ cần chuẩn bị chi phí giao động hơn 5000USD, còn lại toàn bộ thủ tục là Cty sẽ lo liệu” – ông Tú khẳng định.

Cũng bằng những lời tư vấn trên bà Vũ Huyền Trang – Cán bộ tuyển dụng Cty CP đầu tư và phát triển quốc tế Nhật Mỹ tư vấn cho chúng tôi những mức thu nhập mà người lao động có thể nhận được khi XKLĐ.

“Ngoài tiền lương được nhận hàng tháng, tùy vào các đơn hàng người lao động sẽ được hỗ trợ thêm về chi phí hỗ trợ ăn, hỗ trợ ở. Số tiền mà các bạn nhận được khoảng 15 – 16triệu nhưng các bạn có thể đăng ký làm thêm giờ thì thu nhập sẽ cao hơn.”

Theo thông tin từ Cục quản lý lao động ngoài nước thì các công ty kể trên chưa đăng ký đơn hàng tuyển dụng XKLĐ lên Bộ LĐ TBXH. Vì vậy việc hàng loạt công ty tự ý đăng tuyển dụng XKLĐ là không đúng quy định.

Muôn vàn lý do chối bỏ trách nhiệm

PV đã liên hệ đến Công ty Traenco và gặp ông Đặng Tử Hoàng – Trưởng phòng tổ chức hành chính, chúng tôi đã nhận được sự chối trách nhiệm và đổ lỗi cho chính nhân viên của mình là cán bộ tư vấn. Ông Hoàng cho biết: “Cán bộ tư vấn Quảng cho NLĐ chỉ là cán bộ tuyển dụng chứ Công ty không giao cho Quảng làm hay tổ chức đưa người sang singapore. Cán bộ Quảng mà có đăng thông tin tuyển dụng đưa người sang Singapore là quảng sai, Công ty không cho phép làm việc đó”.

Ông Hoàng nói thêm, cán bộ Quảng chịu sự phụ trách của ông Nguyễn Thành Thái – Trưởng Chi nhánh tuyển dụng Công ty Traenco. Giới hạn của CTV tuyển dụng như ông Quảng chỉ được phép tư vấn cho người lao động chứ không có chức năng làm thị trường.

“Traenco không thể cấm những cộng tác viên (CTV) tư vấn người đi Singapore được. Tuy nhiên chúng tôi sẽ không chịu trách nhiệm khi người lao động đưa tiền cho những CTV này, chỉ khi có giấy tờ ở cty thì mới làm việc. Anh Quảng chỉ là thử việc cho ông Thái nếu như ông Quảng sai ông Thái phải chịu trách nhiệm cho ông Quảng nghỉ việc, còn ông Thái sai cty sẽ xử lý ông Thái chứ cty không xử lý ông Quảng vì ông Quảng chưa phải là người của cty.” – ông Hoàng nói.

Liên quan đến sự việc trên, PV tiếp tục liên hệ với ông Nguyễn Thành Thái, Trưởng phụ trách cơ sở đào tạo Công ty Traenco tại số nhà 33, ngõ 111, Thiên Hiền, Hà Nội. Trao đổi với chúng tôi ông Thái cho biết: Hiện tại cơ sở đang thử việc Quảng được khoảng hơn 1 tháng, trước đó Quảng đã đưa được một vài người có nhu cầu đi Đài Loan với đi Nhật về cho Cty, nhưng Quảng không được nhận hoa hồng từ cty mà chỉ được nhân lương từ Cty.

Cũng theo ông Thái, để phấn đấu được ký hợp đồng với công ty, các CTV bình quân 1 tháng phải có được 5 lao động nhập học. Ngoài ra, các CTV phải phát triển thị trường cho riêng mình có thể đưa được NLĐ về công ty. Ông Thái cũng khẳng định, các CTV thường cộng tác tuyển dụng với nhiều doanh nghiệp khác nên không thể kiểm soát hết được.

Ông Hoàng Văn Tú – Chủ tịch HĐQT công ty TLC thì cho biết, Công ty TLC chỉ là đơn vị tư vấn lao động. Khi người lao động có nhu cầu thì sẽ tạo kết nối cho người lao động thỏa thuận trực tiếp với doanh nghiệp nước ngoài theo hợp đồng làm việc cá nhân trực tiếp.

Nói về những thông tin đơn hàng XKLĐ Singapore, ông Tú khẳng định mình chỉ đăng lên cho người lao động biết, Công ty TLC không có tự ý tuyển dụng người lao động đi XKLĐ.

Cũng liên quan đến vấn đề trên, chúng tôi đã trực tiếp đến trụ sở Công ty Nhật Mỹ nhưng không nhận được sự hồi đáp từ phía công ty này. Mặc dù đã liên hệ qua điện thoại và đợi khá lâu ngoài cửa nhưng có vẻ toàn bộ nhân viên của Công ty đã “cố thủ” trong trụ sở không ai chịu trách nhiệm.

Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc này.

Hải Đăng - Công Minh