Bác sĩ tiết lộ thời điểm vàng để niềng răng hiệu quả nhất

10-14 tuổi được xem là “thời điểm vàng”?

Niềng răng (chỉnh nha) là phương pháp điều trị giúp sắp xếp răng về đúng vị trí, cải thiện khớp cắn, đem lại hàm răng đều đẹp và hỗ trợ chức năng ăn nhai. Trong bối cảnh nhu cầu thẩm mỹ ngày càng tăng, nhiều bậc phụ huynh và người trưởng thành quan tâm đến việc niềng răng, nhưng vẫn băn khoăn: Độ tuổi nào mới thực sự phù hợp để đạt hiệu quả tối ưu?

Theo BS. Lê Đặng Vinh - Hệ thống Nha khoa Tấm Dentist, cho biết độ tuổi vàng để niềng răng phụ thuộc vào tình trạng xương và di truyền của bệnh nhân. Tuổi phù hợp nhất để niềng răng ở độ tuổi vàng để niềng răng là từ 10-14 tuổi.

Chị Nguyễn Thị Hằng, phụ huynh bé Quỳnh Anh (13 tuổi): “Con tôi hơi hô nhẹ. Lúc 11 tuổi tôi cho bé đi khám, bác sĩ khuyên nên đợi răng vĩnh viễn mọc đủ mới bắt đầu niềng. Hiện bé đã niềng được hơn 6 tháng, ít đau, di chuyển nhanh, con cũng tự tin hơn hẳn”.

Chị Hằng chia sẻ thêm, việc khám sớm giúp gia đình chuẩn bị tinh thần, tài chính và đảm bảo tiến trình chỉnh nha hiệu quả.

Bác sĩ Vinh phân tích, ở độ tuổi tiền chỉnh nha từ 6-12 tuổi phụ huynh nên cho con đi khám để bác sĩ có thể thăm khám, khảo sát tình trạng vệ sinh răng miệng cũng như định hướng xương để xem xét việc niềng răng, quyết định niềng răng hay không? 

Còn ở giai đoạn vàng (10-14 tuổi) răng vĩnh viễn đã mọc gần hoàn chỉnh, xương hàm vẫn đang trong quá trình phát triển nên việc niềng răng, dịch chuyển răng diễn ra nhanh, ít đau, dễ đạt kết quả tối ưu và ổn định lâu dài.

Tuy nhiên, bác sĩ Vinh nhấn mạnh: niềng răng không chỉ dành cho trẻ em và thanh thiếu niên. Người trưởng thành vẫn hoàn toàn có thể niềng răng để cải thiện thẩm mỹ và chức năng ăn nhai.“Ở người lớn, do xương hàm đã cứng chắc, quá trình dịch chuyển răng sẽ chậm hơn, thời gian điều trị dài hơn và đôi khi phải kết hợp với phẫu thuật chỉnh nha để đạt được kết quả tối ưu”, BS Vinh cho biết.

Anh Trần Quang Huy (39 tuổi, nhân viên văn phòng, TP HCM): “Tôi vốn có hàm răng khấp khểnh từ nhỏ, nhưng thời đó ít quan tâm đến thẩm mỹ. Gần đây, công việc đòi hỏi tiếp xúc khách hàng nhiều nên tôi quyết định niềng răng. Mới đầu khá lo vì tuổi đã gần 40, nhưng sau khi bác sĩ tư vấn và kiểm tra kỹ, tôi yên tâm thực hiện.” 

Sau 8 tháng mang mắc cài, anh Huy chia sẻ: “Tốc độ dịch chuyển không nhanh như trẻ, nhưng vẫn thấy rõ răng đều lên từng tháng. Lúc đầu hơi ê, nhưng không đáng kể. Quan trọng là mình tuân thủ tốt và có bác sĩ theo sát.”

Thành công trong chỉnh nha phụ thuộc vào điều gì?

Ngoài độ tuổi vàng, Bs. Vinh khuyến cáo phụ huynh nên cho trẻ thăm khám răng miệng định kỳ ngay từ 6 –7 tuổi, khi răng vĩnh viễn đầu tiên mọc lên. Nhiều gia đình có điều kiện khi con 2 - 3,5 tuổi cũng nên cho trẻ  đi khám để đánh giá tình trạng răng sữa, sau này sẽ ảnh hưởng đến răng vĩnh viễn như thế nào? Bác sĩ sẽ xem xét tình trạng răng miệng, sự phát triển xương của bé.

Bs. Vinh cho biết: Việc kiểm tra sớm giúp phát hiện sớm các lệch lạc xương hàm hoặc thói quen xấu (mút tay, đẩy lưỡi...) - nguyên nhân gây hô, móm, lệch khớp cắn về sau. Nếu can thiệp chỉnh nha dự phòng sớm, trẻ sẽ tránh được các vấn đề phức tạp và có quá trình niềng răng nhẹ nhàng, hiệu quả hơn ở giai đoạn sau.

Theo Bs Vinh: Với người trưởng thành, trước khi quyết định niềng răng, cần được thăm khám toàn diện để đánh giá tình trạng răng, xương hàm và các bệnh lý nha chu. Điều trị triệt để các bệnh lý răng miệng trước khi gắn khí cụ là yếu tố quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

“Đối với người trưởng thành, tỷ lệ hiệu quả của niềng răng chỉ đạt 70-80%. Đặc biệt, độ tuổi càng cao tỷ lệ thành công của niềng răng càng giảm. Nhất là độ tuổi sau 40 tuổi nếu có mong muốn làm răng mình phải được cân nhắc. Vì sau 40 tuổi, xương khá cứng, cần cân nhắc giữa lợi ích về việc niềng răng và những rủi ro khác. Sau 40 tuổi, lực chỉnh nha xương vẫn đáp ứng được, vẫn có khả năng sắp xếp đều nhưng độ giảm hô và giảm móm sẽ giảm hơn khoảng còn 50%” – BS. Vinh cho hay.

Việc niềng răng ở người trưởng thành, đặc biệt là từ 35 tuổi trở lên đòi hỏi một quá trình thăm khám kỹ lưỡng và hướng điều trị mang tính cá nhân hóa cao. Ở nhóm tuổi này, bệnh nhân không chỉ gặp vấn đề về lệch răng hay thẩm mỹ, mà còn có thể có các bệnh lý kèm theo như viêm nha chu, tụt nướu, tiêu xương ổ răng hay tình trạng mất răng, phục hình răng sứ.

Bên cạnh đó, khả năng đáp ứng điều trị ở người lớn tuổi cũng khác biệt so với người trẻ. Cấu trúc xương hàm trở nên cứng hơn, chân răng kém linh hoạt hơn, dẫn đến thời gian điều trị có thể kéo dài. Ngoài ra, mỗi năm sau tuổi 25 xương ổ răng có thể tiêu đi khoảng 0,1mm nếu không được chăm sóc đúng cách, khiến việc chỉnh nha càng trở nên cấp thiết ở tuổi trung niên.

“Chúng tôi thường xuyên tiếp nhận những bệnh nhân trưởng thành đến niềng răng không chỉ vì muốn có hàm răng đều đẹp mà còn vì chức năng ăn nhai đã giảm sút đáng kể. Nhiều người than phiền khi nhai không còn hiệu quả, cơ mặt hai bên có xu hướng xệ xuống, khớp hàm không còn cân đối. Niềng răng lúc này không đơn thuần là chỉnh răng, mà là cải thiện toàn diện chức năng”, bác sĩ Vinh cho biết thêm.

Một yếu tố quan trọng khác là nhu cầu của từng bệnh nhân. Có người chỉ mong muốn răng đều để cải thiện thẩm mỹ, nhưng cũng có người yêu cầu điều chỉnh cả khớp cắn, cấu trúc hàm hay sự hài hòa nụ cười với gương mặt.

“Không thể áp một tiêu chuẩn chung như răng của người mẫu hay hoa hậu cho tất cả. Chỉnh nha ở người trưởng thành là một hành trình cá nhân hóa – nghĩa là bác sĩ sẽ đánh giá tổng thể gương mặt, khung xương hàm, tình trạng răng miệng hiện tại và mong muốn của bệnh nhân để đưa ra phác đồ phù hợp nhất” - BS. Vinh nhấn mạnh.

Bác sĩ Vinh đưa ra lời khuyên, niềng răng thành công không phụ thuộc hoàn toàn vào độ tuổi mà còn vào kế hoạch điều trị chuẩn xác, sự tuân thủ của bệnh nhân và việc lựa chọn cơ sở nha khoa uy tín. 

Một bác sĩ chỉnh nha có chuyên môn cao, sử dụng hệ thống khí cụ chất lượng và theo dõi sát sao sẽ quyết định phần lớn kết quả.

Phụ huynh nên cho trẻ đi khám sớm, còn người trưởng thành cần tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để có phương án điều trị phù hợp.