Ba loại vũ khí làm thay đổi cục diện xung đột Ukraine

Khác với những dự đoán ban đầu về một thắng lợi nhanh chóng, chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga tại Ukraine đã diễn ra trong hơn một năm và dự kiến sẽ còn tiếp tục kéo dài. Theo các chuyên gia, những yếu tố giúp Ukraine có thể tiếp tục đứng vững sau một năm xung đột bao gồm tinh thần của người dân, chiến thuật vượt trội và nguồn vũ khí viện trợ từ phương Tây. 

Trong một năm qua, có 3 loại vũ khí do phương tây viện trợ đã giúp Ukraine thay đổi cục diện xung đột.

Tên lửa Javelin

Từ đầu xung đột, cả Moscow và Kiev đều dự đoán các đoàn xe bọc thép của Nga sẽ sớm tiến vào thủ đô Ukraine trong vòng vài ngày. 

Theo đó, Ukraine sẽ cần một loại vũ khí giúp họ chặn đường Nga và thời điểm này họ có được tên lửa Javelin, tên lửa chống tăng dẫn đường. Tên lửa Javelin có thể được bắn vác trên vai và có thể dễ dàng triển khai.

Một trong những điểm cộng của tên lửa Javelin là tên lửa này dễ sử dụng. Nhà sản xuất Lockheed Martin, đồng phát triển tên lửa, giải thích: "Để khai hỏa, xạ thủ cần nhắm vào mục tiêu đã chọn. Sau đó, bộ phận phóng Javelin sẽ gửi tín hiệu khóa trước khi phóng tên lửa".

Ukraine khai hỏa tên lửa chống tăng Javelin. Ảnh: Reuters 

Javelin được ví là loại vũ khí có thể "phóng rồi quên". Tức ra sau khi khai hỏa tên lửa, xạ thủ có thể rời vị trí, tìm chỗ ẩn nấp trong khi tên lửa được phóng tới mục tiêu. 

Điều này đặc biệt quan trọng trong những ngày đầu của cuộc chiến vì quân Nga có xu hướng di chuyển theo từng hàng khi cố gắng tiến vào các khu vực đô thị. Người điều khiển Javelin có thể khai hỏa tên lửa từ một tòa nhà hoặc sau một cái cây và biến mất trước khi quân Nga đáp trả. 

Theo Lockheed Martin, Javelin cũng rất phù hợp trong việc nhắm vào điểm yếu của xe tăng Nga bởi quỹ đạo của nó sau khi phóng sẽ cong lên trên rồi nhắm xuống mục tiêu. 

Tính hiệu quả của trên lửa Javelin đã được chứng minh trong giai đoạn đầu cuộc xung đột. Phần lớn những chiếc xe tăng Nga bị phá hủy là do tên lửa Javelin gây ra. 

Tác động của tên lửa này thậm chí còn lớn đến mức Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đã đến thăm nhà máy sản xuất tên lửa Javelin ở Alabama (Mỹ) để ca ngợi lực lượng lao động vì những đóng góp của họ trong cuộc xung đột Ukraine. 

HIMARS

Theo quân đội Mỹ, Hệ thống tên lửa pháo binh cơ động cao M142, còn được gọi là HIMARS, là "một hệ thống vũ khí tấn công chính xác có bánh xe, đã được kiểm chứng trong chiến đấu, trong mọi thời tiết, có thể triển khai 24/7 và có khả năng sát thương cao". 

Nói một cách dễ hiểu hơn, HIMARS là một chiếc xe tải 5 tấn chở theo một cái kén có thể phóng 6 tên lửa gần như đồng thời, đưa các đầu đạn nổ của chúng vượt xa tiền tuyến của chiến trường, rồi nhanh chóng thay đổi vị trí để chặn đường phản công của đối thủ.

Mark Cancian, cố vấn cấp cao của Chương trình An ninh Quốc tế tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, lưu ý: "Nếu Javelin là vũ khí mang tính biểu tượng trong giai đoạn đầu của cuộc chiến, thì HIMARS là vũ khí mang tính biểu tượng của các giai đoạn sau".

Hệ thống tên lửa pháo binh cơ động cao (HIMARS) của quân đội Ukraine. Ảnh: EPA

HIMARS bắn đạn được gọi là Hệ thống phóng nhiều tên lửa có hướng dẫn (GMLRS) có tầm bắn từ 70-80 km. Hệ thống dẫn đường GPS khiến chúng cực kỳ chính xác, trong phạm vi khoảng 10m so với mục tiêu đã định.

Yagil Henkin, giáo sư tại Trường Chỉ huy và Tham mưu Lực lượng Phòng vệ Israel, lưu ý HIMARS đã có hai tác động chính. Cụ thể, ông Henkin viết: "Các cuộc tấn công đã buộc Nga phải di chuyển các kho đạn dược của họ xa hơn về phía hậu phương, do đó làm giảm hỏa lực sẵn có của pháo binh Nga gần tiền tuyến và khiến việc hỗ trợ hậu cần trở nên khó khăn hơn".

Ông Henkin cho hay việc sử dụng tên lửa tầm xa để tấn công các mục tiêu như cầu đã làm gián đoạn nỗ lực tiếp tế của Nga.

Máy bay không người lái Bayraktar TB2

Máy bay không người lái Bayraktar TB2 do Thổ Nhĩ Kỳ thiết kế đã trở thành một trong những phương tiện bay không người lái (UAV) nổi tiếng nhất thế giới được sử dụng trong xung đột Ukraine. 

UAV này tương đối rẻ, được chế tạo từ các bộ phận có sẵn, có thể gây sát thương và ghi lại sự việc bằng video.

Những đoạn video được ghi lại cho thấy UAV này có thể hạ gục thiết giáp, pháo binh và đường tiếp tế của Nga bằng tên lửa, rocket dẫn đường bằng laser và bom thông minh.

Máy bay không người lái Bayraktar TB2 do Thổ Nhĩ Kỳ sản xuất. Ảnh: AP 

"Các video lan truyền về TB2 là một ví dụ hoàn hảo về chiến tranh hiện đại trong thời đại TikTok", Aaron Stein, thành viên cấp cao tại Viện Nghiên cứu Chính sách Đối ngoại, viết trên trang web của Hội đồng Đại Tây Dương, nhận xét.

Ông viết Bayraktar TB2 không phải là một "vũ khí ma thuật" nhưng nó đủ hiệu quả để tạo ra sự thay đổi trong chiến dịch quân sự đặc biệt này. 

Ông Stein lưu ý điểm yếu của Bayraktar TB2 là thiếu tốc độ và dễ bị phòng không phát hiện. Số liệu thống kê trên chiến trường  đã chứng minh sự thật này. Theo trang web tình báo Oryx, 17 trong số 40-50 chiếc TB2 của phía Ukraine đã bị phá hủy trong các cuộc giao tranh.

Các báo cáo gần đây từ Ukraine cho thấy TB2 có thể đóng vai trò ít hơn khi các lực lượng Nga đã tìm ra cách đối phó với nó.

Minh Hạnh (Theo CNN)