Anh em tỷ phú Ấn Độ giàu nhất châu Á tương tàn vì tranh giành tài sản

Khi ông bố tỷ phú giàu nhất châu Á qua đời mà không để lại di chúc, hai người con trai đã lao vào cuộc chiến tranh giành tài sản đầy thị phi.

Ông Mukesh Ambani (63 tuổi) là chủ tịch của Reliance Industries Ltd., tập đoàn sở hữu nhà máy lọc dầu, nhà máy hóa chất, chuỗi siêu thị và mạng di động viễn thông lớn nhất Ấn Độ. Với giá trị tài sản ròng cá nhân là khoảng 53 tỷ USD, theo Bloomberg Billionaires Index, ông Mukesh là người giàu nhất Châu Á vào năm 2019 và là công dân quyền lực nhất Ấn Độ sau Thủ tướng Narendra Modi.

Thế nhưng, để có được khối tài sản khổng lồ như vậy, ít người biết Mukesh đã phải nỗ lực không ngừng suốt mấy chục năm. Chưa kể, ông còn bị kéo vào cuộc tranh giành quyền lực và tài sản với em trai Anil, sau khi người cha Dhirubhai qua đời mà không để lại di chúc.

Trong những năm còn trẻ, khi ông Dhirubhai còn sống, hai anh em Mukesh và Anil đều làm việc cùng nhau trong tập đoàn Reliance và rất thân thiết. Cả hai luôn phối hợp với nhau ăn ý và được nhiều người kì vọng cả hai sẽ cùng điều hành đế chế kinh doanh của gia đình sau khi người cha qua đời. Anil đã từng mô tả mối quan hệ của anh em họ như hai cơ thể, một tâm trí. Nhưng sau cái chết của ông Dhirubhai, người sáng lập ra Reliance gần 5 thập kỉ trước, huynh đệ trở nên tương tàn. Cả hai đã chia tách đế chế của gia đình và từ hai anh em thân thiết, họ trở thành đối thủ cạnh tranh trực tiếp.

Từ một nhân viên trạm xăng ở một thị trấn hẻo lánh thuộc bang Gujarat, nhờ tài nhạy bén trong kinh doanh, ông Dhirubhai xây dựng nên cả một đế chế công nghiệp hóa dầu vào cuối những năm 1980.

Dhirubhai nuôi dạy hai người con trai là Mukesh sinh năm 1957 và Anil sinh năm 1959 rất nghiêm khắc. Vào cuối tuần, ông Dhirubhai dẫn hai con đi dã ngoại, có những chuyến đi bộ dài 10km dưới mưa và phần thưởng là một hộp xoài. Nhưng để trừng phạt các cậu bé khi có hành động không đúng, ông Dhirubhai đã từng nhốt họ 2 ngày trong nhà để xe.

Khi cả hai bước vào độ tuổi đôi mươi, họ bắt đầu đảm nhận những vai trò nổi bật trong công ty gia đình. Mukesh là người quản lý các cơ sở, bao gồm nhà máy polyester trong nước và Anil là giám đốc điều hành mảng pháp chế, đối tác, báo chí. Vai trò phù hợp với tính cách của họ.

Năm 27 tuổi, Mukesh kết hôn với người do cha mẹ chọn. Ông dành hầu hết thời gian buổi tối để ở nhà xem phim cùng vợ. Còn Anil kết hôn năm 31 tuổi với nữ diễn viên Tina Munim, bất chấp sự phản đối của gia đình.

Sự việc cứ yên ổn như vậy cho đến năm 2002, sau khi ông Dhirubhai qua đời không để lại di chúc, mối quan hệ giữa Mukesh và Anil trở nên căng thẳng. Cả hai lao vào tranh giành gia tài. Cuộc chiến này chỉ kết thúc vào năm 2005 khi người mẹ Kokilaben đứng ra can thiệp.

Cả hai chấp nhận chia đôi tài sản của công ty. Mukesh sẽ có các doanh nghiệp lọc hóa dầu, khai khoáng còn Anil sẽ sở hữu dịch vụ tài chính, sản xuất điện và viễn thông.

Mặc dù đã chia đôi tài sản, nhưng mối quan hệ của hai anh em nhà Ambani vẫn không ngừng căng thẳng. Những cạnh tranh gay gắt trong kinh doanh đôi khi khiến cho mối quan hệ của hai anh em trở nên thù địch.

Năm 2007, theo ước tính của tạp chí Forbes Ấn Độ, giá trị tài sản ròng của Anil tăng gấp 3, lên tới 45 tỷ USD. Điều này giúp ông trở thành công dân giàu thứ 3 của Ấn Độ. Anh trai Mukesh Ambani lúc bấy giờ chỉ có 4 tỷ USD trong tay.

Năm 2008, Anil đã kiện anh trai mình ra tòa vì tội phỉ báng sau khi ông Mukesh chỉ trích em trai trên tờ New York Times. Năm 2010, một lần nữa, ông Anil và ông Mukesh lại kiện nhau ra Tòa án Tối cao Ấn Độ. Người mẹ Kokilaben lại phải đứng ra giải quyết căng thẳng và đưa ra những điều khoản không cạnh tranh giữa hai con trai.

Tuy nhiên, thời gian sau đó, trong khi công việc kinh doanh của Mukesh gặp nhiều thuận lợi, liên tục thành công trong việc đầu tư những dự án mới, lấn sân sang khu vực viễn thông... thì Anil mất tiền trong liên doanh viễn thông và mở rộng sang các doanh nghiệp không liên quan như cơ sở hạ tầng và sản xuất quốc phòng khiến các công ty của ông mắc nợ lớn và gặp khó khăn trong việc xử lý nợ, nhiều công ty con sụp đổ.

Chưa kể, Mukesh lại mở rộng kinh doanh và tấn công vào lĩnh vực viễn thông của em trai, khiến cho mối bất hòa giữa cả hai ngày càng trở nên sâu sắc.

Nhờ biết đầu tư đúng hướng vào Jio, một nhà khai thác viễn thông di động có mức giá rẻ hơn nhiều so với các đối thủ cạnh tranh khác, Mukesh đã mang lại cuộc cách mạng di động cho 1,2 tỷ người dân Ấn Độ. Thành công từ Jio của Mukesh đã truyền cảm hứng cho nhiều người.

Chiến lược kinh doanh này của Mukesh đã khiến cho số phận của người em Anil bị "phong ấn" hoàn toàn. Năm 2019, Raliance Communications, công ty của Anil Ambani đã nộp đơn xin phá sản. Trong khi đó, số tài sản của ông Mukesh không ngừng tăng lên và năm 2019, ông trở thành tỷ phú giàu nhất Châu Á với khối tài sản hơn 50 tỷ USD.

Trong khi ông anh "phong cảnh" thì ông em Anil lại xui tận mạng. Đầu năm 2019, Anil, người đã không còn là tỷ phú, được triệu tập ra tòa án tối cao New Delhi để trả lời những cáo buộc hình sự với khoản nợ trị giá 80 triệu đôla.

Anil thậm chí đã suýt bị tống giam nếu không đạt được thỏa thuận với anh trai Mukesh, người đã đứng ra trả cho ông khoản nợ 80 triệu đôla.

Sau phiên tòa, Anil gần như ở ẩn. Mỗi ngày ông cầu nguyện tại đền thờ cùng mẹ và nói với bạn bè rằng ông thấy thành công vật chất rỗng tuếch so với sự thỏa mãn tinh thần. Mặc dù vậy, Anil vẫn cố gắng xoay chuyển mọi thứ, làm việc 14 giờ mỗi ngày để giải cứu các công ty của mình và bảo vệ số tài sản còn lại.

Minh Khôi (T/h)